1/
Milangkala nagara urang
dibagēakeun ku ranggeuyan malati jeung seuseukeut balati
nu ngabarak sapanjang jalan ka pajaratan
2/
Aya anjing paungku-ungku jeung ucing
nyeungceurikan bugang bagong
nu palastra na tungtung kasarakahan beurit
3/
Aya abringan bedil nu burial buncelik
ngudag-ngudag dalang rajapati
atawa tukang korupsi
nu nyamuni jero lomari,
satukangeun jas dokter
atawa ngencar ka peuntas nagri.
4/
Aya aweuhan bangingik rampak ceurik
Alatan peujit murilit, alatan teu bisa nyiar duit,
alatan teu boga ijasah, alatan taya waragad sakola
alatan indung bapana sangsara
5/
Aya tukang korupsi nu sukaseuri
da tērēh ngencar ti bui
da meunang rēmisi najan bari teu kaharti
da ka nu maling sapi mah geuning teu nepi
6/
Aya nu ragēg silih sēgag
parebut hancengan jadi malēkat
pikeun nyalametkeun belis nu kacerek aparat
sawarēh naker tanaga ngagogogan aparat
7/
Milangkala nagara urang
diramēkeun ku pangagung nu silih suntrung,
silih tundung bari paciwit-ciwit lutung
8/
Milangkala nagara urang,
milang sēsa rēnghap nu nyelap dina unggal rēngkak.
Garut Agustus 2010-2011
Selasa, 24 Januari 2012
Karumasa
1/
: Sungsian…..!
Uing teu keur nyieun pitapak
Satemenna
Ieu uing
Purnama nu tuna cahaya
Geus ngiwat kalangkang giwangkara
Sangkan peuting teu hideung teuing
Jeung sulintang boga batur keueung
Jeung walungan teu leungiteun kamalir
Jeung anjeun laksana ngarampa karadak
Hirup uing.
2/
: Kasuari
Anjeun nu teu welēh cangcaya
Teu bisa majar kumaha
Tētēla cinta leuwih bedas batan curiga
Geuning ayeuna anjeun geus jeneng indung
Najan uing can sampurna jadi bapa
2007 - 2008
Dimuat dina Rubrik Budaya Kabar Priangan, Rebo, 23 Maret 2011, jeung
Rohang Sajak Radar Tasikmalaya, Minggu, 3 April 2011
: Sungsian…..!
Uing teu keur nyieun pitapak
Satemenna
Ieu uing
Purnama nu tuna cahaya
Geus ngiwat kalangkang giwangkara
Sangkan peuting teu hideung teuing
Jeung sulintang boga batur keueung
Jeung walungan teu leungiteun kamalir
Jeung anjeun laksana ngarampa karadak
Hirup uing.
2/
: Kasuari
Anjeun nu teu welēh cangcaya
Teu bisa majar kumaha
Tētēla cinta leuwih bedas batan curiga
Geuning ayeuna anjeun geus jeneng indung
Najan uing can sampurna jadi bapa
2007 - 2008
Dimuat dina Rubrik Budaya Kabar Priangan, Rebo, 23 Maret 2011, jeung
Rohang Sajak Radar Tasikmalaya, Minggu, 3 April 2011
Lalajo Longsēr
Nepangkeun abdi pun garong
Bēgal bengal ti leuweung gerot
Kumis baplang sanggadulang
beungeut barangasan sahaok kadua gaplok
Tukang bobok tukang tarok tukang nyingsatkeun anderok
nu lalajo keprok. Kagugu ku polah garong
abdi pulisi tukang nēwak garong
boga bedil boga pēstol
mun beunang tangtu garong diborogod
apan abdi panyalindungan somah
nu lalajo rajeg narangtung malēdogan panggung
Eu … abdi minangka kokolot lembur
Purah metakeun kahayang somah
Dipikolot balarēa. Dihurmat. Diajēnan.
Abdi …
nu lalajo bubar baralik bari kukulutus
longsēr bedo Ki Panjak calawak
Garut, 2004
Dimuat dina Majalah Kandaga No.03 /Thn.I/Agustus 2009
Bēgal bengal ti leuweung gerot
Kumis baplang sanggadulang
beungeut barangasan sahaok kadua gaplok
Tukang bobok tukang tarok tukang nyingsatkeun anderok
nu lalajo keprok. Kagugu ku polah garong
abdi pulisi tukang nēwak garong
boga bedil boga pēstol
mun beunang tangtu garong diborogod
apan abdi panyalindungan somah
nu lalajo rajeg narangtung malēdogan panggung
Eu … abdi minangka kokolot lembur
Purah metakeun kahayang somah
Dipikolot balarēa. Dihurmat. Diajēnan.
Abdi …
nu lalajo bubar baralik bari kukulutus
longsēr bedo Ki Panjak calawak
Garut, 2004
Dimuat dina Majalah Kandaga No.03 /Thn.I/Agustus 2009
Leungiteun
Saleuwi hariring
Prang pring
Garing
Saēmpang sajak
Nonggērak
Bēak
Hariring dangding wening
Leungit dipaling bajing
Sajaksajak rampak
Lēnang diacak gagak
Garut, 1 Juli 2004
Dimuat dina Majalah Kandaga No.03 /Thn.I/Agustus 2009
Prang pring
Garing
Saēmpang sajak
Nonggērak
Bēak
Hariring dangding wening
Leungit dipaling bajing
Sajaksajak rampak
Lēnang diacak gagak
Garut, 1 Juli 2004
Dimuat dina Majalah Kandaga No.03 /Thn.I/Agustus 2009
Ngadagoan
Purnama ngeunteung ‘na kaca jandēla
Awēwē tengah tuwuh neuteup
Anteb luhureun risbang.
Suni.
Hawar-hawar sora anjing ngagogog,
Teuing ngagebah naon.
Jarum jam karēk usik salēngkah
Basa Bagimu Negeri ngagalindeng.
Awēwē tengah tuwuh mareuman televisi
Remote control dina leungeun kēnca
Lampu lima welas watt geus lila pareum.
Awēwē tengah tuwuh luhureun risbang
Panon na seukeut mubus mongklēng
Neuteup purnama ‘na kaca jandēla
Sakapeung ngalieuk ka panto hareup.
Nulak.
‘nu keketrok teu singna datang.
Telepon di juru kamar geus tibra
Ti sorē mula.
Awēwē tengah tuwuh luhureun risbang
Panon buleud mimiti ceuleuyeu
Sakapeung ngarēnjag reuwas.
Beunta.
Ngeleyep deui.
Jarum jam eunteup ‘na angka opat
Basa awēwē tengah tuwuh
Ngulahēk, ngalemprēh luhureun risbang
Aya imut dina rarayna ‘nu marudah.
Garut, 2003
Dimuat dina Majalah Kandaga No.03 /Thn.I/Agustus 2009
Awēwē tengah tuwuh neuteup
Anteb luhureun risbang.
Suni.
Hawar-hawar sora anjing ngagogog,
Teuing ngagebah naon.
Jarum jam karēk usik salēngkah
Basa Bagimu Negeri ngagalindeng.
Awēwē tengah tuwuh mareuman televisi
Remote control dina leungeun kēnca
Lampu lima welas watt geus lila pareum.
Awēwē tengah tuwuh luhureun risbang
Panon na seukeut mubus mongklēng
Neuteup purnama ‘na kaca jandēla
Sakapeung ngalieuk ka panto hareup.
Nulak.
‘nu keketrok teu singna datang.
Telepon di juru kamar geus tibra
Ti sorē mula.
Awēwē tengah tuwuh luhureun risbang
Panon buleud mimiti ceuleuyeu
Sakapeung ngarēnjag reuwas.
Beunta.
Ngeleyep deui.
Jarum jam eunteup ‘na angka opat
Basa awēwē tengah tuwuh
Ngulahēk, ngalemprēh luhureun risbang
Aya imut dina rarayna ‘nu marudah.
Garut, 2003
Dimuat dina Majalah Kandaga No.03 /Thn.I/Agustus 2009
Pitapak Dukun Lepus
"Kaharti ayeuna mah. Paingan atuh harita loba nu datang ka dēwēk. Pasubuh-subuh. Parēbo-rēbo. Padeuheus-deuheus. Miharep sih piwelas dēwēk". Serebung. Bah Damini niupkeun haseup surutu. Panonna teu leupas tina tipi ēlsidi sagedē lomari. "Kabēh papada hayang disarēatan. Dipangnarēkahankeun. Mēnta-mēnta, sangkan kabagēan korsi”. Gap kana emuk. Suruput. Cag. Cikopi ngagarantung dina kumisna. “Heueuh teu rēk parebut kumaha atuh. Harega korsi tēh hijina dua puluh juta geuning. Mahi jang maraban jelema sakacamatan”. Selengseng. Ti palebah kamar kaangseu beuleum menyan. “Tah, aya nu rēk datang yeuh !”. Rap makē pangsi. “Padahal najan jieunan Jērman gē, angger wē geus dikokos beurit mah, rawēk korsi tēh”. Cetrēk. Mareuman tipi. Bus ka kamar. Poēk. Pindingna sing sarwa hideung. Ukur dicaangan ku ruhak parupuyan. Andekak. Gegerenyeman. Haseup ngelun tina parupuyan. Jelegedeg. “Nuhun, Bah. Ku tarēkah Abah, uing laksana kabagēan korsi”. Rup. Nu ngabedega dirungkup ku heurap. “Beunang, siah ! Hurungkeun lampuna, Bah !”. Cetrēk. Bray. Jelema ngagimbung di jero kamar. Samagrēng. Ngariung beurit gedē nu keur kokosēh handapeun heurap.
Ēksodus Beurit
Rēa beurit. Pating kurumuy tina saban liang. Ngabandaleut. Minuhan dayeuh. Ayeuh-ayeuhan. Sajajalan. Euyah-euyahan. Ngacung-ngacung poster jeung spanduk. Pating belewer malēdogkeun amarah. Sawarēh nyalingker. Ngaranjah toko. Ngaranjah bank. Ngaranjah pabrik. Pausahaan swasta. Pangbērokan. Kantor pamarēntah. Malah gedong dēwan ogē geus heurin ku beurit. Barisan ucing nu samagrēng ku pakarang teu walakaya. Da geuning mandahna keur andekak, ngalētakan buntut beurit nu geus salin jinis jadi dasi. Di ēmpangna, buhaya nu can rēngsē pasēa jeung cakcak, ngahēphēp. Tonggoy. Ngahēnggoy pingping munding. Pamahugi beurit.
Pabeubeurang. Beurit laluncatan kana lambaran koran. Ka jero tipi. Kana radio. Awong-awongan. Ngumbar jangji jeung pangbibita. Bari ngabar-ngabar ancaman.
Kapaksa. Pangeusi nagri miyuni beurit. Ngabuburak ucing. Ngagayem lambaran pabukon nu teu kungsi dibaca. Ngorowotan eusi leuit. Ngaranjah sawah. Leuweung. Lembur. Di mamana aya beurit. Silih sēbrēd. Silih sogot. Silih korowot. Silih tēmbongkeun sihung. Parebut ranjaheun.
“Uing geus jiga beurit acan ?”, ucing ngeleper, mencrong beungeut anjeun.
Pabeubeurang. Beurit laluncatan kana lambaran koran. Ka jero tipi. Kana radio. Awong-awongan. Ngumbar jangji jeung pangbibita. Bari ngabar-ngabar ancaman.
Kapaksa. Pangeusi nagri miyuni beurit. Ngabuburak ucing. Ngagayem lambaran pabukon nu teu kungsi dibaca. Ngorowotan eusi leuit. Ngaranjah sawah. Leuweung. Lembur. Di mamana aya beurit. Silih sēbrēd. Silih sogot. Silih korowot. Silih tēmbongkeun sihung. Parebut ranjaheun.
“Uing geus jiga beurit acan ?”, ucing ngeleper, mencrong beungeut anjeun.
Salingkuh
“Kang, ka jamban heula atuh”, ceuk manēh bari mikeun anduk. Tuluy dangdan.
Geus tilu bulan. Manēh bet asa bēda. Jadi remen aya di imah. Arang katara balanja. Atawa ngajak jalan-jalan. Balik ti pagawēan, kaprak keprek masak. Tara ngajak dahar di luar, cara biasa. Pajar tēh mēh hēmat tur sēhat.
Ngan nu teu kaharti, duit bulanan bet angger teu nyukupan. Na dipakē naon waē ? Palangsiang... duh...
Rēk nanya, teu wasa. Sieun kasigeung. Meni teu percaya, meureun cēk manēh tēh. Tapi hatē panasaran. Kamari mah manēh dituturkeun ka pagawēan. Dumēh ceuk manēh, mandor bogoheun. Sapoē jeput disērangkeun ti kajauhan. Welēh taya tanda-tanda nu nyurigakeun. Angger panasaran. Jadi bingung, kudu kumaha pipetaeun. Katambah-tambah kamari narima deui surat ti nu jadi indung. Nginjeum duit jang meuli ubar bapa. Duh, da seug aya mah moal diinjeumkeun, deuk dibikeun. Ari euweuh mah naon nu kudu dibikeun atuh. Rēk mēnta tina cēngcēlēngan manēh, teu tēga. Kapan ēta mah geus diancokeun jang ngabagēakeun si utun inji.
Kringng... Sora telepon. Gancang diangkat. “nuhun, kasēp, kintunan tos katampi. Didungakeun ku Ema jeung Bapa sing rēa rejeki. Dungakeun baē bapa hidep sing geura cageur. Ngarah geura bisa mayar sametan. Bējakeun ka si geulis minantu ema, nuhun pisan kituh ...”. Dina eunteung katara beungeut manēh cahayaan.
Geus tilu bulan. Manēh bet asa bēda. Jadi remen aya di imah. Arang katara balanja. Atawa ngajak jalan-jalan. Balik ti pagawēan, kaprak keprek masak. Tara ngajak dahar di luar, cara biasa. Pajar tēh mēh hēmat tur sēhat.
Ngan nu teu kaharti, duit bulanan bet angger teu nyukupan. Na dipakē naon waē ? Palangsiang... duh...
Rēk nanya, teu wasa. Sieun kasigeung. Meni teu percaya, meureun cēk manēh tēh. Tapi hatē panasaran. Kamari mah manēh dituturkeun ka pagawēan. Dumēh ceuk manēh, mandor bogoheun. Sapoē jeput disērangkeun ti kajauhan. Welēh taya tanda-tanda nu nyurigakeun. Angger panasaran. Jadi bingung, kudu kumaha pipetaeun. Katambah-tambah kamari narima deui surat ti nu jadi indung. Nginjeum duit jang meuli ubar bapa. Duh, da seug aya mah moal diinjeumkeun, deuk dibikeun. Ari euweuh mah naon nu kudu dibikeun atuh. Rēk mēnta tina cēngcēlēngan manēh, teu tēga. Kapan ēta mah geus diancokeun jang ngabagēakeun si utun inji.
Kringng... Sora telepon. Gancang diangkat. “nuhun, kasēp, kintunan tos katampi. Didungakeun ku Ema jeung Bapa sing rēa rejeki. Dungakeun baē bapa hidep sing geura cageur. Ngarah geura bisa mayar sametan. Bējakeun ka si geulis minantu ema, nuhun pisan kituh ...”. Dina eunteung katara beungeut manēh cahayaan.
Buron
Haseup mulek. Beus kota ngadius. Nyēsakeun rahuh bangbaluh. Sakedapan ngajanteng sisi jalan. Luak-lieuk. Ngijir-ngijir jempling. Rus-ras. “Indit siah ! teu hayang boga anak telenges !”. Panundung indung nu ngandung. Ukur ēta jeung leungeun lamokot getih. Nu napel dina ingetan. Mulan-malēn. Sakaparan-paran. Diudag-udag dosa. Jeung kasono. Enya, sono ka indung nu nundung. Nu duka aya di mana.
“Tibummmm ! Tibummmmm !”. Rungah-ringeuh. Pirang jalma katawuran. Ras kana dosa. Beretek. Bus kana gang mongklēng. Buk ! “Aduh !”, sora awēwē. Katubruk. Gancang ditangkeup. Curuk diantelkeun kana biwirna. “Ssssttt...”. Malik nangkeup. Beungeutna nyulusup kana dada. Asa betah. Tepi ka reupna. Silih keukeupan.
“Sangkuriangngggg ! Tulungannnnnnn !”, sora awēwē nu peuting. Korējat. Manēhna direjengan ku opat lalaki singsarwa bodas. Digusur. Muru mobil bodas. Ambulan Rumah Sakit Jiwa.
“Tibummmm ! Tibummmmm !”. Rungah-ringeuh. Pirang jalma katawuran. Ras kana dosa. Beretek. Bus kana gang mongklēng. Buk ! “Aduh !”, sora awēwē. Katubruk. Gancang ditangkeup. Curuk diantelkeun kana biwirna. “Ssssttt...”. Malik nangkeup. Beungeutna nyulusup kana dada. Asa betah. Tepi ka reupna. Silih keukeupan.
“Sangkuriangngggg ! Tulungannnnnnn !”, sora awēwē nu peuting. Korējat. Manēhna direjengan ku opat lalaki singsarwa bodas. Digusur. Muru mobil bodas. Ambulan Rumah Sakit Jiwa.
Mandeg Mayong Deui
Tilu tikel ti nu ayeuna. Gajih nu ditawarkeun. Haripeut. Ras ka si Jalu nu hayang geura sakola. Gancang nyiapkeun lamaran. “Yakin, Abah rēk ngalih ?”, ceuk indung budak. “Najan artosna alit, tapi pan ayeuna mah Abah gaduh waktos nu teu sakedik”. Teu ngawaro. Jongjon baē ngetik lamaran. Si Jalu disimbutan ku indungna. “Urang tiasa pelesir tiluan”, indung budak ngadeukeutan. “Abah tiasa kēnēh manggung, ngēmsē, atanapi nu sanēsna”. Ketikan kandeg. “Sanēs badē ngajurian pasanggiri sasih payun tēh ?”. Aēh, enya. Mangkaning tara kurang ti sapuluh poē. Nu tujuh taun katukang mah komo, tepi ka limalas poē. Enya, basa indung budak nu jadi pinunjulna. Nampa piala jeung hatē kuring.
Mandeg Mayong
“Abah badē ka mana ?”, ceuk si Jalu basa hudang sarē manggihan bapana geus saged dangdan.
“Badē damel, Kasēp”, cekēng.
“Ari Ambu ?”
“Tos angkat tadi, dijajap ku Abah”
“Ah Abah mah. Ambu damel. Abah damel. Ari Ujang sareng saha ?”
“Pan aya Ema, Kasēp ...”, nini budak ngawalon ti pawon.
“Alim ah. Tos sepuh Ema mah. Karunya. Moal kiateun ngundag mun Ujang kabur...”
“Atuh, Ujangna sing bageur”, cekēng.
“Abah wē entong damel...”, panonna nu canēmbrang melong pinuh pangharepan.
“Atuh moal gaduh artos kanggo jajan Ujang”, ceuk ninina.
“Wios teu jajan gē, asal tiasa ameng teras wē sareng Abah sareng Ambu...”, pokna dareuda.
Dampal suku teu tulus diasupkeun kana sapatu. Sora dunungan gogorowokan dina rington hēnpon.
“Badē damel, Kasēp”, cekēng.
“Ari Ambu ?”
“Tos angkat tadi, dijajap ku Abah”
“Ah Abah mah. Ambu damel. Abah damel. Ari Ujang sareng saha ?”
“Pan aya Ema, Kasēp ...”, nini budak ngawalon ti pawon.
“Alim ah. Tos sepuh Ema mah. Karunya. Moal kiateun ngundag mun Ujang kabur...”
“Atuh, Ujangna sing bageur”, cekēng.
“Abah wē entong damel...”, panonna nu canēmbrang melong pinuh pangharepan.
“Atuh moal gaduh artos kanggo jajan Ujang”, ceuk ninina.
“Wios teu jajan gē, asal tiasa ameng teras wē sareng Abah sareng Ambu...”, pokna dareuda.
Dampal suku teu tulus diasupkeun kana sapatu. Sora dunungan gogorowokan dina rington hēnpon.
Aksara Kasalapan
Mangkukna suwung. Teu matak nguyung. Kapan kamari sumping, sanaos pandeuri. Bari semu ngageuri. Ayeuna duka di mana. Teu katara kalangkang-kalangkangna acan. Tapi percaya, isukan mah bakal iatna. Bakal ngabedega panghareupna. Ngaping ngajaring nu sukan-sukan. Mangsabodo najan bedo nganjang ka pagēto.
Mang Usup Urang Cikarang
Aya nu bakal datang. Pasti datang. Hēabna geus karasa ti mangkukna. Tangara teu kendat ngēlēbēt. Ngawur-ngawur bēja ti nu rēk datang.
Gangas, cenah. Baris ngaburak-barik eusi dunya. Langit bakal jumerit tanding sora tarompēt. Lambaran sajarah bakal ngabebela. Kawas kembang api. Runtuyan waktu bakal nyilalatu. Lawang sigotaka bakal dipeungpeuk. Cenah, ku manēhna.
Rēa nu tatan-tatan. Masang kuda-kuda. Nyiar tarēkah. Jang ngayonan nu bakal datang. Teu saeutik nu jejerih. Tangka kagegeringan.
Tapi anjeun bangun nu taya kasieun. Tonggoy. Ngarēka-rēka harepan. Mungkus angen-angen. Samēmēh lumampah bari ngitung lēngkah. Ceuceuleuweungan. Ngadagangkeun nasib dina tungtung sora tarompēt nu mingkin kadempēt ku tarompēt impor nu teu rajēt ku hujan.
Gangas, cenah. Baris ngaburak-barik eusi dunya. Langit bakal jumerit tanding sora tarompēt. Lambaran sajarah bakal ngabebela. Kawas kembang api. Runtuyan waktu bakal nyilalatu. Lawang sigotaka bakal dipeungpeuk. Cenah, ku manēhna.
Rēa nu tatan-tatan. Masang kuda-kuda. Nyiar tarēkah. Jang ngayonan nu bakal datang. Teu saeutik nu jejerih. Tangka kagegeringan.
Tapi anjeun bangun nu taya kasieun. Tonggoy. Ngarēka-rēka harepan. Mungkus angen-angen. Samēmēh lumampah bari ngitung lēngkah. Ceuceuleuweungan. Ngadagangkeun nasib dina tungtung sora tarompēt nu mingkin kadempēt ku tarompēt impor nu teu rajēt ku hujan.
Cinta ‘nu Pēgo
Pangacian titeuleum dina tēh manis nu ku anjeun disodorkeun bareng jeung sapiring imut.
Hawar-hawar. Aya harēwos iklan dina tēlēvisi anu teu kungsi dilalajoan, basa kuring metik bēntang tina panon anjeun.
Jauh jeroning galeuh implengan, Sungsian, aya wirahma nu ngalanglaung minuhan sakur lulurung, sakamalir jeung ketug jajantung.
Basa urang sarua pada ngabetem.
Hawar hawar. Sora jam dinding patēmbalan jeung kawih jangkrik. Bangun nu teu sabar nganti urang muka carita.
Di pakarangan, bulan gogolēran handapeun kembang sapatu. Urang angger ngabetem.
Hawar-hawar. Aya harēwos iklan dina tēlēvisi anu teu kungsi dilalajoan, basa kuring metik bēntang tina panon anjeun.
Jauh jeroning galeuh implengan, Sungsian, aya wirahma nu ngalanglaung minuhan sakur lulurung, sakamalir jeung ketug jajantung.
Basa urang sarua pada ngabetem.
Hawar hawar. Sora jam dinding patēmbalan jeung kawih jangkrik. Bangun nu teu sabar nganti urang muka carita.
Di pakarangan, bulan gogolēran handapeun kembang sapatu. Urang angger ngabetem.
Pati
Ragamang leungeun anjeun kana pēstol nu nyelap dina cangkēng. Gap. Gagang pēstol dicekel. Pageuh. Pel. Congona diteueulkeun kana tarang nu ngabedega hareupeun. "lamun congo pēstol geus napel dina tarang, saha nu weruh nangtukeun pati ?", ceuk anjeun semu ngagerendeng. Nu ngabedega ngabigeu. Ukur rēnghapna nu ujug-ujug ranjug. Ngadēgdēg. Kēsang ngaragajag saawak-awak. Mangpirang pasang panon, ukur bisa mencrong.
Di jabaning langit, malakal maot keur ngokang pati. Peuntaseunna, dua malēkat pakpikpek nganggeuskeun catetan. Laporkeuneun.
Jedor ! Sora pēstol ngaweuhan. Pēlorna mubus jero sirah. Nyēsakeun liang gudawang, dina tarang anjeun.
Di jabaning langit, malakal maot keur ngokang pati. Peuntaseunna, dua malēkat pakpikpek nganggeuskeun catetan. Laporkeuneun.
Jedor ! Sora pēstol ngaweuhan. Pēlorna mubus jero sirah. Nyēsakeun liang gudawang, dina tarang anjeun.
Lunch
Panon poē. Pēpēdēngkrēng. Ngusir sēsa girimis. Mangyuta lalay parebut katumbiri. Rabeng lain wanci, ngalalangséan wiati.
Dina mēja makan di hiji rēstoran, barudak parebut bubuy bulan. Silih rewēg. Silih rewod. Silih cakar. Silih herengan. Indung bapana jongjon balakēcrakan. Leungeunna pakupis noēlan lēptop. Bari teu reureuh ngawangkong jeung hēnpon.
Tukangeun rēstoran, mangpirang budak teu dibaju, ngariung haseup rēstoran. Leungeunna pakupis. Nyuay-nyuay tumpukan runtah. Nyiar sēsa kanikmatan.
Panon poē. Meungpeun carang. Noong beungeut langit. Lamokot kabura getih widadari.
Dina mēja makan di hiji rēstoran, barudak parebut bubuy bulan. Silih rewēg. Silih rewod. Silih cakar. Silih herengan. Indung bapana jongjon balakēcrakan. Leungeunna pakupis noēlan lēptop. Bari teu reureuh ngawangkong jeung hēnpon.
Tukangeun rēstoran, mangpirang budak teu dibaju, ngariung haseup rēstoran. Leungeunna pakupis. Nyuay-nyuay tumpukan runtah. Nyiar sēsa kanikmatan.
Panon poē. Meungpeun carang. Noong beungeut langit. Lamokot kabura getih widadari.
Waragad
Hayang meuli panglēlēr
Teu mahi parē sageugeus
Teu manjing wanci sajanari
Masing asak paniatan
Kudu pengkuh pamaksudan
Garut, 5 Juli 2003
Dimuat dina Majalah Cupumanik Nomor 07 / Pebruari / 2004
Teu mahi parē sageugeus
Teu manjing wanci sajanari
Masing asak paniatan
Kudu pengkuh pamaksudan
Garut, 5 Juli 2003
Dimuat dina Majalah Cupumanik Nomor 07 / Pebruari / 2004
Suni Ulin Buni
Aya suni gagalancangan na suhunan Masdjid Agung
Basa tihang bandēra di alun-alun kabulusan
Caringin teu daēk ingkah
Keukeuh ngabedega diharudum sarēbu lampu
Teu ngiceup-ngiceup lalajo nu keur silih keukeupan
Aya nu humarurung di kolong babancong
Barang di toong, sing horēng ucing gering ngajolopong
Diteureuy panyakit nu can aya ubarna
Di pos jaga taya sasaha
Nu ngageugeuh pendopo geus pada mopo
Balas sapoē jeput ngadu bako
Simpē
Ukur kadēngē sora kērēk ngēlēkētēk poēk
Patēmbalan jeung sora korēak nu matak muringkak
Na suhunan Masjid Agung suni lalangiran
Ngitung bēntang nu teu kungsi muguran
Najan halodo mangbulan-bulan.
Garut, 2006.
Basa tihang bandēra di alun-alun kabulusan
Caringin teu daēk ingkah
Keukeuh ngabedega diharudum sarēbu lampu
Teu ngiceup-ngiceup lalajo nu keur silih keukeupan
Aya nu humarurung di kolong babancong
Barang di toong, sing horēng ucing gering ngajolopong
Diteureuy panyakit nu can aya ubarna
Di pos jaga taya sasaha
Nu ngageugeuh pendopo geus pada mopo
Balas sapoē jeput ngadu bako
Simpē
Ukur kadēngē sora kērēk ngēlēkētēk poēk
Patēmbalan jeung sora korēak nu matak muringkak
Na suhunan Masjid Agung suni lalangiran
Ngitung bēntang nu teu kungsi muguran
Najan halodo mangbulan-bulan.
Garut, 2006.
Budak Pahatu
Seug aya nu daēk jadi Bapa
Purah nanggeuy bulan di patengahan
Nuaran gunung sangkan pawon ngebul
Ngabedahkeun sagara ngala lauk
Atawa ngababad leuweung ngadegkeun saung
Seug aya nu purun jadi Bapa
Ngabedega handapeun gapura lawang
Ngagebah ririwa jeung sandēkala
Nyieuhkeun sagala rupaning gogoda
Seug aya nu wani jadi Bapa
Nguyup cimata getih nu ngamalir
Minuhan leuwi sarakan
2003.
Purah nanggeuy bulan di patengahan
Nuaran gunung sangkan pawon ngebul
Ngabedahkeun sagara ngala lauk
Atawa ngababad leuweung ngadegkeun saung
Seug aya nu purun jadi Bapa
Ngabedega handapeun gapura lawang
Ngagebah ririwa jeung sandēkala
Nyieuhkeun sagala rupaning gogoda
Seug aya nu wani jadi Bapa
Nguyup cimata getih nu ngamalir
Minuhan leuwi sarakan
2003.
Nu Ditundung Ti Pēngkolan
Salēngkah
Salēngkah
Nu ditundung pating kurunyung
Marulang kana hideung bodas trotoar pangwangunan
Mapaēs dayeuh nu pias
Sanajan bari rumengkog
Basa cipanon getih nguyumbang
Pagalo jeung keueung jeung kabutuh
Jeung lapar nu ngagalaksak
Ngahuru sakur lulurung kalbu
Tangka tutung logika
Salēngkah
Maranēhna baralik deui
Dina tapak lawas ngadegkeun harepan
Antara sirineu jeung sora piriwit
Dina inghak anak pamajikan.
Mei 2005.
Salēngkah
Nu ditundung pating kurunyung
Marulang kana hideung bodas trotoar pangwangunan
Mapaēs dayeuh nu pias
Sanajan bari rumengkog
Basa cipanon getih nguyumbang
Pagalo jeung keueung jeung kabutuh
Jeung lapar nu ngagalaksak
Ngahuru sakur lulurung kalbu
Tangka tutung logika
Salēngkah
Maranēhna baralik deui
Dina tapak lawas ngadegkeun harepan
Antara sirineu jeung sora piriwit
Dina inghak anak pamajikan.
Mei 2005.
Garut Nguniang Ngudag Dangiang
Garut tēh purnama nu nyumput tukangeun mēga
Lalaunan, mēga hideung nu nyimbutan
Mimiti peuray, nyingray ngajarauhan
Cahya gumilang nu kungsi katutup aleutan reueuk
Mimiti rayrayan caang.
Garut tēh sagagang kembang kahalodoan
Lalaunan, saeutik-saeutik katojo haneut srangēngē
Kasimbeuh reumis, kakeclakan girimis
Kembang nu mēh garing ngarangrangan
Mimiti mangkak ligar nyambuang seungit
Garut tēh mojang kaputrēn nu dirungkup rēwu adat
Lalaunan, eurad cangreud adat nu meungkeut pageuh
Mimiti kendor, udar tina awakna
Najan bari semu rumengkog, nyi mojang
Mimiti tembong paroman hēgar marahmay
Galindeng sora tembangna halon kacida
Garut tēh sajatining getih
Sakamalir jeung ketug jajantung.
2003
Lalaunan, mēga hideung nu nyimbutan
Mimiti peuray, nyingray ngajarauhan
Cahya gumilang nu kungsi katutup aleutan reueuk
Mimiti rayrayan caang.
Garut tēh sagagang kembang kahalodoan
Lalaunan, saeutik-saeutik katojo haneut srangēngē
Kasimbeuh reumis, kakeclakan girimis
Kembang nu mēh garing ngarangrangan
Mimiti mangkak ligar nyambuang seungit
Garut tēh mojang kaputrēn nu dirungkup rēwu adat
Lalaunan, eurad cangreud adat nu meungkeut pageuh
Mimiti kendor, udar tina awakna
Najan bari semu rumengkog, nyi mojang
Mimiti tembong paroman hēgar marahmay
Galindeng sora tembangna halon kacida
Garut tēh sajatining getih
Sakamalir jeung ketug jajantung.
2003
Hatē Kahalodoan
Purnama ngalangkang dina cai
kolombēran. Hatē ngarakacak
mapay-mapay rupa sajak
pabalatak
Purnama eunteup dina pucuk
pucuk awi. Hatē ngageuri
mipir-mipir wening dangding
prang pring
Sulintang maluguran
jadi kalakay di buruan
ngabalaan. Hatē
leungiteun rasa
Garut, 03 Juni 2004
kolombēran. Hatē ngarakacak
mapay-mapay rupa sajak
pabalatak
Purnama eunteup dina pucuk
pucuk awi. Hatē ngageuri
mipir-mipir wening dangding
prang pring
Sulintang maluguran
jadi kalakay di buruan
ngabalaan. Hatē
leungiteun rasa
Garut, 03 Juni 2004
Asmaranirca
1/
Tulung
Kuring kalebuh
Talaga wening bedah
Jadi caah dēndēng
Tulung
Kuring kairid palid
Umpalan cai ngagulidag
Kabulen mangpirang kokotor
Leutak taneuh runtah rungka
Tulung
Kuring teu kuat ngojay
Leuseuh. Suda tanaga.
2/
Risbang jibreg
Cimata pagalo jeung kēsang
Jeung getih
Cinta kabulen birahi
September 2005
Tulung
Kuring kalebuh
Talaga wening bedah
Jadi caah dēndēng
Tulung
Kuring kairid palid
Umpalan cai ngagulidag
Kabulen mangpirang kokotor
Leutak taneuh runtah rungka
Tulung
Kuring teu kuat ngojay
Leuseuh. Suda tanaga.
2/
Risbang jibreg
Cimata pagalo jeung kēsang
Jeung getih
Cinta kabulen birahi
September 2005
Sabtu, 21 Januari 2012
Hēnpon
Isuk kēnēh nepi ka lembur tēh. Asa aya nu bēda. Hawana teu seger jiga baheula. Kebon jeung sawah sisi jalan laleungit kagiridig ku pirang wangunan anyar. Tower sēlular lir nu paluhur-luhur, minuhan lembur.
Palebah gang, panon eunteup dina hēnpon nu ngagolēr sisi jalan. Hēnpon kaluaran anyar. Teuing nu saha. “Ah, engkē gē nu bogana bakal nelepon,” cēk hatē.
Di buruan simpē. Panto hareup teu dikonci. Hawar-hawar kapireng nu hahariringan awor jeung sora cai. Sono teu kaampeuh. Gancang muru panto kamar mandi. Diketrok. Kulutrak. “Akang ?”, aya reuwas aya atoh, ngalangkang dina beungeutna. Gabrug. Silih rangkul. Silih rungrum. Silih galēntor. Silih cacapkeun kasono.
“Meni teu ngawartosan badē mulih tēh ?”, cenah bari makē deui kimonona. Lēos ka kamar cai, ninggalkeun kuring nu keur ngumpulkeun sēsa kasono.
Tililit. Tililit. Hēnpon pamanggih disada. Gancang diangkat. “Kang, tos di bumi ?”, sora pamajikan. “teu tepang sareng pun lanceuk tadi di gang ?”.
Dēsēmber 2011
Palebah gang, panon eunteup dina hēnpon nu ngagolēr sisi jalan. Hēnpon kaluaran anyar. Teuing nu saha. “Ah, engkē gē nu bogana bakal nelepon,” cēk hatē.
Di buruan simpē. Panto hareup teu dikonci. Hawar-hawar kapireng nu hahariringan awor jeung sora cai. Sono teu kaampeuh. Gancang muru panto kamar mandi. Diketrok. Kulutrak. “Akang ?”, aya reuwas aya atoh, ngalangkang dina beungeutna. Gabrug. Silih rangkul. Silih rungrum. Silih galēntor. Silih cacapkeun kasono.
“Meni teu ngawartosan badē mulih tēh ?”, cenah bari makē deui kimonona. Lēos ka kamar cai, ninggalkeun kuring nu keur ngumpulkeun sēsa kasono.
Tililit. Tililit. Hēnpon pamanggih disada. Gancang diangkat. “Kang, tos di bumi ?”, sora pamajikan. “teu tepang sareng pun lanceuk tadi di gang ?”.
Dēsēmber 2011
Masjid Al Amman : Reueus ku Pulisi
Poē Senēn, 19 Dēsēmber 2011, milu reureuh di Masjid Al Amman Polda Jabar. Subhanallah, uink reueus ku aparat pulisi nu aya di dinya. Adzan Lohor can ngaweuhan, masjid nu sakitu ublug ablagna, geus pinuh ku nu marakē saragam, nu rēk nedunan panggentra Gusti Allah. Malah sabada uink rēngsē shalat lohor berjamaah, di luar masih kēnēh pating kurunyung nu rēk ngadon sujud.
Gusti ... mugi hatē jeung katiginan maranēhna salawasna dicaangan ku cahya kaimanan ka Salira. Amien.
Dēsēmber 2011
Gusti ... mugi hatē jeung katiginan maranēhna salawasna dicaangan ku cahya kaimanan ka Salira. Amien.
Dēsēmber 2011
Seuneu Sondang
Seuneu nu ngabebela jeroeun dada, ngahuru wawanēn anjeun. Dangah. Leumpang gagah. Ngabar-ngabar kateuneung. “Pēlor mana nu rēk nyayang na awak kami ?”, harēwos anjeun ngalanglaung. Mapag congo bedil. “Kami moal loba pamēnta. Ukur mēnta ceuli jeung hatē aranjeun. Nu beresih tina arsēnik. Gantina kop tah mērē bakakak awak kami”, ceuk anjeun bari ngagedurkeun seuneu jero dada. Dada anjeun hurung. Tonggong. Leungeun. Suku. Sirah. Saawak-awak hurung. Anjeun geus masrahkeun wadal, bari ceuli jeung hatē nu dipēnta teu kungsi dibikeun.
Kembang Buruan
Budak lalaki. Hiji-hijina. Keur meujeuhna kembang buruan.
“Kasēp, ulah lulumpatan baē atuh, bilih geubis kēh ...”, kanyaah indung budak ngalangkang dina ungkara hariwang. Abong budak, can ngarti kahariwang indung. Jongjon baē silih udag jeung baturna.
Gedebut. Budak labuh. Tuurna getihan. Diburu ku indungna. Tatuna diberesihan. Diubaran. Budak gogoakan. Abong budak, rēngsē diubaran belenyeng baē lumpat deui. Ulin jeung baturna.
“Kasēp ... teu aya kakapok sakitu tos geubis tēh ...”, indung budak keukeuh hariwang.
“Da saur Abah gē ulah kapok ... tapi kedah ati-ati ngarah teu geubis deui ...”, walon budak. Indungna mureleng ka kuring.
“Kasēp, ulah lulumpatan baē atuh, bilih geubis kēh ...”, kanyaah indung budak ngalangkang dina ungkara hariwang. Abong budak, can ngarti kahariwang indung. Jongjon baē silih udag jeung baturna.
Gedebut. Budak labuh. Tuurna getihan. Diburu ku indungna. Tatuna diberesihan. Diubaran. Budak gogoakan. Abong budak, rēngsē diubaran belenyeng baē lumpat deui. Ulin jeung baturna.
“Kasēp ... teu aya kakapok sakitu tos geubis tēh ...”, indung budak keukeuh hariwang.
“Da saur Abah gē ulah kapok ... tapi kedah ati-ati ngarah teu geubis deui ...”, walon budak. Indungna mureleng ka kuring.
Uing Lain Nu Gēlo
Gedong tēh teuing ku sigrong. Jangkung. Puncerna mēh nyundul langit. Di dinya manēhna ngabedega. Melong ka jauhna. Guligah. Ngemu amarah. Ngarasa teu ngeunah ku anggapan batur. Dunungan jeung batur sapagawēan, teu percaya kana panimuna. Malah teu saeutik nu nganggap manēhna gēlo. Padahal manēhna ngulik ēta timuan lain dina waktu sakeudeung.
Ngageder angenna. Reup peureum. Jleng. Manēhna luncat. Kolēang. Awakna meulah angin. Bray. Manēhna muka leungeun jeung suku. Kalayang. Awakna kabawa angin. Aya nu mēbēr dina leungeun jeung sukuna. Nyah. Beunta. Nyēh. Manēhna imut bangun nu nikmat. Awakna kakalayangan. Nutur-nutur kahayangna. “Uing Lain Nu Gēloooooooo.....”, manēhna ceuceuleuweungan bari hiber ngideran kota.
Ngageder angenna. Reup peureum. Jleng. Manēhna luncat. Kolēang. Awakna meulah angin. Bray. Manēhna muka leungeun jeung suku. Kalayang. Awakna kabawa angin. Aya nu mēbēr dina leungeun jeung sukuna. Nyah. Beunta. Nyēh. Manēhna imut bangun nu nikmat. Awakna kakalayangan. Nutur-nutur kahayangna. “Uing Lain Nu Gēloooooooo.....”, manēhna ceuceuleuweungan bari hiber ngideran kota.
Kanibal
Pikeun nyumponan napsuna, manēhna wani ngahalalkeun sagala cara. Geus bēak eusi leuweung. Geus pērēn eusi lembur. Kabēh jadi wadal kasarakahanna. Ayeuna manēhna hirup nyorangan. Kalaparan. Taya deui wadalkeuneun. Kapaksa. Manēhna nungtut ngawadalkeun awak sorangan. Suku rampung. Leungeun buntung. Beuteung lalaunan digorogotan. Tapi manēhna bingung. Mikiran cara ngahuapkeun sirah sorangan.
Potrēt Raca
Sumpah. Sok teu puguh rasa ari tepung teuteup jeung anjeun tēh. Sok ratug jajantung. Komo mun dibarung ku imut nu ēta mah. Ah, geus wēh. Teu katulungan. Ieu rasa kawas nu dibalangkeun ka awang-awang. Ngalayang ti mēga ka mēga. Lumenyap. Nikmat.
Geus lila pisan kuring nyidem ieu rasa, Sungsian. Ukur bisa nyidem. Bari sok maling-maling bēja. Maling-maling imut. Maling-maling teuteup. Ti kaanggangan. Sakapeung sok maling-maling malangkeun tineung kana potrēt anjeun. Bari angger. Kuring sok bobolēh mun kudu paadu teuteup jeung anjeun. Rumasa ēlēh jajatēn. “Atos atuh, Sungsian, ulah neuteup wae”, cekēng bari notor botol. Mun geus kitu, sok nyel keuheul. Ka diri nu taya kawani. Ka anjeun nu teu daēk surti. Kana impian nu remen nepungkeun teuteup urang. “Sungsian...”. Belewer. Kuring malēdogkeun botol. Prang ! Keuna pisan kana potrēt raca raray anjeun nu ngajeblag dina tēmbok.
Geus lila pisan kuring nyidem ieu rasa, Sungsian. Ukur bisa nyidem. Bari sok maling-maling bēja. Maling-maling imut. Maling-maling teuteup. Ti kaanggangan. Sakapeung sok maling-maling malangkeun tineung kana potrēt anjeun. Bari angger. Kuring sok bobolēh mun kudu paadu teuteup jeung anjeun. Rumasa ēlēh jajatēn. “Atos atuh, Sungsian, ulah neuteup wae”, cekēng bari notor botol. Mun geus kitu, sok nyel keuheul. Ka diri nu taya kawani. Ka anjeun nu teu daēk surti. Kana impian nu remen nepungkeun teuteup urang. “Sungsian...”. Belewer. Kuring malēdogkeun botol. Prang ! Keuna pisan kana potrēt raca raray anjeun nu ngajeblag dina tēmbok.
Tepang Munggaran
“...eu...eu... punten...eu... tiasa sampēanna diangkat ?”.
Gebeg. Kuring ngarēnjag, reuwas liwat saking. Jaba ēra deuih. Ēta pangpangna mah. Ēra. Teu ku hanteu, abong kēna suku teu panonan, bet teu karasa nincak suku batur. Geuwat kuring ngangkat suku anu dampalna dibakutet ku sapatu anu pajurawet tali wungkul. Sapatu awēwē. Hakna anu jangkung tur mēncos, mēh nanceb dina sapatu kulit manēhna tangka kentob. Gancang kuring mēnta hampura ka manēhna. Pok deui pok deui kuring ngedalkeun kecap “hapunten !”. manēhna ukur ngawalon ku imut. Kalah tuluy nawaran peremēn karēt. Bari jeung ēra gē kuring nyokot hiji, laju dihuapkeun. Imut kuring ngalangkang dina sesela biwir, ngawalonan imut manēhna. Antukna, obrolan kuring jeung manēhna ngaguluyur bareng jeung murulukna girimis luareun beus kota.
Gebeg. Kuring ngarēnjag, reuwas liwat saking. Jaba ēra deuih. Ēta pangpangna mah. Ēra. Teu ku hanteu, abong kēna suku teu panonan, bet teu karasa nincak suku batur. Geuwat kuring ngangkat suku anu dampalna dibakutet ku sapatu anu pajurawet tali wungkul. Sapatu awēwē. Hakna anu jangkung tur mēncos, mēh nanceb dina sapatu kulit manēhna tangka kentob. Gancang kuring mēnta hampura ka manēhna. Pok deui pok deui kuring ngedalkeun kecap “hapunten !”. manēhna ukur ngawalon ku imut. Kalah tuluy nawaran peremēn karēt. Bari jeung ēra gē kuring nyokot hiji, laju dihuapkeun. Imut kuring ngalangkang dina sesela biwir, ngawalonan imut manēhna. Antukna, obrolan kuring jeung manēhna ngaguluyur bareng jeung murulukna girimis luareun beus kota.
Sosongēteun
“Jam antik titinggal uyut di juru rohang tamu disada salapan kali. Nu dianti-anti teu baē sumping. Ka mana atuh panutan tēh ? Kapan sakitu ēcēs disebatkeun dina SMS, yēn sonten ieu tēh salira badē sumping. Badē nepangan pun bapa. Ku abdi diantos ti sonten mula. Kēnging dangdos sataker kebek. Engkang teu aya datang. Naha bet jalir, jungjunan. Atanapi lali panginten salira tēh ? Upami aya pamengan nu teu tiasa dikantunkeun, geuning bet teu ngawartosan ? Telepon di rorompok aya. Handphone ogē tara dikantun, da bilih salira ngagentraan. Upami jalir atanapi ngahaja lali tēa mah, teungteuingeun teuing atuh, jungjunan. Kantenan upami ngahaja lumpat tina tanggel waler mah. Duh, saha atuh engkē nu bakal janten bapa si utun ?”.
Clak. Cipanonna maseuhan lambaran catetan nu can anggeus ditulis ku manēhna.
Clak. Cipanonna maseuhan lambaran catetan nu can anggeus ditulis ku manēhna.
SMS ti Ceu Etti RS
Rada beurang hudang tēh. Ēta gē pēdah baē kahudangkeun ku sora hēnpon. Singhorēng SMS ti ceu Etti RS. Bagja. Reueus. Bingung. Pagalo. Teu rēk kitu kumaha atuh. Meunang SMS ti pangarang awēwē nu geus moyan. Tina nomer anjeunna deuih. Etti RS enya, lain ēētiērēsan.
Ana dibuka, eusina pangogan. Ngajak uink jadi pamilon dina Konperensi Internasional Budaya Sunda, alpukahna Yayasan Rancagē. Sumpah, uing atoh liwat saking. Tapi tuluy kerung, basa maca tuluyan SMSna. Saban pamilon kudu mayar waragad 350 rēwu pērak.
Keur saayeunaeun mah, kajeun rēk disebut teu nyaah kana budaya sunda gē. Enya. Ayeuna mah uink moal bisa milu aub. Atuh da mun uing miluan tēh, uing kudu nyadiakeun waragad tilu tikeleun ti ēta. Tikelan kahiji jang daptar. Tikelan kadua jang bekel. Tikelan katilu jang mekelan nu ditinggalkeun di imah, si jalu kadua indungna. Hampura, Ki Sunda.
Ana dibuka, eusina pangogan. Ngajak uink jadi pamilon dina Konperensi Internasional Budaya Sunda, alpukahna Yayasan Rancagē. Sumpah, uing atoh liwat saking. Tapi tuluy kerung, basa maca tuluyan SMSna. Saban pamilon kudu mayar waragad 350 rēwu pērak.
Keur saayeunaeun mah, kajeun rēk disebut teu nyaah kana budaya sunda gē. Enya. Ayeuna mah uink moal bisa milu aub. Atuh da mun uing miluan tēh, uing kudu nyadiakeun waragad tilu tikeleun ti ēta. Tikelan kahiji jang daptar. Tikelan kadua jang bekel. Tikelan katilu jang mekelan nu ditinggalkeun di imah, si jalu kadua indungna. Hampura, Ki Sunda.
Lalaki
Gerung. Sora mesin motor meupeus simpēna peuting. Kulutrak. Sora nu muka tulak. Kuring nilepan mukena. Di tepas, kasampak manēhna keur notor alkohol. Leungeun katuhu ngeupeul balati nu lamokot getih. Teuing lalaki mana deui nu geus jadi korbanna. “Geuning bet taya eureunna ngumbar kaceuceub tēh, anaking”, cekēng semu ngeleper. Manēhna mencrong.
“Kaceuceub, Ma, nu nyababkeun uing hirup kēnēh tepi ka peuting ieu”, pokna. “kaceuceub Ema ka lalaki nu kuduna jadi bapa uing”.
“Gustiiiii .... !”
Ras. Inget deui kana kajadian welasan taun katukang. Ka kota nu ngabebela. Ka welasan lalaki marakē saragam nu ngaduruk hotēl. Ka pangantēn awēwē nu digadabah hareupeun layon salakina dina peuting munggaran. Ka kuring nu teu apal, lalaki mana nu jadi bapa anak sorangan.
“Kaceuceub, Ma, nu nyababkeun uing hirup kēnēh tepi ka peuting ieu”, pokna. “kaceuceub Ema ka lalaki nu kuduna jadi bapa uing”.
“Gustiiiii .... !”
Ras. Inget deui kana kajadian welasan taun katukang. Ka kota nu ngabebela. Ka welasan lalaki marakē saragam nu ngaduruk hotēl. Ka pangantēn awēwē nu digadabah hareupeun layon salakina dina peuting munggaran. Ka kuring nu teu apal, lalaki mana nu jadi bapa anak sorangan.
Dunga Keur Si Jalu
“Teu karasa, Jalu, tilu taun geus kalarung. Ayeuna hidep geus gedē. Geus bisa ngajak Abah balap lumpat. Geus bisa ngitung. Hahariringan. Tatabeuhan. Gagambaran. Sakapeung sok ngajak jogol dina kasur.
Moal Abah jeung Ambu mah moal ngadungakeun panjang umur ka hidep tēh, Jalu. Da umur mah geus tangtu.
Abah jeung Ambu mah rēk neneda ka Allah, malar hidep dipaparin gumilang cahya jang nyaangan jalan sorangeun. Sangkan bisa leumpang bari lempeng dina galur Allah. Bisa ngeusian sēsa umur ku laku lampah nu henteu tojaiah jeung ugeran Allah.
Abah jeung Ambu rēk neneda ka Allah, sangkan hidep jadi budak sholēh nu rancagē. Budak nu cageur, bageur, bener, pinter, singer, teger, pangger, wanter jeung cangker. Insya Allah rejeki mah nuturkeun.”
Si Jalu ngageubra dina lahunan, basa batur-batur ulinna ngahariringkeun lagu Happy Birthday. Imut ipis ngagantung dina biwirna, lir nu ngahaminan dunga nu jad bapa.
Moal Abah jeung Ambu mah moal ngadungakeun panjang umur ka hidep tēh, Jalu. Da umur mah geus tangtu.
Abah jeung Ambu mah rēk neneda ka Allah, malar hidep dipaparin gumilang cahya jang nyaangan jalan sorangeun. Sangkan bisa leumpang bari lempeng dina galur Allah. Bisa ngeusian sēsa umur ku laku lampah nu henteu tojaiah jeung ugeran Allah.
Abah jeung Ambu rēk neneda ka Allah, sangkan hidep jadi budak sholēh nu rancagē. Budak nu cageur, bageur, bener, pinter, singer, teger, pangger, wanter jeung cangker. Insya Allah rejeki mah nuturkeun.”
Si Jalu ngageubra dina lahunan, basa batur-batur ulinna ngahariringkeun lagu Happy Birthday. Imut ipis ngagantung dina biwirna, lir nu ngahaminan dunga nu jad bapa.
Kamerekaan
Aya ku ēndah ari impian. Makē jeung bisa ngalaman jadi jalma jugala. Mokaha. Sagala laksana. Lugina ngurus titinggal si jenat. Budak hiji-hijina. Awēwē. Teu sirikna awur-awuran. Dipupujuhkeun. Banget ku nyaah. Sagala pamēntana teu welēh ditedunan. Tara dihulag atawa dicuram-caram. Dianteur baē. Sakahayangna. Kalawan teu poho neundeun panon neundeun ceuli di saban tempat.
Bulan kamari manēhna walēh, hayang kuliah di dayeuh. Teu burung dijurung. Itung-itung nedunan wasiat indungna. Hanjakal manēhna kaburu gering. Unggal peuting babalongkēngan. Sagala diutahkeun. Imah geus heurin ku tumpukan utahna. Steak, pizza, campaigne, curutu, kondom, bikini, dildo, blekberi, lēptop, hum titer, skuter metik, mobil, jeung barang-barang sējēn nu teu apal ngaranna, ngahunyud di unggal juru imah. Pikageuleuheun. Atawa pikabitaeun ?
Bulan kamari manēhna walēh, hayang kuliah di dayeuh. Teu burung dijurung. Itung-itung nedunan wasiat indungna. Hanjakal manēhna kaburu gering. Unggal peuting babalongkēngan. Sagala diutahkeun. Imah geus heurin ku tumpukan utahna. Steak, pizza, campaigne, curutu, kondom, bikini, dildo, blekberi, lēptop, hum titer, skuter metik, mobil, jeung barang-barang sējēn nu teu apal ngaranna, ngahunyud di unggal juru imah. Pikageuleuheun. Atawa pikabitaeun ?
Samagaha
Samagaha, Kaulanun, ieu jisim katambias. Ngatog dina mongklēngna peteng. Gupay-gapay mapay dangiang Salira, ukur ririwa jeung barayana nu rajeg sapanjang jalan. Ragēg nanawarkeun kaēndahan peuting nu nyampay dina unggal gurilap seuseukeut rindat. Merebot nu awong-awongan ti suhunan masigit, kasilep ku harēwos halon biwir alkohol nu ambucuy baseuh.
Hibar salira, Kaulanun, duka nyumput di mana. Ukur gupay panghiap nu pating gurilap tina awak-awak bulucun nu andekak dina kongkolak. Ieu soca, Kaulanun, beueus ku kakeueung. Lamur. Teu awas maca lemah tincakeun.
Hibar salira, Kaulanun, duka nyumput di mana. Ukur gupay panghiap nu pating gurilap tina awak-awak bulucun nu andekak dina kongkolak. Ieu soca, Kaulanun, beueus ku kakeueung. Lamur. Teu awas maca lemah tincakeun.
Awēwē ‘nu Teu Leupas Ngeukeupan Salapan Purnama Lilana Katalangsara
Manēhna muringis nahan kanyeri
Basa lawang garbana gudawang
Tangka getihan
Teu garing opat puluh peuting lilana
Hayang teuing mēnta hampura
Hayang geura mulangtarima
Basa lawang garbana gudawang
Tangka getihan
Teu garing opat puluh peuting lilana
Hayang teuing mēnta hampura
Hayang geura mulangtarima
Bangkarak Sajak Balangsak
sajak-sajak balatak
hirup angger balangsak
tunggara teu bēak-bēak
beurang peuting rambisak
lambaran harepan rangsak
impian bēak disasaak
sajak-sajak balatak
jadi ruhak
teu puguh bangkarak
hirup angger balangsak
tunggara teu bēak-bēak
beurang peuting rambisak
lambaran harepan rangsak
impian bēak disasaak
sajak-sajak balatak
jadi ruhak
teu puguh bangkarak
Handapeun Balandongan
Hatē bayeungyang dirērab kalangkang
Sorasora leungiteun jirim
Pating celengkeung pating harēwos
Sorasora nu kungsi ngalemah na galeuh jisim
Hatē marudah ngotēktak wayah
Mangpirang teuteup lir ruruhit panah
Maseuk lēngkah nalikung lampah
Hatē palid kairid caah dēngdēng
Cipanon anjeun nu ngeclak na dampal
Leungeun nu ngeleper nahan ketug jajantung
Handapeun balandongan
Hatē rangsak teu puguh bangkarak
Sorasora leungiteun jirim
Pating celengkeung pating harēwos
Sorasora nu kungsi ngalemah na galeuh jisim
Hatē marudah ngotēktak wayah
Mangpirang teuteup lir ruruhit panah
Maseuk lēngkah nalikung lampah
Hatē palid kairid caah dēngdēng
Cipanon anjeun nu ngeclak na dampal
Leungeun nu ngeleper nahan ketug jajantung
Handapeun balandongan
Hatē rangsak teu puguh bangkarak
Japati
anjeun japati, bral
geura hiber ngapak mēga
geleber jangjang bodas
nurih salaksa mata
paninggaran
gelik leutik sora anjeun
mubus jeroning kalbu
ber, geura hiber
japati
pangnyungsikeun angin sumilir
seug geus kacanggeum
bagēa
eunteup di pakarangan
sukma
geura hiber ngapak mēga
geleber jangjang bodas
nurih salaksa mata
paninggaran
gelik leutik sora anjeun
mubus jeroning kalbu
ber, geura hiber
japati
pangnyungsikeun angin sumilir
seug geus kacanggeum
bagēa
eunteup di pakarangan
sukma
Harepan
Harepan sakamalir jeung getih
ngamuara na galeuh kalbu
lir galindeng kawih tan soraan
nu moal kungsi anggeusan
geus kadēngē ēndahna hariring angin
ngagalur sawirahma jeung ketug jajantung
tapi tatu teu daēk lita
sēsa kapangpēngkeun topan
tapak kaseureud guludug
kapan kungsi kaanjangan tunggara
basa nyungsi haneut cikahuripan
satengahing sagara hara-haraeun
harepan angger getihan
ngamuara na galeuh kalbu
lir galindeng kawih tan soraan
nu moal kungsi anggeusan
geus kadēngē ēndahna hariring angin
ngagalur sawirahma jeung ketug jajantung
tapi tatu teu daēk lita
sēsa kapangpēngkeun topan
tapak kaseureud guludug
kapan kungsi kaanjangan tunggara
basa nyungsi haneut cikahuripan
satengahing sagara hara-haraeun
harepan angger getihan
Tujuh Likur
Unggal puteran mangsa
Hirup mingkin ngadeukeutan pati
Kawas srangēngē nu ngalalana nēangan kulon
Hiliwir angin mawa totondēn
Wanci teu kungsi reureuh ngamalir
Dina jentulna
Dina peureumna
Dina unggal ambekanna
Aya kēnēh sagunduk waktu
Melak malati di pipir sawarga
Atawa nandurkeun parē di kotakan surga
Mangsana hiber ka biwir jungkrang
Atawa ngarayap mipir lamping rumpil
Ngadegkeun karaton di mumunggang
Mager diri tina panggero durjana
Hirup mingkin ngadeukeutan pati
Kawas srangēngē nu ngalalana nēangan kulon
Hiliwir angin mawa totondēn
Wanci teu kungsi reureuh ngamalir
Dina jentulna
Dina peureumna
Dina unggal ambekanna
Aya kēnēh sagunduk waktu
Melak malati di pipir sawarga
Atawa nandurkeun parē di kotakan surga
Mangsana hiber ka biwir jungkrang
Atawa ngarayap mipir lamping rumpil
Ngadegkeun karaton di mumunggang
Mager diri tina panggero durjana
Menjelang Dinihari, Kau Semakin Menggairahkan Aku Tak Berani Menidurimu, Perempuanku
Senja menjelangKepada perempuan tua di tengah samudera :
“Engkau lahirkanku, untuk menjadi suamimu”
Engkau masih telanjang
Di ranjang
Telentang
Halimun kelabu tua
Mengintip cemas di jendela
Titiktitik embun berserak di kaca
Hitam merayapi hari
Mengerangkeng matahari
Merestui hasrat para pencuri
Memaksa pelacurpelacur menari
Malam ditemani geledek
Tubuhmu molek
Masih tergolek
Matamata jalang
Matamata binal
Matamata liar
Tak perlu lagi menelanjangimu
Tangantangan durjana
Tangantangan setan
Tangantangan iblis
Berlomba menjamah tubuhmu yang Pertiwi
Menggerayangi payudaramu yang Galunggung
Menyibak bulubulumu yang Kalimantan
Menusuki kemaluanmu yang Samodra
Lidahlidah kucing Perancis
Lidahlidah marmut Jepang
Lidahlidah anjing Inggris
Lidahlidah beruang Cina
Lidahlidah buaya Afrika
Lidahlidah teroris Malasyia
Menjilati setiap senti tubuhmu
Menciumi setiap ronggamu yang pustaka
Menghirup setiap hembus nafasmu yang melati
Menghisap setiap tetes keringatmu yang permata
Dan petaka menjadi sempurna
Ketika godzila Amerika mencabikcabik tubuhmu
Mencabuti rerambut lebat di kepalamu
Menghanguskan bebulu di kujurmu
Membelenggu tangan dan kakimu
Mencongkel sepasang matamu
Membekap mulutmu
Malam hampir mati
Engkau masih bersunyi
Menghikmati hari umurmu berganti.
Kucing Paling Konyol
Dan kucing-kucing itu hanya bisa mengeong lirih
sambil mengibas-ibaskan ekornya yang tak utuh lagi.
Ham di hadapan telah bekukan gejolak darahnya.
sedang di meja majelis, tikus-tikus berebut dasi dan mikrofon
sebagian lagi sibuk menghitung sisa-sisa keratan giginya di lemari besi
di televisi, thomas dan jerry duduk mesra
menonton berita kasus-kasus korupsi, rajapati, dan bencana
tak kunjung selesai
sedang kita malah asyik membaca puisi yang belum jadi
sambil mengibas-ibaskan ekornya yang tak utuh lagi.
Ham di hadapan telah bekukan gejolak darahnya.
sedang di meja majelis, tikus-tikus berebut dasi dan mikrofon
sebagian lagi sibuk menghitung sisa-sisa keratan giginya di lemari besi
di televisi, thomas dan jerry duduk mesra
menonton berita kasus-kasus korupsi, rajapati, dan bencana
tak kunjung selesai
sedang kita malah asyik membaca puisi yang belum jadi
Anakku Mau (pindah) Sekolah
“Ibu, Syfa enggak mau sekolah.” Gadis kecilku pulang sekolah menenteng isak.
“Lho, katanya mau jadi anak pinter.”
“Syfa, takut mati. Atap sekolah mau roboh, dan dindingnya bolong. Banyak anjing liar.”
Isteriku mengelus rambut anakku. Lembut. Kasih.
“Kemarin, kepala Danang berdarah tertimpa genting” lanjutnya dalam sedan.
Isteriku mengecup mesra dahi anaknya. Lembut. Sayang.
Tak henti mengelus rambut sang anak.
“Ibu, sekolahnya Monik bagus. Ada polisinya. Gurunya banyak. Di sekolahku hanya ada tiga.”
Telaga menggenang di mata isteriku.
“Syfa pindah saja ke sekolahnya Monik, Bu !?”
“Lho, nanti siapa yang bantuin Bapakmu nyapu kantor ?”,senyum isteriku sungguh pahit.
“Lho, katanya mau jadi anak pinter.”
“Syfa, takut mati. Atap sekolah mau roboh, dan dindingnya bolong. Banyak anjing liar.”
Isteriku mengelus rambut anakku. Lembut. Kasih.
“Kemarin, kepala Danang berdarah tertimpa genting” lanjutnya dalam sedan.
Isteriku mengecup mesra dahi anaknya. Lembut. Sayang.
Tak henti mengelus rambut sang anak.
“Ibu, sekolahnya Monik bagus. Ada polisinya. Gurunya banyak. Di sekolahku hanya ada tiga.”
Telaga menggenang di mata isteriku.
“Syfa pindah saja ke sekolahnya Monik, Bu !?”
“Lho, nanti siapa yang bantuin Bapakmu nyapu kantor ?”,senyum isteriku sungguh pahit.
Hitam
Nonton dagelan di panggung hitam kandungan pertiwi,
menampilkan silhouetsilhouet adegan kanibal yang erotik
di balik kain hitam dalam aula berdinding arang
tanpa kunang-kunang.
Nafas memburu di antara ketakutan
dan birahi dalam tawa terpingkalpingkal
menampilkan silhouetsilhouet adegan kanibal yang erotik
di balik kain hitam dalam aula berdinding arang
tanpa kunang-kunang.
Nafas memburu di antara ketakutan
dan birahi dalam tawa terpingkalpingkal
Hitam
Juga ketika pagi menjadi keparat
Panjipanji tirani berkibar di ketinggian
Sedesir angin reformasi dikipaskan
Tembok kokoh militer tak terhantam
Bahkan dengan sebentuk tsunami demontrasi
Satu dua kuncup terlahir dan mati
Gugur di jalan atau lenyap ditelan bumi
Demokrasi tak juga reinkarnasi
Republik semakin renta di kursi roda
Meski dukun dan tabib asing dihadirkan
Cendikiacendikia anyar dilahirkan
Perwiraperwira muda pun diciptakan
Masih
Tikustikus got bermukim di majlis terhormat
Anjinganjing kudisan berkeliaran di parlemen
Dan buayabuaya lapar biak di birokrasi
Maka menjelang senja berkiblat
Pertiwi hilang arah.
Tersesat
Panjipanji tirani berkibar di ketinggian
Sedesir angin reformasi dikipaskan
Tembok kokoh militer tak terhantam
Bahkan dengan sebentuk tsunami demontrasi
Satu dua kuncup terlahir dan mati
Gugur di jalan atau lenyap ditelan bumi
Demokrasi tak juga reinkarnasi
Republik semakin renta di kursi roda
Meski dukun dan tabib asing dihadirkan
Cendikiacendikia anyar dilahirkan
Perwiraperwira muda pun diciptakan
Masih
Tikustikus got bermukim di majlis terhormat
Anjinganjing kudisan berkeliaran di parlemen
Dan buayabuaya lapar biak di birokrasi
Maka menjelang senja berkiblat
Pertiwi hilang arah.
Tersesat
Kita Belum Mati
: Disebabkan oleh Wiji ThukulYa. Kita harus melawan
Dengan kata
Hanya kata
Biar pelurupeluru itu menjadi nyamuk
Membikin bising di kuping
Ya. Kita harus bergerak
Dengan pena di tangan
Atau papan kunci komputer
Biar tirani itu menjadi kecut
Meriut menghadapi maut
Ya. Kita harus terus melawan
Terus bergerak terus
Sampai semua iblis mampus
Kita tak boleh diam
Sajak Ijazah
Selembar ijazah
Terbakar di ungun kemiskinan
Hangus setengahnya
Ditolak di pasar loak
Setengah lembar ijazah hangus
Teronggok di tumpukan sampah
Di kolong jembatan
Berlembar-lembar harapan
Hanya menjadi angan
Jurang kemiskinan kian menganga
Terjal dan berbatu
Jeruji besi kemiskinan kian rapat
Mengerangkeng mimpi dan cita
Ijazah kemiskinan
Lembar-lembar tangis tak terhibur
Derita tak terkata
Terbakar di ungun kemiskinan
Hangus setengahnya
Ditolak di pasar loak
Setengah lembar ijazah hangus
Teronggok di tumpukan sampah
Di kolong jembatan
Berlembar-lembar harapan
Hanya menjadi angan
Jurang kemiskinan kian menganga
Terjal dan berbatu
Jeruji besi kemiskinan kian rapat
Mengerangkeng mimpi dan cita
Ijazah kemiskinan
Lembar-lembar tangis tak terhibur
Derita tak terkata
Surat Keur Maula Chandra Adh Dhia Shidqi
Ciawaking, 24 Juni 2010, liwat tengah peuting, basa vuvuzela ngaguruh dina tipi.
Anaking, poē ieu, 2 taun katukang, hidep gumelar ka alam dunya.
Enya, tina pianakan Ambu, indung hidep.
Bati tina ngaitna asih Ambu jeung tresna Abah (ah, lebah dieu mah can ngarti meureun hidep tēh).
Abah inget kēnēh, rēngsē sholat magrib harita tēh. Ambu gēgēlēhēan dina pingping Abah.
Patuangan Ambu nu melentung ageung, ku Abah diusapan. Enas-enasna mah ngusapan hidep ēta tēh.
Ku Abah hidep diharēwosan, "Baeu, geura sumping, Anaking.", ceuk Abah bari nuduhkeun jalan kaluar hidep ku cara ngaguratkeun rēma dina patuangan Ambu dugi ka lawang garbana. "Bagēa, Anaking...", ceuk Abah bari lalaunan nyium patuangan Ambu, basa ujug-ujug aya sora ngabeletuk leutik tina larangan Ambu. Barang diparios ku Abah, bet seueur cacai dina pingping Ambu. Hērang, leueur jeung semu hanyir. Abah reuwas liwat saking. Gancang Abah nyauran Enin, Nini hidep. Teu kinten Enin ge reuwaseun. Atuh teu talangkē, Abah ēnggal ngajak Ambu ka Bidan Aas (da harita tēh Ambu kungsi boga angen-angen, hayang diparajian ku Bidan Aas) di Pedes. Tumpak motor harita tēh. Cacai leueur tēa, sajajalan teras ngucur tina larangan Ambu. Tapi, Abah reugreug basa ninggali Ambu bangun nu teu nandangan nyeri. Ambu angger teger. Jagjag. Jeung rarayna ku Abah katangen cahayaan.
Sadugina di bumi Bidan Aas, Jalu, Ambu ēnggal diperenahkeun ku bu Bidan dina dipan. lajeng diparios. "Euleuh, geuning ieu mah tos pejah ketubanna. Tos sēēp cairan ketubanna gē". Gebeg tēh ieu hatē Abah ngagebeg reuwas liwat saking. Inggis Ambu kumaha onam. Sieun si Utun Inji kumaha onam. Paur itu. paur ieu. Keueung, pokona mah. "Wayahna wē kedah dirujuk ka rumah sakit. Ngarah diinfus di ditu mah", saur Bidan Aas."Keun da moal nanaon. Sing tenang wē. Sok ayeuna mah milarian kendaraan kanggo ka rumah sakit."
Gancang wē Abah tēh nelepon ka Uwa hidep, enya uwa Awan, da anjeuna mah kagungan mobil. Atuh teras wē Ambu tēh dicandak ka Rumah Sakit. Alhamdulillah, di UGD teu hararēsē. Ambu hidep enggal diparios, lajeng diberesihan, dipasang infusan. Teras dijajap ka ruang persalinan. Mun teu salah mah, jam 9 peuting harita tēh. Tah, ti harita Abah teu genah cicing. Hate ratug tutunggulan. Inggis ku bisi rempan ku basa. Da geuning di rumah sakit ieu mah Abah tēh teu meunang maturan Ambu di ruang persalinan. Tada teuing keueungeunna Ambu, Jalu. Cuang cieung sorangan. Padahal kapan sakitu ogoanna Ambu basa keur ngandung hidep tēh (Boa bawaan hidep meureun nya nu matak Ambu ogoan tēh). Tara daēk jauh ti Abah. Kari-kari ayeuna Abah teu bisa maturan. Untung Ambu ku Abah dibekelan hēnpon. Jadi, Abah jeung Ambu bisa silih kirim SMS.
Enyaan, Jalu, ulah daēk nungguan nu rēk ngababarkeun bari teu bisa nungkulan mah. Matak sutrēs. Abah gē harita, peuting-peuting teu bisa cicing. Sakeudeung-sakeudeung ngalengo kana palebah panto ruang persalinan. Hatē teu reureuh gegebegan. Komo basa ninggali aya lalaki ngora saumuran jeung Abah harita kaluar ti ruang persalinan. Manēhna nangkeup orok nu dibulen ku samping kebat. Leumpang bari carinakdak. "Innalillahi wa inna ilaihi rooji'un...., keun sing sabar, Jang, cocoba ti Gusti ēta tēh. Can dipercaya meureun. Keun, ala hikmahna wē...", ceuk kolot-kolot nu ngariung milu nungguan.
Nyaan, Jalu, hatē Abah ngeleper. Jajantung beuki ratug. Sieun kawas manēhna, teu dipercaya ku Gusti pikeun jadi Bapa. "Astagfirullah...", ceuk Abah bari ngusap beungeut. Rumasa geus ngaborongkeun kana kakawasan Gusti. Rumasa geus cangcaya kana sifat Rohman jeung Rohim Gusti. Gancang Abah neneda, sangkan Ambu dilancarkeun dina prosēs persalinan, sarta hidep gumelar kalawan salamet.
"Kulawargi bu Susi ti Kaum Lebak !", sora awewe mani ngajelengeng meupeuskeun jemplingna peuting. Rēt kana jam dina juru layer hēnpon. Jam hiji leuwih opat puluh menit. Gura-giru Abah nyampeurkeun."Bu Susi tos ngalahirkeun. Putrana pameget. Mangga tiasa ditingali di ruang anak, bilih badē diadanan." ceuk suster (boa bidan kētang) leuleuy tapi tandes. Buru-buru Abah lumpat ka ruang anak. Kasampak hidep geus beresih, ngagolēr dina ranjang orok. "Carogēna Bu Susi ?", takon Suster nu miara hidep. "Muhun",walon Abah, "Badē ngaadanan pun anak", cekēng. "Oh, mangga", cenah bari ngalēos. Ku Abah hidep diteuteup teu kiceup-kiceup. Asa percaya asa henteu. Sieun ukur dina impian. Tapi da nyata. Gancang Abah ngaharēwoskeun kalimah-kalimah adzan dina cepil hidep. Geus rērēs, Abah tuluy mariksa awak hidep. Ti luhur tepi ka handap. Panon. Irung. Ceuli. Leungeun. Suku. Ramo. Taya nu kaliwat. Alhamdulillah, normal kabēh. Reugreug jeung reueus hatē Abah harita. Tulus jadi Bapa. Mani asa pang-lalakina.
Isukna, pabeubeurang, Abah jeung Ambu, malah Enin jeung Uwa-uwa hidep gē milu, nepungan hidep di ruang anak. Ambu mah tuluy ngalalanyah nyusuan hidep. Katingali geugeut jeung nyaaheun pisan ka hidep. Matak hidep gē kudu malik nyaah ka Ambu tēh. Kapan Ambu nu geus ngakandung hidep salila salapan bulan dina patuanganna. Lajeng bajoang pikeun ngalahirkeun hidep. Beurat, Jalu, ēta perjoangan Ambu tēh. Kapan ceuk ulama gē, hiji indung nu bajoang ngalahirkeun tēh darajatna sarua jeung mujahidin nu keur bajoang di mēdan perang. Syahid maotna gē. Omat, kasēp, kudu nyaah ka Ambu.
Poē ēta kēnēh, hidep diidinan dibawa balik. Abah, Ambu, Enin, Uwa, jeung nu sējēnna bungah. Kabēh ngabagēakeun hidep. Ceuk itu ceuk ieu, "Kasēp, budak tēh. Teu jiga Bapana. Bodas deuih". Abah mah ukur nyērēngēh wē. Teu asa dipoyok pēdah Abah gorēng rupa jeung hideung. Malah sabalikna, Abah asa meunang pamuji pēdah bisa boga turunan kasēp. "Perbaikan keturunan", ceuk Kang Toni Lesmana mah.
Tapi, cocoba datang tilu poē ti harita. Hidep kapaksa kudu balik deui ka rumah sakit, alatan aya tanda-tanda panyakit konēng. Meunang sapuluh poē, hidep dirawat. Unggal genep jam hidep disinar salila genep jam. Tepi ka warna konēng dina kulit hidep leungit.
Anu matak ketir mah, basa hidep rēk diinfus. Abah nu maturan jeung nyekelan hidep, basa perawat kokotētēngan nēangan urat keur nancebkeun infusan dina leungeun jeung suku hidep. Kabēh gagal. Infusan teu bisa asup. "Jigana kedah dina mastaka ieu mah, Pa", ceuk suster nu awakna bayuhyuh. Pupuhuna jigana mah. Harita Abah ngajerit jeroning hatē, "Gusti, ditampi ieu cocobi. Mugi baē pun anak, abdi kalih pun bojo, kiat nandanganna", bari teu leupas ngeukeupan hidep nu keur kokocēakan ceurik, basa perawat bayuhyuh tēa keur nojoskeun jarum infusan dina embun-embunan hidep. Teu karasa, cipanon Abah ngalēmbērēh maseuhan pipi. Teu wasa nēnjo hidep nu can jejeg umur saminggu geus kudu nandangan cocoba kawas kitu. Karasa ku Abah peureusna jarum infusan nojos kulit sirah hidep. Karasa, Jalu. Karasa tepi ka galeuh ati. Ambu mah komo. Harita teh ngagukguk wē dina rangkulan Enin, bari dibeberah ku Uwa-uwa hidep.
Salila sapuluh poē, Abah jeung Ambu maturan hidep di rumah sakit. Piligenti ngemitan. Salila sapuluh poe, Abah ningali cisoca Ambu teu reureuh maseuhan pipi. Teu kalis ku pangbeberah ti nu jul-jol ngalongok. Dulur-dulur Ambu jeung Abah, babaturan kantor Ambu, babaturan panggung Abah, jeung nu sejenna, kabēh gē milu prihatin ku kaayaan hidep. Ngan Abah mah, harita tēh neger-neger manēh baē, bari teu kungsi leungiteun pangharepan. Da Abah percaya, Pangēran mah moal nurunkeun cocoba leuwih rohaka batan nu kaawakan ku ummatNa. Abah yakin, Gusti Allah teu torēk. Mantenna tangtos ngadangu dunga jeung pamēnta Abah. Da rarasaan Abah ge teu ukur menta, tapi bari meta. Abah geus narēkahan ku jalan mawa hidep ka rumah sakit.
Alhamdulillah, geuning hidep teh cageur deui. Dokter ngidinan hidep dibawa balik. Saratna, Abah jeung Ambu kudu bisa ngajaga hidep kalawan tulatēn. Abah jeung Ambu kudu ngajalankeun PHBS, cenah. Enya Prinsip Hidup Bersih dan Sehat, tēa. Ku Abah jeung Ambu satēkah polah dilakonan. Tapi geuning, cocoba tēh bet datang deui. Basa umur hidep kakara tilu bulan, kapaksa kudu ngalaman ngēndong deui di rumah sakit, teu kurang ti sapuluh poē. Sanggeus cageur, hidep ge mindeng pisan pulang anting ka dokter. Tepi ka nu karasa pangbeuratna ku Abah mah, basa hidep rek nincek umur sataun. Bulan Mei harita tēh. Hidep kapaksa kudu ngēndong deui waē di rumah sakit. Sarua teu kurang ti sapuluh poē. Tapi harita mah, najan dokter can ngidinan balik gē, hidep ku Abah dipaksa dibawa balik. Teu kuat ku waragadna atuh da nu ieu mah. Kapan dirawatna di rumah sakit khusus anak anu katotol mahal waragadna. Tapi Alhamdulilah, geuning, basa hidep dipaksa dibawa balik tēh, hidep kalah jadi jagjag. Panas nu salila di rumah sakit teu rerep-rerep, datang ka imah mah langsung leungit. Hidep bisa deui seuri nyeuleukeuteuk anu matak dēdēngēeun. Hidep daēk deui ulin, daēk deui nyusu jeung dahar bubur. Singhorēng, hayang balik wē hidep tēh nu puguh mah.
Teu karasa., Jalu, dua puluh opat bulan geus kaliwat. Ayeuna hidep mingkin gedē jeung sēhat.
Ayeuna hidep geus cangker... geus bisa ngajak Abah balap lumpat…
Hidep geus bisa hahariringan... geus bisa ngitung, gagambaran, tatabeuhan... jeung sajabana...
Sakapeung sok ngajak jogol dina kasur, mun geus bosen ulin sorangan...
Enya, geus gedē hidep tēh, Jalu...
Moal abah jeung ambu mah moal ngadungakeun panjang umur ka hidep tēh,
da umur mah geus aya nu nangtukeun geuning...
malah, saenyana poē ieu tēh jatah umur hidep ngurangan...
Abah jeung Ambu mah rēk neneda ka Gusti,
sangkan hidep dipaparin dangiang pikeun nyaangan jalan sorangeun,
sangkan bisa leumpang bari lempeng dina galur Gusti...
bisa ngeusian sēsa umur ku laku lampah nu henteu tojaiah jeung ugeran Gusti...
Abah jeung Ambu rēk neneda ka Gusti,
sangkan hidep jadi budak sholēh nu rancagē. Budak nu cageur, bageur, bener, pinter, singer, teger, pangger, wanter jeung cangker. Insya Allah rijki mah nuturkeun...
Amien...
Nyala Jiwa
Nyala iman yang berkobar di kedalaman jiwaku
bukan untuk membakar dan mengkaparkan iblis
melainkan untuk aku jadikan semacam suar
yang akan memanduku keluar dari perangkapnya
yang akan membantuku menghindar dari muslihatnya.
atau akan aku jadikan semacam lentera
untuk menerangi jalanku, mengantar sebentuk ikhlas menujuMu.
bukan untuk membakar dan mengkaparkan iblis
melainkan untuk aku jadikan semacam suar
yang akan memanduku keluar dari perangkapnya
yang akan membantuku menghindar dari muslihatnya.
atau akan aku jadikan semacam lentera
untuk menerangi jalanku, mengantar sebentuk ikhlas menujuMu.
Sajak Tuhan Kita
Kepada tuhan-tuhanmu kukirim kata
kata yang paling keparat
tentang janji-janjinya yang amat dusta
tentang bujuk rayunya yang amat nista
Kepada botol-botol alkohol
yang menjanjikan mimpi paling tolol
Kepada butir-butir ekstasi
yang menjanjikan mimpi paling sunyi
Kepada lembaran kartu dan butiran dadu
yang menjanjikan mimpi paling beku
Kepada digit-digit rupiah
yang menjanjikan mimpi paling resahKepada kelamin-kelamin binal
yang menjanjikan mimpi paling sundal
Aku hujani tuhan-tuhanmu dengan caci
dengan maki dengan kebencian paling nisbi
kerna sejujurnya aku
pun sempat memujanya.
kata yang paling keparat
tentang janji-janjinya yang amat dusta
tentang bujuk rayunya yang amat nista
Kepada botol-botol alkohol
yang menjanjikan mimpi paling tolol
Kepada butir-butir ekstasi
yang menjanjikan mimpi paling sunyi
Kepada lembaran kartu dan butiran dadu
yang menjanjikan mimpi paling beku
Kepada digit-digit rupiah
yang menjanjikan mimpi paling resahKepada kelamin-kelamin binal
yang menjanjikan mimpi paling sundal
Aku hujani tuhan-tuhanmu dengan caci
dengan maki dengan kebencian paling nisbi
kerna sejujurnya aku
pun sempat memujanya.
Percakapan Dengan Nenenda
Menghikmatimu adalah membaca garis-garis masa lalu
di kerut keriput wajah senjamu yang temaram. Dan tubuhmu yang semakin kuyu
penanda kerentaan yang tak mungkin disembunyikan
di balik etalase megah gedung-gedungmu
atau sebalik isi kebunmu yang satu demi satu
dicuri tetangga di depan matamu yang rabun
bahkan untuk menangkap binar cinta dan kerinduan anak cucumu sekalipun.
Engkau terlalu lelah setelah berjalan begitu jauh,
melewati ribuan atau bahkan mungkin jutaan sejarah
menemui berbhineka wajah dengan rona dan wataknya
mengikuti berbagai pesta dengan segala keriuhannya
dan menghabiskan terlampau banyak warisan.
Padahal masih ada sekian hampar masa menantimu dan anak cucumu.
Tapi kau masih juga bergeming dengan kebaya kumalmu
debu-debu yang mengerak, nganga luka-luka, dan memar membiru
telah menjadi tattoo permanent yang tak mungkin hapus dari kulit kisutmu.
Bahkan dengan berendam beribu jam di selaut airmata sekalipun.
Kau pun sudah tak lagi peduli dengan isi kepala dan
rambut gimbalmu yang semakin rontok kerna sekian lama tak tersentuh shampoo.
Keluarga kutu yang semula hidup damai di sana semakin tersingkir dan tercerai berai,
akibat eksodus semut cacing ulat kecoa tikus anjing ular buaya monyet malaysia
china jepang india inggris prancis jerman italia amerika.
Menyaksikanmu menangis tanpa airmata di setiap pergantian tahun
bahkan purnama pun enggan pamerkan senyum termahalnya
yang malah ia sembunyikan sebalik jas umbra yang pekat
dan anak cucumu, dengan sisa-sisa semangatnya,
bergerak serentak membuka mulut mereka
melantunkan lagu-lagu puja untuk kesembuhanmu.
Tidak
Bukan mantera
melainkan asa serupa mimpi yang tak terbeli.
di kerut keriput wajah senjamu yang temaram. Dan tubuhmu yang semakin kuyu
penanda kerentaan yang tak mungkin disembunyikan
di balik etalase megah gedung-gedungmu
atau sebalik isi kebunmu yang satu demi satu
dicuri tetangga di depan matamu yang rabun
bahkan untuk menangkap binar cinta dan kerinduan anak cucumu sekalipun.
Engkau terlalu lelah setelah berjalan begitu jauh,
melewati ribuan atau bahkan mungkin jutaan sejarah
menemui berbhineka wajah dengan rona dan wataknya
mengikuti berbagai pesta dengan segala keriuhannya
dan menghabiskan terlampau banyak warisan.
Padahal masih ada sekian hampar masa menantimu dan anak cucumu.
Tapi kau masih juga bergeming dengan kebaya kumalmu
debu-debu yang mengerak, nganga luka-luka, dan memar membiru
telah menjadi tattoo permanent yang tak mungkin hapus dari kulit kisutmu.
Bahkan dengan berendam beribu jam di selaut airmata sekalipun.
Kau pun sudah tak lagi peduli dengan isi kepala dan
rambut gimbalmu yang semakin rontok kerna sekian lama tak tersentuh shampoo.
Keluarga kutu yang semula hidup damai di sana semakin tersingkir dan tercerai berai,
akibat eksodus semut cacing ulat kecoa tikus anjing ular buaya monyet malaysia
china jepang india inggris prancis jerman italia amerika.
Menyaksikanmu menangis tanpa airmata di setiap pergantian tahun
bahkan purnama pun enggan pamerkan senyum termahalnya
yang malah ia sembunyikan sebalik jas umbra yang pekat
dan anak cucumu, dengan sisa-sisa semangatnya,
bergerak serentak membuka mulut mereka
melantunkan lagu-lagu puja untuk kesembuhanmu.
Tidak
Bukan mantera
melainkan asa serupa mimpi yang tak terbeli.
Hitam
Jika matahari tak mampu menguasai siang,
Siapa lagi yang akan memberi terang.
Purnama hanya datang sekali dalam sebulan.
Sedang kunang-kunang hanya makhluk kecil,
Tak kuasa siangkan malam.
Haruskah dian di beranda menyala selamanya
Atau siang akan berselimut hitam.
Sementara ladang dan sawah menanti dibajak,
Sapisapi gelisah minta diperah,
Dan anak-anak ingin pergi sekolah
Siapa lagi yang akan memberi terang.
Purnama hanya datang sekali dalam sebulan.
Sedang kunang-kunang hanya makhluk kecil,
Tak kuasa siangkan malam.
Haruskah dian di beranda menyala selamanya
Atau siang akan berselimut hitam.
Sementara ladang dan sawah menanti dibajak,
Sapisapi gelisah minta diperah,
Dan anak-anak ingin pergi sekolah
Satu Januari
: Isteriku
sunyi. pagi selayak mati
orang-orang masih lelap memeluk kenangan
selepas semalaman mencumbui terompet
dan menikmati erotisme kembang api
sedang kau begitu tergesa (atau bersemangat ?)
bergegas menjemur mimpi yang pasi di hangat matari yang baru
berharap hujan memberi sedikit waktu kali ini
hingga mimpimu menjelma pelangi
di rumah, anakmu dengan jenaka menata tawa
untuk menghapus jejak lelah di kepulanganmu
senja nanti
sunyi. pagi selayak mati
orang-orang masih lelap memeluk kenangan
selepas semalaman mencumbui terompet
dan menikmati erotisme kembang api
sedang kau begitu tergesa (atau bersemangat ?)
bergegas menjemur mimpi yang pasi di hangat matari yang baru
berharap hujan memberi sedikit waktu kali ini
hingga mimpimu menjelma pelangi
di rumah, anakmu dengan jenaka menata tawa
untuk menghapus jejak lelah di kepulanganmu
senja nanti
Jumat, 20 Januari 2012
Sajak Negeri
Negeri ini negeri pengemis
berpenghuni jutaan tangis
dongeng-dongeng tragis
dan isi bumi yang menipis
Negeri ini negeri pemimpi
yang tidur sepanjang hari
sebalik jeruji janji-janji
hingga tak sadar nasibnya dicuri
ini negeri tak punya pagi
sebab di sini esok tak pernah pasti
hanya ada bayang-bayang utopi
dan ambisi yang nisbi
negeri ini negeri penjanji
berpenghuni jutaan teka-teki
10 Nopember
berpenghuni jutaan tangis
dongeng-dongeng tragis
dan isi bumi yang menipis
Negeri ini negeri pemimpi
yang tidur sepanjang hari
sebalik jeruji janji-janji
hingga tak sadar nasibnya dicuri
ini negeri tak punya pagi
sebab di sini esok tak pernah pasti
hanya ada bayang-bayang utopi
dan ambisi yang nisbi
negeri ini negeri penjanji
berpenghuni jutaan teka-teki
10 Nopember
Kabar Hari Ini
di tanah kosongdi antara puing-puing dendam
orang-orang mengibarkan kegembiraan
untuk sebentuk kesumat yang terlunaskan
oleh segenang anyir darah yang tumpah di Abbottabad.
di belahan lain
orang-orang membangun sepagar kebencian
menyusun kerangka dendam untuk diledakkan di tengah peradaban yang entah.
di belahan lain lagi
para penjaga terus berjaga dan terjaga
sambil menyaksikan perseteruan kata-kata.
di sini, kita hanya membaca dan meraba
dan tak sempat berkaca.
2 Mei 2011
orang-orang mengibarkan kegembiraan
untuk sebentuk kesumat yang terlunaskan
oleh segenang anyir darah yang tumpah di Abbottabad.
di belahan lain
orang-orang membangun sepagar kebencian
menyusun kerangka dendam untuk diledakkan di tengah peradaban yang entah.
di belahan lain lagi
para penjaga terus berjaga dan terjaga
sambil menyaksikan perseteruan kata-kata.
di sini, kita hanya membaca dan meraba
dan tak sempat berkaca.
2 Mei 2011
Seberapa Puisikah Kita Hari Ini ?
: Kasuari-ku
Ketika hujan tak lagi gerimis, diam-diam aku melukis rindu
sesuatu yang tak pernah kuakui dengan berani
aku ingat, suatu hari kau pernah membawaku terbang
"aku ingin seperti puisi", katamu, "selalu mewarnai makna"
tapi aku terlalu pengecut untuk menulis namaku
pada setiap puisi yang kukirim ke mimpimu
pun ketika kau tangkap satu dari ribuan puisi yang mengurungmu,
puisiku masih tanpa nama. terkepal erat di genggammu.
Ketika hujan tak lagi gerimis, diam-diam aku melukis rindu
sesuatu yang tak pernah kuakui dengan berani
aku ingat, suatu hari kau pernah membawaku terbang
"aku ingin seperti puisi", katamu, "selalu mewarnai makna"
tapi aku terlalu pengecut untuk menulis namaku
pada setiap puisi yang kukirim ke mimpimu
pun ketika kau tangkap satu dari ribuan puisi yang mengurungmu,
puisiku masih tanpa nama. terkepal erat di genggammu.
Basa Anjeun Datang
Anjeun nēmbongan di palataran sukma
Kekembangan ligar di mumunggang rasa
Sagalur angin sumilir ngadalingding
Ngawurkeun seungit malati
Sagara paul ngangkleungkeun harepan
Jaladri ngagalura jero dada
Tuh srangēngē keur manceran
Ngahibaran impian dina genclang ibun
Sēsa girimis janari
Honcēwang na dangdaunan palid kairid citangis langit
Mangpirang sora manuk sawirahma
Eunteup dina rēgang-rēgang harepan
Perkara anjeun kungsi indit tanpa pamit
Perkara anjeun geus ngeundeuk-ngeundeuk lamunan
Geus dipopohokeun bēh ditueun kamari
Kekembangan ligar di mumunggang rasa
Sagalur angin sumilir ngadalingding
Ngawurkeun seungit malati
Sagara paul ngangkleungkeun harepan
Jaladri ngagalura jero dada
Tuh srangēngē keur manceran
Ngahibaran impian dina genclang ibun
Sēsa girimis janari
Honcēwang na dangdaunan palid kairid citangis langit
Mangpirang sora manuk sawirahma
Eunteup dina rēgang-rēgang harepan
Perkara anjeun kungsi indit tanpa pamit
Perkara anjeun geus ngeundeuk-ngeundeuk lamunan
Geus dipopohokeun bēh ditueun kamari
Lamunan Nu Keur Sono
Seug ngajirim angin
rēk ngaharēwos halon. Ngaharēwos
Sangkan sakur nu ngarasa
Ngadēngē sono moho diri
Sangkan sakur nu rumasa
Mireng dumugi diri
Seug ngajirim cai,
rēk ngamalir leuleuy. Ngamalir.
Sangkan sakur nu hareudang
Bisa teuleum dina nyecepna hawa
Sangkan sakur nu hana’ang
Bisa seger nguyup tiis
Seug ngajirim seuneu
rēk ngahuru panas. Ngahuru.
Sangkan sakur nu meungkeut
Kaduruk leupas tina raga
Sangkan sakur nu hangru
Kaambeu seungit beuleum menyan
Jeung seug ngajirim taneuh
rēk ngeukeupan dunya
Sangkan sakur nu rumasa
Teu boga deui rasa rumasa
rēk ngaharēwos halon. Ngaharēwos
Sangkan sakur nu ngarasa
Ngadēngē sono moho diri
Sangkan sakur nu rumasa
Mireng dumugi diri
Seug ngajirim cai,
rēk ngamalir leuleuy. Ngamalir.
Sangkan sakur nu hareudang
Bisa teuleum dina nyecepna hawa
Sangkan sakur nu hana’ang
Bisa seger nguyup tiis
Seug ngajirim seuneu
rēk ngahuru panas. Ngahuru.
Sangkan sakur nu meungkeut
Kaduruk leupas tina raga
Sangkan sakur nu hangru
Kaambeu seungit beuleum menyan
Jeung seug ngajirim taneuh
rēk ngeukeupan dunya
Sangkan sakur nu rumasa
Teu boga deui rasa rumasa
Hudang
Teu kudu peunggas harepan
Alatan raheut mangsa ka tukang
sina indit
leungit digiridig wanci
Sing percaya
Lēngkah anjeun henteu nyorangan
Allah mo welēh marengan
Nungtun hirup, mērē pituduh
Jeung di dieu aya uing
nu moal welēh marengan
dibarung hēman jeung asih.
Alatan raheut mangsa ka tukang
sina indit
leungit digiridig wanci
Sing percaya
Lēngkah anjeun henteu nyorangan
Allah mo welēh marengan
Nungtun hirup, mērē pituduh
Jeung di dieu aya uing
nu moal welēh marengan
dibarung hēman jeung asih.
Loba Teuing Kaleungitan
sapotong leutik impian
nu kuduna kasorang
baheula mangsa keur lalagasan
basa salasaurang ti urang
neuteup anteb teu ngiceup-ngiceup
nanggeuy gado na biwir panggung
atawa lumpat ka pakarangan Rumentang
mangsa salasaurang ti urang
ngudag bari rēnghap ranjug
sapotong leutik impian
nu kuduna kalakon, basa urang ngalalakon
meungkeut pasini ku sindir sampir
mangsa urang mangkat dēwasa
tuluy indit ka pangumbaraan
sapotong leutik tunggara urang,
Bancang pakēwuh datang
Loba teuing urang kaleungitan
Kuring kaleungitan anjeun
Anjeun nganti-nganti nu teu pasti
Poē ieu hayu urang ngaguar tineung, lamunkeun
Jeung pupus kokotor alatan papeuntas hatē
Urang rēken langit kungsi nyaksēni
Aya kagumbiraan antara urang baheula
basa leumpang bareng nēangan ēs gurat
sapanjang jalan Baranangsiang
nu kuduna kasorang
baheula mangsa keur lalagasan
basa salasaurang ti urang
neuteup anteb teu ngiceup-ngiceup
nanggeuy gado na biwir panggung
atawa lumpat ka pakarangan Rumentang
mangsa salasaurang ti urang
ngudag bari rēnghap ranjug
sapotong leutik impian
nu kuduna kalakon, basa urang ngalalakon
meungkeut pasini ku sindir sampir
mangsa urang mangkat dēwasa
tuluy indit ka pangumbaraan
sapotong leutik tunggara urang,
Bancang pakēwuh datang
Loba teuing urang kaleungitan
Kuring kaleungitan anjeun
Anjeun nganti-nganti nu teu pasti
Poē ieu hayu urang ngaguar tineung, lamunkeun
Jeung pupus kokotor alatan papeuntas hatē
Urang rēken langit kungsi nyaksēni
Aya kagumbiraan antara urang baheula
basa leumpang bareng nēangan ēs gurat
sapanjang jalan Baranangsiang
Cinta Urang
Gunung-gunung gē rumengkuh, jungjunan: Kasuari
Dina wening cinta urang
Bēntang-bēntang nganggit dangding
Kasajatian cinta urang
Kapan jangji urang mah pinasti, jungjunan
Teu kawas dongēngēk atawa tarucing
Hatē urang sahiji
Sauyunan napakan wanci
Cinta urang, jungjunan
Galura jaladri di Manalusu
Nu bodas. Paul. Motah. Marudah.
Mēga katiga luhureun Guntur
Nu bodas. Paul. Ngaleut. Ngalayang.
Cinta urang, jungjunan
Dangding wening saendeng-endeng.
Pati
Samēmēh lalajo Tonggērēt Banēn
na kongkolak panon samoja ngarangrangan
mugurkeun dangdaunan luhur pajaratan
nutupan tetengger ngabalaan tutunggul
geuning wanci geus kagiridig pati
lalakon kahirupan : runtuyan carita
nu dipungkas ku kidung pileuleuyan
angin peuting ngawihkeun tembang kapapatēn
ngēlēbētkeun katunggaraan meulah peteng
ngawurkeun daun-daun honcēwang
meunggaskeun rēgang-rēgang harepan
purnama ngeunteung na tutunggul kubur
sulintang nu remen maturan duka di mana
ukur aleutan mēga hideung ngalalangsēan
boa ti dinya pati nyēntangna.
*) Pinunjul Kadua Pasanggiri Nulis Sajak Sunda Disparbud Jabar 2008
Pamēran Katunggaraan di Nagara Dokumēntasi
Sabada lalajo Tonggērēt Banēn
inget ka Aki ‘nu perlaya dina seuseukeut gobang
1)
lalajo pamēran katunggaraan di nagara dokumēntasi
lawon hideung dipiguraan
handapeun ngajeblag aksara
“Cimata ‘nu jadi Indung : Indonēsia”
Diteuteup. Diimeutan.
bet aya ‘nu ngalangkang
2)
mangpirang lalaki teu dagingan
digarawē dina mēmēncos pēlor
congo pēstol soldadu sipit
romusha
awēwēawēwē digadabah
teu budak teu kolot dirurujit
3)
antayan ‘nu ngantri bēas
tungkul ‘na tungtung curuk
dirurusuh ku kabutuh
ditarajang ku kahayang
kalaparan di nagri ‘nu beunghar pepelakan
bugang patulayah teu kapulasara
4)
lawonlawon mangpirang pulas
ngēlēbētkeun seuneu kasarakahan
mangka pegat duduluran
mangka runtag babarayaan
alatan ngabēla warna jeung gambar
cenah demi rahayat
5)
mēja hējo heurin ku tumpukan keretas
korupsi
rajapati
udar pasini
tēlēvisi teu eureun nepikeun bēja
‘nu pikasieuneun
pikanyerieun
pikakeuheuleun
pikaseurieun
pagalo ‘na kongkolak panon
6)
kalangkang leungit
ngajanggēlēk lawon hideung ‘nu bieu
teu kaharti
bet jadi hayang meuli
hanjakal kapiheulaan ku Paman Sam
bari hargana teu sabaraha
Mawar
“Biasa, Kang ?”
Aku hanya mengangguk pelan sebagai jawaban setuju atas tawaran pelayan itu. Seorang pria muda seumuran adik bungsuku dengan dialek sunda yang khas. Aku terka dia berasal dari daerah pinggiran sebelah selatan. Aku menghabiskan masa kecilku di sana sampai menyelesaikan sekolah menengah pertama. Maka wajar jika aku tahu betul dialek daerah itu.
Aku jadi teringat Mawar. Gadis kecil putri seorang petani bunga yang tak pernah kutahu nama aslinya. Gadis bermata berlian, liar dan menyala, dengan rambut panjang sampai pinggang, yang setiap pagi memamerkan senyum manisnya, dengan sekuntum mawar merah di tangan kanan. Gadis cantik yang akan segera berlari setelah menyerahkan mawar merahnya kepada Bunda. Dan aku hanya bisa memandanginya dari jendela kamarku. Waktu itu ……
“Pesanannya, Kang !”
Lembut sekali suara itu, namun cukup untuk sekedar menghentikan lamunan masa kecilku. Dengan cekatan, perempuan itu meletakkan pesananku di meja. Sepiring nasi goreng spesial, dan segelas es teh manis, seperti biasanya. Ya, memang menu itulah yang selalu kupesan setiap kali aku datang ke tempat ini. Dan aku sering sekali datang ke sini, sekedar untuk melepas penat, lelah atau lapar setelah seharian berkutat di depan komputer.
Pelayan-pelayan itupun seperti sudah hapal betul kebiasaanku. Apalagi, beberapa hari belakangan, setiap sore aku datang ke sini. Sendirian. Ya, hanya sendirian. Dengan pesanan yang sama, di tempat yang sama, meja nomor 20, sebuah meja single di sudut ruangan. Aku sangat menyukai tempat ini. Tersendiri dan agak tersembunyi. Tapi bisa menguasai seluruh ruangan dengan mataku. Di sini aku bisa membiarkan lamunku melayang sendirian, sesukanya.
“Ada yang lain, Kang ?”
Sekali lagi aku tergeragap dari lamunanku. Dan masih karena suara sofran perempuan pelayan itu. Matanya yang indah tampak lincah dan riang. Tersenyum ia menunggu pesananku.
“Sementara cukup. Jika kurang nanti saya pesan lagi”
Perempuan muda dengan rambut sebahu itupun berlalu setelah terlebih dahulu tersenyum dan mengangguk ramah. Aku ikuti kepergiannya dengan tatapan mataku yang sedikit nakal pada bentuk tubuhnya yang lumayan bagus, sedikit berlenggok. Mungkin Mawar pun sudah sebesar gadis ini sekarang. Tapi entah di mana kini ia berada.
Dulu aku pernah coba bertanya pada Bunda tentang gadis pembawa bunga itu, tapi selalu saja Bunda mengelakkan pertanyaanku. Dan setiap kali aku mendesaknya, Bunda selalu berhasil meyakinkanku bahwa beliau pun tak tahu banyak. Bunda hanya tahu ia adalah anak petani bunga di kaki bukit di sebelah utara desa. Pernah suatu kali aku ngotot mendesaknya sampai Bunda sedikit kesal. Waktu itu …
Tit…tit…tiiit…tit…tit…tiiit…
Nokiaku berbunyi. Ada pesan masuk. Segera kubuka.
“Bsk dtng ke Siliwangi 2. jam 2 tenk. Ada kerjaan”
“Alhamdulillah, akhirnya …”
Aku bersorak kegirangan. Dalam hati, tentunya. Setelah seminggu tak dapat order, akhirnya aku bisa melanjutkan hidup. Ya, aku memang menggantungkan hidupku pada order-order insidental. Aku bukan pegawai negeri sipil rendahan yang kudu ngantor tiap hari tapi dapet gaji sebulan sekali. Itupun tak seberapa, dan hampir habis karena banyak potongan. Aku juga bukan pejabat pemerintah yang harga minimum untuk sebuah tandatangannya sama dengan jatah makanku sekira dua bulan. Aku juga bukan pengangguran dekil yang biasa nongkrong bergerombol di tikungan jalan, mengagumi dan kadang menggoda orang yang lewat. Aku hanya tukang potret, yang kebetulan bisa ngotak-ngatik komputer. Bahkan aku lebih banyak membuang waktu di depan komputer. Sekedar bermain Championship Manager, Empire Earth, atau Counter Strike. Terkadang aku suka mencoba merancang dan membangun program aplikasi kecil-kecilan, terutama database, grafik dan game for childrens, yang bisa aku jual murah kepada instansi atau perusahaan kecil di kota ini. Sesekali aku dapat order untuk motret di resepsi kawinan atawa khitanan, atau juga di sebuah pagelaran, konser, dan acara-acara resmi instansi pemerintah. Sejauh ini, klienku selalu puas dengan kerjaku yang selalu on time dan hasilnya bagus. Padahal semua ini hanya berawal dari hobi. Aku tak pernah sekolah fotografi atau sekedar kursus sekalipun. Sebuah otodidak yang diasah dengan bantuan Kang Jajang, partnerku di lapangan bola. Dia jebolan Photografi IKJ. Dialah guruku sekaligus sahabatku. Dua tahun yang lalu dia hijrah ke ibukota untuk sebuah pekerjaan besar.
”Aku akan mencumbu ibukota. Kau setubuhilah kota ini !”, katanya sebelum berangkat waktu itu ”Jangan biarkan hobimu mati tanpa memberi arti !”
Aku berjanji pada padanya waktu itu, bahwa hobiku tidak akan sia-sia. Ia akan membantuku menjalani hidup. Dan sekarang aku sudah mencoba sedikit demi sedikit membuktikannya.
Besok, sebuah event organizer di Siliwangi 2, yang dikomandoi seorang perempuan muda energik dengan sorot mata tajam, kutaksir umurnya lebih muda dariku, akan memberiku pekerjaan. Apa lagi kalau bukan nyuruh motret di kegiatan mereka. Memang, selama ini dari merekalah aku sering mendapatkan order. Sebuah EO terbesar di kota ini. Selalu menyelenggarakan acara besar, seperti konser dan festival musik, peragaan busana, pameran, seminar, dan lain sebagainya. Dan aku selalu kecipratan rejeki dengan menjadi tukang potretnya. Padahal semua ini berawal dari ketidaksengajaan, ketika aku mendapat tugas untuk mengabadikan kegiatan reuni SMA lewat jepretan kameraku. Waktu itu …
“Maaf, Kang. Ada yang nitip ini buat Akang.”
Lagi, suara lembut perempuan rambut sebahu, memaksaku berhenti dari lamun. Perempuan muda pelayan kedai jajanan yang biasa dipanggil teman-temannya dengan sebutan Nilem itu memberikan secarik kertas terlipat, dan segera ngeloyor pergi setelah lipatan kertas itu berada di tanganku.
Aku edarkan mataku menjelajahi setiap sudut ruangan kedai jajanan ini, mencoba mencari wajah-wajah yang mungkin aku kenal sebagai teman, sahabat, saudara atau musuh sekalipun. Nihil. Tak ada wajah yang kukenal yang mungkin pemilik kertas ini. Maka aku putuskan untuk membuka dan membacanya saja.
Tak percaya aku membaca tulisan di kertas ini. Kubaca lagi. Lagi. Lagi. Berulang-ulang. Kuedarkan pandangku berkeliling. Mencari. Berkali mataku menyapu ruangan, tak jua kutemukan sosok yang kukenal. Yang kuingat darinya hanya sorot matanya yang liar dan tajam. Menyala. Tak pernah kutemukan kesan kesedihan atau rona gelisah di mata itu. Hanya ada semangat. Hanya ada keceriaan.
Kucoba lagi mengitari ruangan lewat tatapku. Tapi yang dicari masih ghaib. Akhirnya aku menyerah.
“Mungkin ini kerjaan iseng teman-temanku”, pikirku dalam hati. “Tapi siapa ? Rasanya aku tak pernah bercerita tentang Mawar kepada siapapun”
“Dik, sebentar … “, Nilem yang kebetulan lewat di mejaku, kutahan, ”yang nitip kertas tadi siapa ?”
“Gak tau, Kang“, jawabnya ramah. Tenang sekali.
“Orangnya duduk di meja mana ?”
“Gak tau, Kang”, masih dengan keramahan yang sangat. Seulas senyum tersimpul di bibirnya yang tipis. Dia masih berdiri di samping mejaku sambil mendekap nampan di dadanya. Tenang sekali. “anak ini …”, kataku dalam hati.
“Terus, kamu dapet kertas ini …”
“Waktu itu … emh..”
“Bunda yang titip itu, Sayang !”
“Lho, Bunda ? Kok ada di sini ?! Kapan datang”,
Aku terlonjak dari tempat dudukku. Kaget bukan kepalang. Betapa tidak ? Tanpa kabar berita, tiba-tiba bunda datang mengunjungiku. Di tempat seperti ini pula. Tapi sungguh aku sangat bahagia. Segera kusambut bunda. Kuraih tangannya, dan kucium. Jujur saja belakangan ini rinduku pada Bunda semakin menggunung dan tak tertahankan. Bahkan aku berencana, bulan depan akan pulang. Sudah terlalu lama. Sejak Paman membawaku untuk melanjutkan studi di SMA favorit di kota ini, sampai aku selesai kuliah, dan bekerja serabutan seperti sekarang ini, baru tiga kali aku pulang kampung, menjenguk Bunda di rumah dan berziarah ke pusara Yanda. Terakhir kali, waktu lebaran idul fitri tiga tahun lalu.
“Sudah seminggu Bunda di sini. Pamanmu bilang, kamu sedang belajar mandiri, sampai-sampai tak kasih alamat kost, katanya”
Kubimbing Bunda duduk di mejaku, dan aku ambil kursi lain, lalu duduk di depan bunda.
“Bunda tau kamu suka ke tempat ini dari Ranti”
“Ranti ?”
“Ya, Kak, dari saya, Ranti.”
“B..Bu.. Bu Ranti ?”
Bu Ranti, pimpinan Siliwangi Enterprise, yang selalu memberiku order motret, tiba-tiba telah berdiri di sampingku. Perempuan muda yang jadi Bos-ku, yang selalu membuat hatiku berdebar setiap bersitatap dengan mata tajamnya. Perempuan muda yang secara sembunyi-sembunyi sering kuambil gambarnya melalui Nikon-ku, dan kupajang memenuhi dinding kamar. Bahkan seperempat hardisku, dipenuhi gambarnya dengan berbagai pose. Semua dalam pose yang sopan dan wajar. Aku paling suka potonya yang kuambil saat reuni SMA dulu, yang temanya back to SMA. Bu ranti tampak cantik sekali dengan rok abu-abu itu. Di usianya yang 23 ia masih nampak pantas mengenakannya.
“Ya, Sayang. Dia Ranti. Putri tunggal petani bunga di kaki bukit di utara desa kita itu. Bapaknya adalah sahabat baik Yandamu almarhum…”
“Mawar … ?”
Debaran di hatiku semakin bertambah kencang. Ternyata dia adalah Mawar yang selalu mewarnai imajiku. Kaget, senang, bahagia, haru, dan tak percaya, menjadi satu, membuat jantungku semakin keras berdegup.
“Betul, Kak. Dulu Kakak selalu memanggil saya Mawar”
Pernah suatu kali, ia mengantarkan mawar merah ketika Bunda sedang tak di rumah. Aku yang membukakan pintu dan bermaksud mengambil mawar itu, sambil sekalian mau menanyakan namanya. Waktu itu aku sudah kelas 2 SMP. Tapi, dia keburu lari setelah menyerahkan bunganya. Aku mencoba mengejarnya, sambil memanggilnya. “Mawar … tunggu ! Mawar ! Mawar, tunggu !”. Dia terus saja berlari. Tak menghiraukan panggilanku. Sejak itu, dia tak pernah lagi datang mengantarkan mawar merah ke rumahku. Tugasnya diambil alih adik sepupunya.
“Dia calon isterimu.”
“Apa ?” hampir loncat kedua mataku saking kagetnya. Tak percaya aku pada pendengaran sendiri. Bunda hanya tersenyum. Sementara, kulihat Ranti hanya menunduk. Malu.
“Sejak kalian masih kecil, Yandamu almarhum dan Bapaknya Ranti telah sepakat untuk menyatukan kalian”
“Jadi, waktu itu … “
“Bunda sengaja tak memberitahumu tentang Ranti dan perjodohan kalian. Bunda ingin kalian dipersatukan oleh hati kalian sendiri. Bunda juga tahu, waktu itu, setiap pagi kamu selalu berdiri di jendela kamarmu, sekedar untuk memandangi senyum manisnya Ranti”, Bunda tersenyum menggodaku.
“Lalu Ranti … “
“Saya tahu Kakak, ketika reuni itu. Waktu itu, Kakak beberapa kali memotret saya secara sembunyi-sembunyi. Tapi di album reuni, tak ada satu pun potret saya sebagai fokus. Sejak itu, saya selalu memperhatikan Kakak”, Ranti tertunduk. Wajahnya yang cantik merona merah. Aku masih belum percaya dengan apa yang terjadi. Aku belum faham. Semuanya terlalu mendadak.
“Lalu … “
“Ranti telah setuju dengan perjodohan itu. Dan Bunda yakin Kau pun demikian.”
“Lalu … “
“Dari tadi kamu cuma lalu lalu melulu.”
“Terus……”
“Terus Bunda ingin segera menimang cucu”
“Maksud Bunda ? “
“Iya, kalian akan segera menikah !”
Aku dan Ranti alias Mawar hanya saling pandang. Mata berlian itu pun menghunjam dalam ke sanubariku. Kami sama tersenyum bahagia. Tangan kami bertautan. Seperti waktu itu …
“Sudah malam. Saatnya pulang.”
“Ah, Bunda … “
Aku hanya mengangguk pelan sebagai jawaban setuju atas tawaran pelayan itu. Seorang pria muda seumuran adik bungsuku dengan dialek sunda yang khas. Aku terka dia berasal dari daerah pinggiran sebelah selatan. Aku menghabiskan masa kecilku di sana sampai menyelesaikan sekolah menengah pertama. Maka wajar jika aku tahu betul dialek daerah itu.
Aku jadi teringat Mawar. Gadis kecil putri seorang petani bunga yang tak pernah kutahu nama aslinya. Gadis bermata berlian, liar dan menyala, dengan rambut panjang sampai pinggang, yang setiap pagi memamerkan senyum manisnya, dengan sekuntum mawar merah di tangan kanan. Gadis cantik yang akan segera berlari setelah menyerahkan mawar merahnya kepada Bunda. Dan aku hanya bisa memandanginya dari jendela kamarku. Waktu itu ……
“Pesanannya, Kang !”
Lembut sekali suara itu, namun cukup untuk sekedar menghentikan lamunan masa kecilku. Dengan cekatan, perempuan itu meletakkan pesananku di meja. Sepiring nasi goreng spesial, dan segelas es teh manis, seperti biasanya. Ya, memang menu itulah yang selalu kupesan setiap kali aku datang ke tempat ini. Dan aku sering sekali datang ke sini, sekedar untuk melepas penat, lelah atau lapar setelah seharian berkutat di depan komputer.
Pelayan-pelayan itupun seperti sudah hapal betul kebiasaanku. Apalagi, beberapa hari belakangan, setiap sore aku datang ke sini. Sendirian. Ya, hanya sendirian. Dengan pesanan yang sama, di tempat yang sama, meja nomor 20, sebuah meja single di sudut ruangan. Aku sangat menyukai tempat ini. Tersendiri dan agak tersembunyi. Tapi bisa menguasai seluruh ruangan dengan mataku. Di sini aku bisa membiarkan lamunku melayang sendirian, sesukanya.
“Ada yang lain, Kang ?”
Sekali lagi aku tergeragap dari lamunanku. Dan masih karena suara sofran perempuan pelayan itu. Matanya yang indah tampak lincah dan riang. Tersenyum ia menunggu pesananku.
“Sementara cukup. Jika kurang nanti saya pesan lagi”
Perempuan muda dengan rambut sebahu itupun berlalu setelah terlebih dahulu tersenyum dan mengangguk ramah. Aku ikuti kepergiannya dengan tatapan mataku yang sedikit nakal pada bentuk tubuhnya yang lumayan bagus, sedikit berlenggok. Mungkin Mawar pun sudah sebesar gadis ini sekarang. Tapi entah di mana kini ia berada.
Dulu aku pernah coba bertanya pada Bunda tentang gadis pembawa bunga itu, tapi selalu saja Bunda mengelakkan pertanyaanku. Dan setiap kali aku mendesaknya, Bunda selalu berhasil meyakinkanku bahwa beliau pun tak tahu banyak. Bunda hanya tahu ia adalah anak petani bunga di kaki bukit di sebelah utara desa. Pernah suatu kali aku ngotot mendesaknya sampai Bunda sedikit kesal. Waktu itu …
Tit…tit…tiiit…tit…tit…tiiit…
Nokiaku berbunyi. Ada pesan masuk. Segera kubuka.
“Bsk dtng ke Siliwangi 2. jam 2 tenk. Ada kerjaan”
“Alhamdulillah, akhirnya …”
Aku bersorak kegirangan. Dalam hati, tentunya. Setelah seminggu tak dapat order, akhirnya aku bisa melanjutkan hidup. Ya, aku memang menggantungkan hidupku pada order-order insidental. Aku bukan pegawai negeri sipil rendahan yang kudu ngantor tiap hari tapi dapet gaji sebulan sekali. Itupun tak seberapa, dan hampir habis karena banyak potongan. Aku juga bukan pejabat pemerintah yang harga minimum untuk sebuah tandatangannya sama dengan jatah makanku sekira dua bulan. Aku juga bukan pengangguran dekil yang biasa nongkrong bergerombol di tikungan jalan, mengagumi dan kadang menggoda orang yang lewat. Aku hanya tukang potret, yang kebetulan bisa ngotak-ngatik komputer. Bahkan aku lebih banyak membuang waktu di depan komputer. Sekedar bermain Championship Manager, Empire Earth, atau Counter Strike. Terkadang aku suka mencoba merancang dan membangun program aplikasi kecil-kecilan, terutama database, grafik dan game for childrens, yang bisa aku jual murah kepada instansi atau perusahaan kecil di kota ini. Sesekali aku dapat order untuk motret di resepsi kawinan atawa khitanan, atau juga di sebuah pagelaran, konser, dan acara-acara resmi instansi pemerintah. Sejauh ini, klienku selalu puas dengan kerjaku yang selalu on time dan hasilnya bagus. Padahal semua ini hanya berawal dari hobi. Aku tak pernah sekolah fotografi atau sekedar kursus sekalipun. Sebuah otodidak yang diasah dengan bantuan Kang Jajang, partnerku di lapangan bola. Dia jebolan Photografi IKJ. Dialah guruku sekaligus sahabatku. Dua tahun yang lalu dia hijrah ke ibukota untuk sebuah pekerjaan besar.
”Aku akan mencumbu ibukota. Kau setubuhilah kota ini !”, katanya sebelum berangkat waktu itu ”Jangan biarkan hobimu mati tanpa memberi arti !”
Aku berjanji pada padanya waktu itu, bahwa hobiku tidak akan sia-sia. Ia akan membantuku menjalani hidup. Dan sekarang aku sudah mencoba sedikit demi sedikit membuktikannya.
Besok, sebuah event organizer di Siliwangi 2, yang dikomandoi seorang perempuan muda energik dengan sorot mata tajam, kutaksir umurnya lebih muda dariku, akan memberiku pekerjaan. Apa lagi kalau bukan nyuruh motret di kegiatan mereka. Memang, selama ini dari merekalah aku sering mendapatkan order. Sebuah EO terbesar di kota ini. Selalu menyelenggarakan acara besar, seperti konser dan festival musik, peragaan busana, pameran, seminar, dan lain sebagainya. Dan aku selalu kecipratan rejeki dengan menjadi tukang potretnya. Padahal semua ini berawal dari ketidaksengajaan, ketika aku mendapat tugas untuk mengabadikan kegiatan reuni SMA lewat jepretan kameraku. Waktu itu …
“Maaf, Kang. Ada yang nitip ini buat Akang.”
Lagi, suara lembut perempuan rambut sebahu, memaksaku berhenti dari lamun. Perempuan muda pelayan kedai jajanan yang biasa dipanggil teman-temannya dengan sebutan Nilem itu memberikan secarik kertas terlipat, dan segera ngeloyor pergi setelah lipatan kertas itu berada di tanganku.
Aku edarkan mataku menjelajahi setiap sudut ruangan kedai jajanan ini, mencoba mencari wajah-wajah yang mungkin aku kenal sebagai teman, sahabat, saudara atau musuh sekalipun. Nihil. Tak ada wajah yang kukenal yang mungkin pemilik kertas ini. Maka aku putuskan untuk membuka dan membacanya saja.
Semoga Kakak belum lupa pada saya, gadis kecil pembawa bunga mawar. Sudah seminggu, hampir setiap sore saya selalu memperhatikan Kakak duduk termenung di meja ini.
Dulu Kakak memanggil saya,
MAWAR
Tak percaya aku membaca tulisan di kertas ini. Kubaca lagi. Lagi. Lagi. Berulang-ulang. Kuedarkan pandangku berkeliling. Mencari. Berkali mataku menyapu ruangan, tak jua kutemukan sosok yang kukenal. Yang kuingat darinya hanya sorot matanya yang liar dan tajam. Menyala. Tak pernah kutemukan kesan kesedihan atau rona gelisah di mata itu. Hanya ada semangat. Hanya ada keceriaan.
Kucoba lagi mengitari ruangan lewat tatapku. Tapi yang dicari masih ghaib. Akhirnya aku menyerah.
“Mungkin ini kerjaan iseng teman-temanku”, pikirku dalam hati. “Tapi siapa ? Rasanya aku tak pernah bercerita tentang Mawar kepada siapapun”
“Dik, sebentar … “, Nilem yang kebetulan lewat di mejaku, kutahan, ”yang nitip kertas tadi siapa ?”
“Gak tau, Kang“, jawabnya ramah. Tenang sekali.
“Orangnya duduk di meja mana ?”
“Gak tau, Kang”, masih dengan keramahan yang sangat. Seulas senyum tersimpul di bibirnya yang tipis. Dia masih berdiri di samping mejaku sambil mendekap nampan di dadanya. Tenang sekali. “anak ini …”, kataku dalam hati.
“Terus, kamu dapet kertas ini …”
“Waktu itu … emh..”
“Bunda yang titip itu, Sayang !”
“Lho, Bunda ? Kok ada di sini ?! Kapan datang”,
Aku terlonjak dari tempat dudukku. Kaget bukan kepalang. Betapa tidak ? Tanpa kabar berita, tiba-tiba bunda datang mengunjungiku. Di tempat seperti ini pula. Tapi sungguh aku sangat bahagia. Segera kusambut bunda. Kuraih tangannya, dan kucium. Jujur saja belakangan ini rinduku pada Bunda semakin menggunung dan tak tertahankan. Bahkan aku berencana, bulan depan akan pulang. Sudah terlalu lama. Sejak Paman membawaku untuk melanjutkan studi di SMA favorit di kota ini, sampai aku selesai kuliah, dan bekerja serabutan seperti sekarang ini, baru tiga kali aku pulang kampung, menjenguk Bunda di rumah dan berziarah ke pusara Yanda. Terakhir kali, waktu lebaran idul fitri tiga tahun lalu.
“Sudah seminggu Bunda di sini. Pamanmu bilang, kamu sedang belajar mandiri, sampai-sampai tak kasih alamat kost, katanya”
Kubimbing Bunda duduk di mejaku, dan aku ambil kursi lain, lalu duduk di depan bunda.
“Bunda tau kamu suka ke tempat ini dari Ranti”
“Ranti ?”
“Ya, Kak, dari saya, Ranti.”
“B..Bu.. Bu Ranti ?”
Bu Ranti, pimpinan Siliwangi Enterprise, yang selalu memberiku order motret, tiba-tiba telah berdiri di sampingku. Perempuan muda yang jadi Bos-ku, yang selalu membuat hatiku berdebar setiap bersitatap dengan mata tajamnya. Perempuan muda yang secara sembunyi-sembunyi sering kuambil gambarnya melalui Nikon-ku, dan kupajang memenuhi dinding kamar. Bahkan seperempat hardisku, dipenuhi gambarnya dengan berbagai pose. Semua dalam pose yang sopan dan wajar. Aku paling suka potonya yang kuambil saat reuni SMA dulu, yang temanya back to SMA. Bu ranti tampak cantik sekali dengan rok abu-abu itu. Di usianya yang 23 ia masih nampak pantas mengenakannya.
“Ya, Sayang. Dia Ranti. Putri tunggal petani bunga di kaki bukit di utara desa kita itu. Bapaknya adalah sahabat baik Yandamu almarhum…”
“Mawar … ?”
Debaran di hatiku semakin bertambah kencang. Ternyata dia adalah Mawar yang selalu mewarnai imajiku. Kaget, senang, bahagia, haru, dan tak percaya, menjadi satu, membuat jantungku semakin keras berdegup.
“Betul, Kak. Dulu Kakak selalu memanggil saya Mawar”
Pernah suatu kali, ia mengantarkan mawar merah ketika Bunda sedang tak di rumah. Aku yang membukakan pintu dan bermaksud mengambil mawar itu, sambil sekalian mau menanyakan namanya. Waktu itu aku sudah kelas 2 SMP. Tapi, dia keburu lari setelah menyerahkan bunganya. Aku mencoba mengejarnya, sambil memanggilnya. “Mawar … tunggu ! Mawar ! Mawar, tunggu !”. Dia terus saja berlari. Tak menghiraukan panggilanku. Sejak itu, dia tak pernah lagi datang mengantarkan mawar merah ke rumahku. Tugasnya diambil alih adik sepupunya.
“Dia calon isterimu.”
“Apa ?” hampir loncat kedua mataku saking kagetnya. Tak percaya aku pada pendengaran sendiri. Bunda hanya tersenyum. Sementara, kulihat Ranti hanya menunduk. Malu.
“Sejak kalian masih kecil, Yandamu almarhum dan Bapaknya Ranti telah sepakat untuk menyatukan kalian”
“Jadi, waktu itu … “
“Bunda sengaja tak memberitahumu tentang Ranti dan perjodohan kalian. Bunda ingin kalian dipersatukan oleh hati kalian sendiri. Bunda juga tahu, waktu itu, setiap pagi kamu selalu berdiri di jendela kamarmu, sekedar untuk memandangi senyum manisnya Ranti”, Bunda tersenyum menggodaku.
“Lalu Ranti … “
“Saya tahu Kakak, ketika reuni itu. Waktu itu, Kakak beberapa kali memotret saya secara sembunyi-sembunyi. Tapi di album reuni, tak ada satu pun potret saya sebagai fokus. Sejak itu, saya selalu memperhatikan Kakak”, Ranti tertunduk. Wajahnya yang cantik merona merah. Aku masih belum percaya dengan apa yang terjadi. Aku belum faham. Semuanya terlalu mendadak.
“Lalu … “
“Ranti telah setuju dengan perjodohan itu. Dan Bunda yakin Kau pun demikian.”
“Lalu … “
“Dari tadi kamu cuma lalu lalu melulu.”
“Terus……”
“Terus Bunda ingin segera menimang cucu”
“Maksud Bunda ? “
“Iya, kalian akan segera menikah !”
Aku dan Ranti alias Mawar hanya saling pandang. Mata berlian itu pun menghunjam dalam ke sanubariku. Kami sama tersenyum bahagia. Tangan kami bertautan. Seperti waktu itu …
“Sudah malam. Saatnya pulang.”
“Ah, Bunda … “
Kamis, 19 Januari 2012
Kereteg Hatē
Mangpirang pulas mangpirang kelir
mangpirang gambar pating kēlēbēt di jomantara
Seug kereteg hatē geus gilig
rēk bumēla mingpin rahayat
tangtu Andika moal ‘rēk ngejat
lantaran senang atawa malarat
Lamun ukur hayang katangar
Teu gumati dina babakti
Andika tangtu lanca-linci
Meunang kasenang poho rahayat
Meunang kasusah Andika lumpat
Kereteg hatē teu bina ti binih
Naon nu dipelak, ēta nu tumuwuh
Melak cabē, nu jadi cabē
Melak bontēng, nu jadi bontēng
Moal pahili pelak tumuwuh
*) Dimuat dina Majalah Cupumanik Nomor 07 / Pebruari / 2004
Sajak Wadul
Laju wadul
Saban tas ngawadul
Murudul wadul
Tuluy tumuluy
Silih ungkulan wadul jeung wadul
Jangji wadul, sumpah wadul, kasaksian wadul murudul nutupan sajatining wadul
*)
Dimuat dina Rubrik Budaya Kabar Priangan, Rebo, 23 Maret 2011, jeung
Rohang Sajak Radar Tasikmalaya, Minggu, 3 April 2011
Saban tas ngawadul
Murudul wadul
Tuluy tumuluy
Silih ungkulan wadul jeung wadul
Jangji wadul, sumpah wadul, kasaksian wadul murudul nutupan sajatining wadul
*)
Dimuat dina Rubrik Budaya Kabar Priangan, Rebo, 23 Maret 2011, jeung
Rohang Sajak Radar Tasikmalaya, Minggu, 3 April 2011
Kembang Murag
Sagagang kembang ros
Kakeueum kolombēran
Kotor
Bau
Ilang ēndahna
Leungit seungitna
Katincakan
Kalēngkahan
Taya ‘nu haat nulungan
Ngahanjatkeun
Ngaberesihan
Kabēh ngabalieur mariceun beungeut
Kakeueum kolombēran
Kotor
Bau
Ilang ēndahna
Leungit seungitna
Katincakan
Kalēngkahan
Taya ‘nu haat nulungan
Ngahanjatkeun
Ngaberesihan
Kabēh ngabalieur mariceun beungeut
Tungtung Taun
Unggal puteran mangsa
rēngkak teu kendat ngawiletan rēnghap
sadami
sadami
wanci mingkin deukeut ka lastari
Ti taun ka taun umur tuluy muguran
daun-daun poē ngalakay kabawa angin
Ngabarak
Katincakan
Kalēngkahan
Kapopohokeun
Dahan bulan pasolēngkrah
Jadi pangpung kahirupan
Bangkarakna bēak dikorowotan rinyuh jaman nu mingkin mahabu
Ari urang nungguan naon
geuning kadon ngagimbung
handapeun tangkal nu mēh paēh
*)
Dimuat dina Rubrik Budaya Kabar Priangan, Rebo, 23 Maret 2011, jeung
Rohang Sajak Radar Tasikmalaya, Minggu, 3 April 2011
rēngkak teu kendat ngawiletan rēnghap
sadami
sadami
wanci mingkin deukeut ka lastari
Ti taun ka taun umur tuluy muguran
daun-daun poē ngalakay kabawa angin
Ngabarak
Katincakan
Kalēngkahan
Kapopohokeun
Dahan bulan pasolēngkrah
Jadi pangpung kahirupan
Bangkarakna bēak dikorowotan rinyuh jaman nu mingkin mahabu
Ari urang nungguan naon
geuning kadon ngagimbung
handapeun tangkal nu mēh paēh
*)
Dimuat dina Rubrik Budaya Kabar Priangan, Rebo, 23 Maret 2011, jeung
Rohang Sajak Radar Tasikmalaya, Minggu, 3 April 2011
Hirup
Maca lalampahan ka tukang
Lambaran kahirupan ‘nu rumeuk
Lewang
Keueung
Nyawang mangsa can kasorang
Lambaran kahirupan ‘nu can puguh bungkeuleukna
Inggis
Rēmpan
Hatē ngeleper
Lambaran kahirupan ‘nu rumeuk
Lewang
Keueung
Nyawang mangsa can kasorang
Lambaran kahirupan ‘nu can puguh bungkeuleukna
Inggis
Rēmpan
Hatē ngeleper
Kaēndahan Peuting
dina tēlēvisi, pulisi nēwakan careuh
bulan di sisi jalan
lalaki awēwē balawiri
dina reup bray kingkilaban peuting
panggero malēkat kasilep brangbrēngbrong
musik teu puguh dēngēkeuneun
seuri durjana nyakakak tina botol-botol campaigne
jaladri ngagalura jero dada
ngawurkeun hangru naraka
kēsang nyarakclakan ngajanggēlēk talaga peteng
karem birahi dina keukeupan
“wonderfull tonight”
ku ēndah peuting maksiat.
pikabitaeun.
ti mēja ka mēja salaksa
malēkat bur ber nyatetkeun billing.
Akuarieum
Giwangkara kalebuh jero akuarieum
Rangsak awakna disasaak arwana
Dikenyang cupang disantokan lohan
Bubukna bēak dihakan lauk sapu
Tangka beresih taya bangkarakna
Di langit, peuting lelenggutan
Bulantok jeung sulintang katara lungsē
Balas kokotētēngan nēangan beurang
Rangsak awakna disasaak arwana
Dikenyang cupang disantokan lohan
Bubukna bēak dihakan lauk sapu
Tangka beresih taya bangkarakna
Di langit, peuting lelenggutan
Bulantok jeung sulintang katara lungsē
Balas kokotētēngan nēangan beurang
Tamaha
1/
Bongan urang teu pageuh iman
Teu tarapti ngariksa jiwa
Mager diri teu tohaga
Wayahna kawisaya
Kaeurad pitapak sētan
2/
Bongan oncor teu diminyakan
Teu daēk maca teu daēk nanya
Wayahna katambias
Ngatog dina mongklēng lulurung jaman
Bongan urang teu pageuh iman
Teu tarapti ngariksa jiwa
Mager diri teu tohaga
Wayahna kawisaya
Kaeurad pitapak sētan
2/
Bongan oncor teu diminyakan
Teu daēk maca teu daēk nanya
Wayahna katambias
Ngatog dina mongklēng lulurung jaman
Giwangkara
Seug geus teu metu giwangkara ngawasa beurang
Ka saha deui minangsaraya caang
Purnama ukur sabulan sakali nganjang
Demi cicika ukur sato leutik
Pamohalan nyingray lalangsē poē
Palangsiang cempor di tepas hareup kudu hurung salilana
Atawa beurang dirungkup mongklēng
Sedeng huma jeung sawah nganti dipencug
Sapi-sapi marudah mēnta parab
Jeung barudak hayang arindit sakola
Ka saha deui minangsaraya caang
Purnama ukur sabulan sakali nganjang
Demi cicika ukur sato leutik
Pamohalan nyingray lalangsē poē
Palangsiang cempor di tepas hareup kudu hurung salilana
Atawa beurang dirungkup mongklēng
Sedeng huma jeung sawah nganti dipencug
Sapi-sapi marudah mēnta parab
Jeung barudak hayang arindit sakola
Bangkarak Bagja
Sangsara ngantay sapanjang jalan ka lawang jaman
‘na sarakan saat bangkarak bagja rangsak
Balas kasasaak mangsa
Raga nyangsaya taya tangan pangawasa
Tapak-tapak panandasa raca saawak-awak
‘na dada ‘na mastaka ‘na panangan ‘na palangkakan
Kakawasaan ngagalaksak taya ras-rasan
Tangkalna ngarandakah sanajan rada ngarangrangan
Kalakayna ngabarak ngabalaan pakarangan
Hanjakal raga taya gadag
Hayang ngalawan taya tanaga
‘na sarakan saat bangkarak bagja rangsak
Balas kasasaak mangsa
Raga nyangsaya taya tangan pangawasa
Tapak-tapak panandasa raca saawak-awak
‘na dada ‘na mastaka ‘na panangan ‘na palangkakan
Kakawasaan ngagalaksak taya ras-rasan
Tangkalna ngarandakah sanajan rada ngarangrangan
Kalakayna ngabarak ngabalaan pakarangan
Hanjakal raga taya gadag
Hayang ngalawan taya tanaga
Nagih Hutang
Sakumaha biasa, jam tujuh isuk-isuk geus aya di kantor. Trēt, ngabsēn. Bus ka rohang Bad Debt. Mērēsan berkas-berkas surat tagihan, pigawēeun poē ieu. Rupa-rupa geuning tagiheun tēh.
Jam dalapan. Waktuna indit nagihan. “Bismillah...”, cekēng bari ngalēngkah. Mēmēh clak kana motor, makē heula jēkēt kulit pamahugi indung budak. Biur, si kukut ninggalkeun pakarangan kantor. Mapayan alamat tepunganeun. Rupa-rupa pangbagēa ti nu boga hutang tēh. Malah aya nu embung nepungan-nepungan acan.
Basa ngaliwat ka palebah Simpang Tilu, teu ku hanteu bet kapegat ku oprasi pulisi. Saurang pulisi nyampeurkeun, bari ngocoblak ngawangkong jeung hēnpon. Manēhna mareuman motor, terus ngajabel koncina. Basa manēhna nyentak nanyakeun SIM jeung STNK, karērēt aksara ngajeblag dina dadana. “Pa Usep ?”, ceuk kuring jiga nu wawuh. Manēhna unggeuk. ”Ti Kadungora ?”, manēhna unggeuk deui. “Lakadalah, kaleresan Bapa. Abdi teu kedah ka bumi.” Ēta pulisi kerung. Merhatikeun kuring ngodok eusi kantong. “Abdi ti leasing, Bapa, badē ngadugikeun ieu”, cekēng bari ngasongkeun surat tagihan, “tos elat dua sasih, Pa !”. Manēhna luak-lieuk. “Ka rorompok wē, ka Ibu”, pokna ngaharēwos bari mikeun deui konci motor.
Jam dalapan. Waktuna indit nagihan. “Bismillah...”, cekēng bari ngalēngkah. Mēmēh clak kana motor, makē heula jēkēt kulit pamahugi indung budak. Biur, si kukut ninggalkeun pakarangan kantor. Mapayan alamat tepunganeun. Rupa-rupa pangbagēa ti nu boga hutang tēh. Malah aya nu embung nepungan-nepungan acan.
Basa ngaliwat ka palebah Simpang Tilu, teu ku hanteu bet kapegat ku oprasi pulisi. Saurang pulisi nyampeurkeun, bari ngocoblak ngawangkong jeung hēnpon. Manēhna mareuman motor, terus ngajabel koncina. Basa manēhna nyentak nanyakeun SIM jeung STNK, karērēt aksara ngajeblag dina dadana. “Pa Usep ?”, ceuk kuring jiga nu wawuh. Manēhna unggeuk. ”Ti Kadungora ?”, manēhna unggeuk deui. “Lakadalah, kaleresan Bapa. Abdi teu kedah ka bumi.” Ēta pulisi kerung. Merhatikeun kuring ngodok eusi kantong. “Abdi ti leasing, Bapa, badē ngadugikeun ieu”, cekēng bari ngasongkeun surat tagihan, “tos elat dua sasih, Pa !”. Manēhna luak-lieuk. “Ka rorompok wē, ka Ibu”, pokna ngaharēwos bari mikeun deui konci motor.
Nu Bingung Milih
Budak awēwē. Geulis. Ditiung. Makē kēnēh baju sakola. Ngabedega hareupeun. Ajeg. Panceg. Seuseukeut teuteupna ngabelesur niruk ketug jajantung. Ras kana teuteup indung budak mangsa keur lalagasan. Seukeut. Tapi teu matak raheut. Humaroshos, ēta budak awēwē ngaharēwoskeun kasimpē hatēna. Pirang-pirang ungkara mawur tina biwir ipisna.
Sabot kuring negerkeun geter angen, manēhna indit ngajingjing keclak cimata.
Selang sawilet wanci. Aya deui nu ngabedega hareupeun. Budak awēwē. Geulis. Dikacamata.
Gantawang. Manēhna hohoak bari pepeta. Ngabar-ngabar mangpirang ungkara ringrang.
Sabot kuring ngumpulkeun pangacian, manēhna ngagandeuang nyorēang kamelang.
Piligenti. Barudak sakola ngabedega hareupeun. Pirang-pirang ceta. Pirang-pirang peta. Pirang-pirang ungkara. Balawiri dina kongkolak otak.
Leng. Pikir uleng. Bingung nangtukeun sikep. Inggis salah pilih. “Gustiiiiiii ... abdi narah janten hakim nu teu adil.” Cekēng, basa kudu nangtukeun pinunjul pasanggiri maca sajak poē tadi.
Sabot kuring negerkeun geter angen, manēhna indit ngajingjing keclak cimata.
Selang sawilet wanci. Aya deui nu ngabedega hareupeun. Budak awēwē. Geulis. Dikacamata.
Gantawang. Manēhna hohoak bari pepeta. Ngabar-ngabar mangpirang ungkara ringrang.
Sabot kuring ngumpulkeun pangacian, manēhna ngagandeuang nyorēang kamelang.
Piligenti. Barudak sakola ngabedega hareupeun. Pirang-pirang ceta. Pirang-pirang peta. Pirang-pirang ungkara. Balawiri dina kongkolak otak.
Leng. Pikir uleng. Bingung nangtukeun sikep. Inggis salah pilih. “Gustiiiiiii ... abdi narah janten hakim nu teu adil.” Cekēng, basa kudu nangtukeun pinunjul pasanggiri maca sajak poē tadi.
Keretas
Pirang-pirang keretas patulayah dina kongkolak. Ngabarak jadi tatapakan. Jlug-jleg jadi gedong. Jadi kantor. Jadi mol. Jadi hotēl. Jadi bui. Jadi kuburan. Sawarēh pasuliwer jadi tutumpakan. Jadi kalangenan. Aya nu migusti keretas. Aya nu ngadahar keretas. Aya nu ngawin keretas. Aya nu nyieunan budak tina keretas.
Dunya geus heurin ku keretas. Koran, majalah, buku. kalēnder, poster, kuitansi, bon, surat tagihan, pasesedek dina urat-urat jagat. Urat-urat kaēra nu geus paregat.
Hawar-hawar kapireng nu pating kocēak. Kahuruan. Wangunan-wangunan keretas ngabebela. Nyilalatu. Ngalēntaban saban keretas di sakuriling bungking.
Anjeun. Jeung Kuring. Silih pelong. Silih pencrong. Silih sērangkeun silalatu nu rabeng ngarapung tina awak sēwang-sēwang.
Dunya geus heurin ku keretas. Koran, majalah, buku. kalēnder, poster, kuitansi, bon, surat tagihan, pasesedek dina urat-urat jagat. Urat-urat kaēra nu geus paregat.
Hawar-hawar kapireng nu pating kocēak. Kahuruan. Wangunan-wangunan keretas ngabebela. Nyilalatu. Ngalēntaban saban keretas di sakuriling bungking.
Anjeun. Jeung Kuring. Silih pelong. Silih pencrong. Silih sērangkeun silalatu nu rabeng ngarapung tina awak sēwang-sēwang.
Awēwē Ateul
“Lawas teu tepang, ieu kasono meni moho. Ka mana baē atuh Jungjunan tēh ?”, ceuk hiji SMS. Duka ti saha, da teu wawuh nomerna gē. Teu hayang ngawalonan. Ceuk pikir tēh paling gē nu iseng atawa nu salah kirim. Gancang didēlēt. Bisi kaburu kapanggih ku manēh. Lain maksud rēk sumput salindung. Ieu mah sakadar nyinglar papasēaan. Da manēh mah geuning sok timburuan.
“Manawi aya waktos, diantos wengi engkē di tempat sasari. Hoyong namplokkeun kasono”. Geus jol deui baē SMS ti nomer nu tadi. Gura-giru didēlēt, basa hawar-hawar manēh nyalukan. Orokaya ieu hapē geus ngeleter deui. “Omat, Kasēp, engkē wengi mah ulah teu sumping. Kamar 214. Tanteu sono pisan”. Bedul tēh, awēwē ateul geuning, makē jeung nyebut kasēp sagala.
“Keur naon kēnēh atuh ari Euis ... gancang bisi kaburu macēt !”, ceuk manēh bari nololkeun beungeut kasēp kameumeut urang.
“Manawi aya waktos, diantos wengi engkē di tempat sasari. Hoyong namplokkeun kasono”. Geus jol deui baē SMS ti nomer nu tadi. Gura-giru didēlēt, basa hawar-hawar manēh nyalukan. Orokaya ieu hapē geus ngeleter deui. “Omat, Kasēp, engkē wengi mah ulah teu sumping. Kamar 214. Tanteu sono pisan”. Bedul tēh, awēwē ateul geuning, makē jeung nyebut kasēp sagala.
“Keur naon kēnēh atuh ari Euis ... gancang bisi kaburu macēt !”, ceuk manēh bari nololkeun beungeut kasēp kameumeut urang.
Hujan
Tumbak binang teu kabilang, nu murubut tadi isuk, geus nyaremkeun sumanget pikeun ngudag kalangkang heulang nu ngencar teuing ka mendi.
Dongēng Cinta Kadal
Di sisi jalan, peuntaseun hiji hotēl mēwah, kadal sajodo pating kalacat hanjat ti solokan.
“Enya, rumasa aing mah ruruntuk ungkluk. Pangacakan sarērēa”, ceuk Kadal Bikang bari ngēpēskeun leungeun Kadal Jalu. “Wajar mun manēh embung jadi bapa si utun dina beuteung aing.” Kadal Jalu nyampeurkeun. Gap leungeunna, kana taktak nu bikang. Gibeg. Kadal Bikang ngagibegkeun awakna. Laju ngejat, ngajauhan.
“Padahal, saprak tepung jeung manēh, tēkad aing geus buleud. Aing eureun jadi ungkluk”. Panon Kadal Bikang mimiti beueus. “Geus tilu taun aing teu ngaladēnan sato-sato gēlo nu hayang ngasaan awak aing. Tilu taun. Ukur manēh nu ku aing diladēnan. Dikaulaan. Dipisono. Diarep-arep”, cipanon murubut dina pipi Kadal Bikang. “Kari-kari ayeuna manēh nitah aing matēni getih sorangan. Sarua jeung nitah aing paēh atuh kitu mah...”, pokna bari meuntas.
Cekiiiiiitttt. Jeggērrr. Kadal Bikang katabrak ku Maung nu keur mangprung ngumbar komara. Awakna ngacleng. Kadal Jalu ngocēak, bari lumpat muru bikangna. Maung nu nabrak ogē nyampeurkeun. Rēt kana beungeut Kadal Bikang, ras Maung ka nu nyabok pipina peuting tadi. Kusiwel Maung ngaluarkeun Blackberry tina pēsakna. Teu lila hiung sora sirineu. Maung mangprung deui, ngumbar komarana.
“Enya, rumasa aing mah ruruntuk ungkluk. Pangacakan sarērēa”, ceuk Kadal Bikang bari ngēpēskeun leungeun Kadal Jalu. “Wajar mun manēh embung jadi bapa si utun dina beuteung aing.” Kadal Jalu nyampeurkeun. Gap leungeunna, kana taktak nu bikang. Gibeg. Kadal Bikang ngagibegkeun awakna. Laju ngejat, ngajauhan.
“Padahal, saprak tepung jeung manēh, tēkad aing geus buleud. Aing eureun jadi ungkluk”. Panon Kadal Bikang mimiti beueus. “Geus tilu taun aing teu ngaladēnan sato-sato gēlo nu hayang ngasaan awak aing. Tilu taun. Ukur manēh nu ku aing diladēnan. Dikaulaan. Dipisono. Diarep-arep”, cipanon murubut dina pipi Kadal Bikang. “Kari-kari ayeuna manēh nitah aing matēni getih sorangan. Sarua jeung nitah aing paēh atuh kitu mah...”, pokna bari meuntas.
Cekiiiiiitttt. Jeggērrr. Kadal Bikang katabrak ku Maung nu keur mangprung ngumbar komara. Awakna ngacleng. Kadal Jalu ngocēak, bari lumpat muru bikangna. Maung nu nabrak ogē nyampeurkeun. Rēt kana beungeut Kadal Bikang, ras Maung ka nu nyabok pipina peuting tadi. Kusiwel Maung ngaluarkeun Blackberry tina pēsakna. Teu lila hiung sora sirineu. Maung mangprung deui, ngumbar komarana.
Nyekar
Matuh, saban tepung Rayagung, sok nganteur manēhna nyekar ka kuburan sisi lembur. Teuing kuburan saha.
“Kuburan pahlawan”, pokna. Kuring kerung. “Manēhna nu nulungan basa Ema digadabah ku Menir Walanda”, pokna dareuda. Ingetanna ngait kana kajadian baheula. “Hanjakal, bedogna teu walakaya ngayonan pēstol Menir. Manēhna maot hareupeun Ema. Tarangna bolong ditiruk pēlor”. Kaketir ngeyembeng dina panonna. Wur, ngawurkeun rampē jeung jampē. Leungeunna ngeleper, ngucurkeun cai kana tetengger batu. Paēsan nu euweuh ngaranan.
Simpē.
“Ari si Menir tulus ngagadabah Ema ?”.
Manēhna kalah mencrong. Pirang rusiah pasuliwer dina panonna nu beueus. Lalaunan manēhna cengkat. “Kapan indung manēh batina tēh...”, cenah bari ngalēos.
“Kuburan pahlawan”, pokna. Kuring kerung. “Manēhna nu nulungan basa Ema digadabah ku Menir Walanda”, pokna dareuda. Ingetanna ngait kana kajadian baheula. “Hanjakal, bedogna teu walakaya ngayonan pēstol Menir. Manēhna maot hareupeun Ema. Tarangna bolong ditiruk pēlor”. Kaketir ngeyembeng dina panonna. Wur, ngawurkeun rampē jeung jampē. Leungeunna ngeleper, ngucurkeun cai kana tetengger batu. Paēsan nu euweuh ngaranan.
Simpē.
“Ari si Menir tulus ngagadabah Ema ?”.
Manēhna kalah mencrong. Pirang rusiah pasuliwer dina panonna nu beueus. Lalaunan manēhna cengkat. “Kapan indung manēh batina tēh...”, cenah bari ngalēos.
Kabungbulengan
Manēhna pasuliwer ngajajah urat nu ranteng sakujur awak. Dina mēja bet katempo manēhna imut bari gugupay. Muka majalah pinuh ku gambar seksi dirina dina pirang pulas jeung rupa. Nyetēl radio, penyiarna anteng ceuceuleuweungan nyaritakeun sajarah manēhna. Rēt ka luar jandēla, di buruan bangkarakna mirupa tatapakan, laju ngajaul ka langit maturan bulan ngasuh rēwuan bēntang.
"Gustiiiiiii ... ēta lēptop bet hayoh waē ngaririwaan ...!"
Bus ka kamar, indung budak ngabebengkang. Bet jadi hayang milu ngabebengkang, bari mencētan keyboard nu ngampar na awakna.
"Gustiiiiiii ... ēta lēptop bet hayoh waē ngaririwaan ...!"
Bus ka kamar, indung budak ngabebengkang. Bet jadi hayang milu ngabebengkang, bari mencētan keyboard nu ngampar na awakna.
Nasib Diri
"Saurang lalaki matēni dirina ku jalan nēmbak sirahna sorangan ku pēstol meunang ngarebut ti pulisi nu keur ngainterogasina di markas pulisi. Manēhna datang masrahkeun diri ka kantor pulisi sabada ngarampog jeung matēni kulawarga konglomerat B. ..."
Dēwi cengkat tina korsi. Bari jeung semu rumegag, Dēwi mareuman tēlēpisi. Adina, budak lalaki umur 5 taun, nu keur tibra luhur ranjang, lalaunan dihudangkeun. Budak nu keur lulungu ditungtun turun tina ranjang. Tina tumpukan gepokan duit nu ngabarak luhur ranjang. Kalawan pinuh ku rasa deudeuh, lalaunan budak dituyun muru balkon kamar 807 hiji hotel agrēng. Dēwi jeung adina nangtung sisi balkon, neuteup mongklēngna peteng. Di sesela banjir cipanonna, halon Dēwi ngaharēwos, "Gusti ... widian abdi nangtoskeun nasib diri..."
Dēwi cengkat tina korsi. Bari jeung semu rumegag, Dēwi mareuman tēlēpisi. Adina, budak lalaki umur 5 taun, nu keur tibra luhur ranjang, lalaunan dihudangkeun. Budak nu keur lulungu ditungtun turun tina ranjang. Tina tumpukan gepokan duit nu ngabarak luhur ranjang. Kalawan pinuh ku rasa deudeuh, lalaunan budak dituyun muru balkon kamar 807 hiji hotel agrēng. Dēwi jeung adina nangtung sisi balkon, neuteup mongklēngna peteng. Di sesela banjir cipanonna, halon Dēwi ngaharēwos, "Gusti ... widian abdi nangtoskeun nasib diri..."
Langlayangan
Ngudag langlayangan pegat, ngabelesat luhur galeng. Sakapeung luncat ka sawah.
Ngarumpak parē anyar jadi. Geus beunang langlayangan disumputkeun. Sieun direbut deungeun. Sabab geuning teu saeutik ‘nu pasēa tepi ka gelut alatan parebut langlayangan pegat.
Langlayangan pegat ngapak mēga, teu kahontal ku gantar panjang. ‘nu ngudag balik handeueul. Leumpang ingkud bari rambisak, dampal suku kacugak cucuk kaliagē.
“langlayangan pegat … !”
Curinghak deui. Kanyeri teu dirasa.Lumpat sataker kebek, ngudag langlayangan pegat.
Ngarumpak parē anyar jadi. Geus beunang langlayangan disumputkeun. Sieun direbut deungeun. Sabab geuning teu saeutik ‘nu pasēa tepi ka gelut alatan parebut langlayangan pegat.
Langlayangan pegat ngapak mēga, teu kahontal ku gantar panjang. ‘nu ngudag balik handeueul. Leumpang ingkud bari rambisak, dampal suku kacugak cucuk kaliagē.
“langlayangan pegat … !”
Curinghak deui. Kanyeri teu dirasa.Lumpat sataker kebek, ngudag langlayangan pegat.
Wayang
Mangpirang rupa, Kaulanun, ngalangkang jeung sorana.
Rahwana nyakakak handaruan. Rama cumarita pinuh wibawa
Sinta ukur imut ngagelenyu. Astrajingga suka seuri jeung dulurna
Kurawa pasolēngkrah ngeukeupan botol.
Emh… itu Sangkuni ngabudah nyieun pitapak.
Mangpirang rupa, Kaulanun, larsup piligenti.
Rahwana nyakakak handaruan. Rama cumarita pinuh wibawa
Sinta ukur imut ngagelenyu. Astrajingga suka seuri jeung dulurna
Kurawa pasolēngkrah ngeukeupan botol.
Emh… itu Sangkuni ngabudah nyieun pitapak.
Mangpirang rupa, Kaulanun, larsup piligenti.
Lalampahan Budak
Pasosorē, di puseur hiji dayeuh. Aya budak diajak pelesir ku kolotna. Keur anteng leumpang, bari luak-lieuk hēlok ku kamekaran dayeuh, ēta budak titajong tepi ka labuh. Tangtu baē manēhna ceurik, da nyerieun sukuna.
Kolotna bolotot, bari teu eureun ngecemeng, nyarēkan budak. Tayohna ēra ku batur nu marelongkeun. Ku kolotna, budak dijēwang. Dipaksa disina nangtung. Laju disintreuk ceulina, bari keukeuh teu reureuh ngecemeng.
Kanyeri budak nambahan. Suku urut labuh. Leungeun balas dijēwang. Ceuli nu disintreuk. Jeung hatē.
Budak kumerot hayang ngalawan. Ukur kaduga nginghak.
Kolotna bolotot, bari teu eureun ngecemeng, nyarēkan budak. Tayohna ēra ku batur nu marelongkeun. Ku kolotna, budak dijēwang. Dipaksa disina nangtung. Laju disintreuk ceulina, bari keukeuh teu reureuh ngecemeng.
Kanyeri budak nambahan. Suku urut labuh. Leungeun balas dijēwang. Ceuli nu disintreuk. Jeung hatē.
Budak kumerot hayang ngalawan. Ukur kaduga nginghak.
Balungbang
Balungbang, Kaulanun, beunang ngahaja ngali di sarakan asih nu lami keri, kiwari geus ngemplang ku cikahuripan : kahēman Anjeun nu canēmbrang.
Ngalangkang ringkang raga basa lumampah sapanjang katiga rasa. Basa tresna katideresa ku pirang pangrobēda. Basa ieu jisim anteng idek liher jeung sakadang belis. Basa ririwa mulan-malēn bumetah dina kongkolak otak. Basa amarah nyangkalak kanyaah. Basa ceuceub miceun lambaran deudeuh. Basa ēra geus teu jadi kelir pikir.
Balungbang nu ngemplang canēmbrang, Kaulanun, geus nganti ieu jisim, pikeun teuleum dina tingtrim pikir. Malidkeun kerak daki sēsa katiga entak-entakan.
Ngalangkang ringkang raga basa lumampah sapanjang katiga rasa. Basa tresna katideresa ku pirang pangrobēda. Basa ieu jisim anteng idek liher jeung sakadang belis. Basa ririwa mulan-malēn bumetah dina kongkolak otak. Basa amarah nyangkalak kanyaah. Basa ceuceub miceun lambaran deudeuh. Basa ēra geus teu jadi kelir pikir.
Balungbang nu ngemplang canēmbrang, Kaulanun, geus nganti ieu jisim, pikeun teuleum dina tingtrim pikir. Malidkeun kerak daki sēsa katiga entak-entakan.
Tepang Wengi
Wengi tadi, Kaulanun, basa ieu jisim humaroshos ngaharēwos ka Salira dina jemplingna peteng, aya isin paeunteung-eunteung jeung reueus.
Isin tos kumawantun sumolondo bari rēbo ngajingjing pirang-pirang katuna.
Ari reueus tēa mah tangtos atuh, Kaulanun, ieu jisim dipaparin kēnēh rohang waktos kanggo nepangan, sanaos rumaos remen teu sapagodos sareng papagon Salira.
Wengi tadi, Kaulanun, tos pok deui baē ieu jisim ngagalindengkeun pamēnta, bari keukeuh teu daēk meta. Euweuh kaēra, panginten saur Salira tēh, jangji-jangi ukur jadi papaēs biwir nu haben dibalur jalir.
Wengi engkē, Kaulanun, boa mun tiasa ieu jisim nepangan deui .
Isin tos kumawantun sumolondo bari rēbo ngajingjing pirang-pirang katuna.
Ari reueus tēa mah tangtos atuh, Kaulanun, ieu jisim dipaparin kēnēh rohang waktos kanggo nepangan, sanaos rumaos remen teu sapagodos sareng papagon Salira.
Wengi tadi, Kaulanun, tos pok deui baē ieu jisim ngagalindengkeun pamēnta, bari keukeuh teu daēk meta. Euweuh kaēra, panginten saur Salira tēh, jangji-jangi ukur jadi papaēs biwir nu haben dibalur jalir.
Wengi engkē, Kaulanun, boa mun tiasa ieu jisim nepangan deui .
Sametan
Kawas angin nu teu reureuh ngagelebug, Kaulanun, ieu hatē ngan tutunggulan baē. Lewang. Keueung. Ku seueur sametan nu teu acan kacumponan. Kapan titipan Salira gē anu sakitu seueurna, geuning bet langkung remen dianggo madarat jeung maksiat. Jajauheun ka mangpaat. Kumaha teuing saupami ēnjing pagēto salira nagih ? Beu ! Cilaka ... nyaan, Kaulanun, abdi teu walakaya. Pasrah sumerah. Nyanggakeun sadaya-daya.
Karumasa
Aweuhan takbir, Kaulanun, ngalanglaung tengahing jempling tabet hatē nu rembet ku rupaning kakeueung jeung angen-angen. Sora dulag ngeungkeung sapanjang peuting, mirig galēcokna hatē ngējah katuna, nataan saban lambar dosa nu heubeul teu dipirosēa.
Ieu diri, Kaulanun, kurungan nu karancang pindingna, nu teu weweg paseukna, nu teu reureuh ririyegan diendag mangsa, andiprek dina tetelar karumasa.
Ieu diri, Kaulanun, kurungan nu karancang pindingna, nu teu weweg paseukna, nu teu reureuh ririyegan diendag mangsa, andiprek dina tetelar karumasa.
Angen-angen
Ieu angen-angen, Kaulanun, pirang kahayang nu mēngpar tina ugeran langit, nu reuteum ngarait dina unggal dahan impian, nu parentul luhur palalangon rasa, bet mingkin ngabebela geuning. ngagarang keyembeng karumasa na kongkolak panon ngaduruk surat-surat anjeun nu pating kurunyung unggal janari, teu kungsi kabaca ngajaulkeun silalatu katugenah, nilemkeun beungeut wanci dina mēhong pikir.
ieu angen-angen, Kaulanun, bet mingkin maceuh geuning.
ieu angen-angen, Kaulanun, bet mingkin maceuh geuning.
Surat
Ieu hatē, Kaulanun, bet ririaban baē, geuning. Teu beunang dipēpēndē. Teu kalis ku dibangbalērkeun. Pangacian bur-ber ka ditu ka dieu, ngacacang ngumbar kahayang nu can karuhan kasorang. Ras kana calana panjang jeung kamēja nu mangkukna dipecakan, kana kuēh kalēng nu ngajēngjrēng na kongkolak soca, kana surat tagihan nu pating belesur badis jamparing ngincer galeuh angen
ari surat asih kintunan Salira, Kaulanun, geuning bet kalah numpuk belewuk pinuh ku kekebul. teu kungsi kapalirē.
ari surat asih kintunan Salira, Kaulanun, geuning bet kalah numpuk belewuk pinuh ku kekebul. teu kungsi kapalirē.
Pati
Seug anjeunna sumping, Kaulanun, ieu jisim moal rēk ngeleper. Malah gapura rēk dirarangkēnan ku ranggeuyan manglē, malati jeung sedep malem. Jeung tangara rēk dititah ngidung. Sabab geus kadēngē ku ceuli hatē, hiliwirna ‘nu ngagalur antara poēk jeung balēbat subuh
Seug anjeunna sumping, Kaulanun, nya naon atuh nu perelu dipikasieun. Rarayna nu sakitu suminarna, ngahiap lumpat nyiruruk kana pangkonan.
Ihlas, Kaulanun, ieu jisim nyumputkeun teuteup, tina pirang-pirang kaēndahan luhureun legana dunya.
Seug anjeunna sumping, Kaulanun, nya naon atuh nu perelu dipikasieun. Rarayna nu sakitu suminarna, ngahiap lumpat nyiruruk kana pangkonan.
Ihlas, Kaulanun, ieu jisim nyumputkeun teuteup, tina pirang-pirang kaēndahan luhureun legana dunya.
Dongēng Motor Butut
Ti saprak boga motor, teu lila sanggeus boga pamajikan, uing can kungsi mayar nu ngaranna pajeg. Cēk pikir tēh, jang nanahaon mayar pajeg, da geuning lolobana mah duit pajeg tēh kadon nyarangsang dina pēsak, lokēt, rēkening, atawa beuteung bucitreuk nu ngurusna.
Tapi kamari ieu mah rada maksakeun mayar pajeg. Enya, da ēta motor butut tēh rēk diborehkeun. Butuh duit jang ngomēan suhunan imah nu mēh runtuh. Orokaya, mayar pajeg tēh geuning gedē kacida. Atuh kapaksa cēngcēlēngan indung budak dipeupeuskeun. Nu bogana baeud. "Ari Abah mayar pajeg atawa karampogan", pokna. Uing ukur bisa ngaheruk. Komo basa narima duit ladang ngaborehkeun motor anu teu sabaraha. Boro-boro jang ngomēan suhunan tēa, dalah jang mulangkeun sakadang imut kana biwir indung budak gē can cumpon. "Abah, Ujang sareng Mbu badē bobo di bumi Enin. Sieun runtuh bumina di dieu mah", cēk keretas nu napel dina panto.
Tapi kamari ieu mah rada maksakeun mayar pajeg. Enya, da ēta motor butut tēh rēk diborehkeun. Butuh duit jang ngomēan suhunan imah nu mēh runtuh. Orokaya, mayar pajeg tēh geuning gedē kacida. Atuh kapaksa cēngcēlēngan indung budak dipeupeuskeun. Nu bogana baeud. "Ari Abah mayar pajeg atawa karampogan", pokna. Uing ukur bisa ngaheruk. Komo basa narima duit ladang ngaborehkeun motor anu teu sabaraha. Boro-boro jang ngomēan suhunan tēa, dalah jang mulangkeun sakadang imut kana biwir indung budak gē can cumpon. "Abah, Ujang sareng Mbu badē bobo di bumi Enin. Sieun runtuh bumina di dieu mah", cēk keretas nu napel dina panto.
Cinta versus Harta
"Mending dipaparin cinta atanapi harta, Jungjunan ?", humaroshos, basa jaladri Santolo jumegur jeroning hatē. Limalas taun kapengker.
"Mending cinta atuh", cekēng bari neuteup seukeut. Salira malik neuteup. Leuwih seukeut. Bangun nu hayang nyokēl eusi hatē. "Harta mah tiasa diala, disiar sasarengan". Gep kana leungeun. Diranggeum. Geugeut naker. Ranggeuman asih nu parat ka jero dada. Ranggeuman hēman, nu geus nganteur kapancegan hatē. Babarengan urang ngojayan umpalan asmara.
"Jungjunan, mending dipaparin cinta atanapi harta ?", humaroshos, basa jempling anteng noong tina sesela bilik, wengi tadi.
"Mending harta atuh", cekēng tatag.
"Baruk?", katara reuwas. "Moal nampi cinta ?", lalaunan cengkat. Neuteup anteb, bangun nu hayang yakin. Kuring unggeuk. Salira ngeluk,"Teu sangki, Jungjunan, salira ben janten jalmi pidunya geuning"
"Nyiar mah sakitu sesahna. Ayeuna aya nu maparin harta. Piraku ditolak atuh...", salira mencrong. Pirang-pirang ungkara kuciwa pating belesur tina seuseukeut teuteup.
"Jungjunan...", salira cumalimba.
"Moal. Kuring moal rēk narima deui cinta". Lir tumbak binang teu kabilang, sungkawa murubut tina dua soca salira. "Kapan talaga cinta salira gē sakitu ngemplangna, jeroeun ieu dada."
"Mending cinta atuh", cekēng bari neuteup seukeut. Salira malik neuteup. Leuwih seukeut. Bangun nu hayang nyokēl eusi hatē. "Harta mah tiasa diala, disiar sasarengan". Gep kana leungeun. Diranggeum. Geugeut naker. Ranggeuman asih nu parat ka jero dada. Ranggeuman hēman, nu geus nganteur kapancegan hatē. Babarengan urang ngojayan umpalan asmara.
"Jungjunan, mending dipaparin cinta atanapi harta ?", humaroshos, basa jempling anteng noong tina sesela bilik, wengi tadi.
"Mending harta atuh", cekēng tatag.
"Baruk?", katara reuwas. "Moal nampi cinta ?", lalaunan cengkat. Neuteup anteb, bangun nu hayang yakin. Kuring unggeuk. Salira ngeluk,"Teu sangki, Jungjunan, salira ben janten jalmi pidunya geuning"
"Nyiar mah sakitu sesahna. Ayeuna aya nu maparin harta. Piraku ditolak atuh...", salira mencrong. Pirang-pirang ungkara kuciwa pating belesur tina seuseukeut teuteup.
"Jungjunan...", salira cumalimba.
"Moal. Kuring moal rēk narima deui cinta". Lir tumbak binang teu kabilang, sungkawa murubut tina dua soca salira. "Kapan talaga cinta salira gē sakitu ngemplangna, jeroeun ieu dada."
Bapa Aki
Mang Minta bingung liwat saking. Bingung jeung sieun. Jaba ēra deuih. Kapan manēhna tēh sasat kasebut tokoh masyarakat nu pada ngahurmat ku sakumna urang lembur. Tukang dipēntaan pituah pituduh. Tukang diperedih pamanggih, dipulungan panemuna.
Kawas sabulan katukang, basa Ceu Juha parebut hak asuh anak jeung Mang Jana, popotonganna. Mang Minta nu ngakurkeun deui tepi ka daēk rujuk.
Basa indung nēng Wulan rawah riwih alatan anakna aya nu merkosa, Mang Minta nu laporan ka pulisi tepi ka nu merkosana kacerek. Mang Minta ogē nu teu bosen ngalelemu nēng Wulan tepi ka bisa cageur tina traumana.
Kari-kari ayeuna bet Mang Minta sorangan nu meunang cocoba. Mang Minta bingung teu manggih tungtung, basa sapeupeuting anakna kokohēk bari teu daēk ongkēk. Barang ditalēk, anakna wakca geus tilu bulan teu kareseban. Jelebēt. Karasa ku Mang Minta aya gelap eunteup dina hulu angenna. Sirahna baluweng. Poēkeun. Bingung kudu kumaha nya pipetaeun. Tina tanda-tandana, Mang Minta apal pisan, anakna nu karēk limalas taun tēh tangtu keur nyiram. Mang Minta ogē apal pisan, saha bapa orok nu aya dina beuteung anakna. Nya, manēhna nu remen sapatemon jeung anakna, saprak pamajikanna indit jadi tēkawē di malaysia.
Kawas sabulan katukang, basa Ceu Juha parebut hak asuh anak jeung Mang Jana, popotonganna. Mang Minta nu ngakurkeun deui tepi ka daēk rujuk.
Basa indung nēng Wulan rawah riwih alatan anakna aya nu merkosa, Mang Minta nu laporan ka pulisi tepi ka nu merkosana kacerek. Mang Minta ogē nu teu bosen ngalelemu nēng Wulan tepi ka bisa cageur tina traumana.
Kari-kari ayeuna bet Mang Minta sorangan nu meunang cocoba. Mang Minta bingung teu manggih tungtung, basa sapeupeuting anakna kokohēk bari teu daēk ongkēk. Barang ditalēk, anakna wakca geus tilu bulan teu kareseban. Jelebēt. Karasa ku Mang Minta aya gelap eunteup dina hulu angenna. Sirahna baluweng. Poēkeun. Bingung kudu kumaha nya pipetaeun. Tina tanda-tandana, Mang Minta apal pisan, anakna nu karēk limalas taun tēh tangtu keur nyiram. Mang Minta ogē apal pisan, saha bapa orok nu aya dina beuteung anakna. Nya, manēhna nu remen sapatemon jeung anakna, saprak pamajikanna indit jadi tēkawē di malaysia.
Gebeg
"Dar !"
Gebeg. Reuwas. Keur anteng leumpang bari ngalamun, aya nu ngabētakeun. Uing malik, hayang apal nu boga polahna. Suwung. Taya sasaha. "Ah, rarasaan meureun. tarik teuing ngalamun", cēk hatē. Uing nuluykeun deui lamunan bari leumpang. Inget deui ka manēhna, nu ngajak panggih peuting engkē.
"Dar !"
Gebeg. Reuwas deui waē. Rikat uing malik. Luak-lieuk. Lunga-lengo. Lapur, euweuh sasaha. Na saha atuh nya, nu ngareureuwas tēh. Ngaganggu kanikmatan pisan. Mun kapanggih jelemana moal teu di ...
"Darman ! Hudang siah !", Gebeg. Korējat. "Sangeunahna siah makē jeung hēēs di kelas", guru Tatang ngamang-ngamang jidar kai hareupeun beungeut uing. "Sibeungeut kadituh !"
Gebeg. Reuwas. Keur anteng leumpang bari ngalamun, aya nu ngabētakeun. Uing malik, hayang apal nu boga polahna. Suwung. Taya sasaha. "Ah, rarasaan meureun. tarik teuing ngalamun", cēk hatē. Uing nuluykeun deui lamunan bari leumpang. Inget deui ka manēhna, nu ngajak panggih peuting engkē.
"Dar !"
Gebeg. Reuwas deui waē. Rikat uing malik. Luak-lieuk. Lunga-lengo. Lapur, euweuh sasaha. Na saha atuh nya, nu ngareureuwas tēh. Ngaganggu kanikmatan pisan. Mun kapanggih jelemana moal teu di ...
"Darman ! Hudang siah !", Gebeg. Korējat. "Sangeunahna siah makē jeung hēēs di kelas", guru Tatang ngamang-ngamang jidar kai hareupeun beungeut uing. "Sibeungeut kadituh !"
Cipanon Getih
Samangkok cipanon
hiji indung ngamandian anakna
nu perlaya na tungtung kabingung
basa ngadagangkeun botol-botol nasib
di peuntaseun karaton
Samangkok cipanon
hiji indung ngelap sēsa-sēsa getih
nu garing dina dada barolong anakna
kaangseu hangit pelor, hangru kabingung
jeung dalingding malati
samangkok cipanon
teu daēk bēak dipakē ngamandian pangeusi nagri
hiji indung ngamandian anakna
nu perlaya na tungtung kabingung
basa ngadagangkeun botol-botol nasib
di peuntaseun karaton
Samangkok cipanon
hiji indung ngelap sēsa-sēsa getih
nu garing dina dada barolong anakna
kaangseu hangit pelor, hangru kabingung
jeung dalingding malati
samangkok cipanon
teu daēk bēak dipakē ngamandian pangeusi nagri
Dongēng Maung
Teuing kumaha mimitina, mangpirang Maung pating belesur meulah jalan di puseur kota, bari teu kendat pating galaur ngawur-ngawur komarana. Pangeusi kota rareuwaseun kacida. Pangeusi kota katawuran. Pating kocēak. Nu lumpat. Nu luncat. Nu katincak. Nu nyumput. Nu hareugeueun, teu kebat ngejat.
Ucing nu keur anteng tepak toēl jeung beurit di sisi jalan, paheula-heula ngalacat ka suhunan toko nu geus leuwih tiheula nutupan panto jeung jandēla. Di jero toko, monyēt ronghok naroong tina sarigsig. Anjing nu keur ngadodoho pingping ēntog, nyempod di jero wadah runtah. Ari bagong nu keur linglung nēangan jalan balik, teu kaburu kabur. Rangsak awakna digaley abringan maung. Sirahna ngacleng. Ragrag hareupeun piriwit nu ngabedega di tengah parapatan. “Anjiiiiiiingngng....!!!” Piriwit ngajerit. Les. Piriwit kapiuhan.
Reg maung-maung areureun. Maung nu panghareupna ngodok pēsak. Ngaluarkeun hēnpon. Teu lila hiung sora sirine. Maung-maung pating belesur, ninggalkeun piriwit nu ngabebengkang di parapatan.
Ucing nu keur anteng tepak toēl jeung beurit di sisi jalan, paheula-heula ngalacat ka suhunan toko nu geus leuwih tiheula nutupan panto jeung jandēla. Di jero toko, monyēt ronghok naroong tina sarigsig. Anjing nu keur ngadodoho pingping ēntog, nyempod di jero wadah runtah. Ari bagong nu keur linglung nēangan jalan balik, teu kaburu kabur. Rangsak awakna digaley abringan maung. Sirahna ngacleng. Ragrag hareupeun piriwit nu ngabedega di tengah parapatan. “Anjiiiiiiingngng....!!!” Piriwit ngajerit. Les. Piriwit kapiuhan.
Reg maung-maung areureun. Maung nu panghareupna ngodok pēsak. Ngaluarkeun hēnpon. Teu lila hiung sora sirine. Maung-maung pating belesur, ninggalkeun piriwit nu ngabebengkang di parapatan.
Giwangkara Kulawu
Giwangkara, Ambu
palangsiang bendu
kulawu socana
ngemu hanjelu
kunaon nya ?
boa pēdah urang mindeng dudurukan
ngahaseupan pangambungna
tuh geuning rarayna mani kuleuheu
acukna ogē belewuk jeung barolong
da ditoēlan waē silalatu
kamari mah, Ambu
langit ogē rambisak
ungsrak-ingsreuk dibarung batuk
katara pasiksak
kunaon nya ?
boa pēdah urang pasaliya paham
masēakeun teuing.
palangsiang bendu
kulawu socana
ngemu hanjelu
kunaon nya ?
boa pēdah urang mindeng dudurukan
ngahaseupan pangambungna
tuh geuning rarayna mani kuleuheu
acukna ogē belewuk jeung barolong
da ditoēlan waē silalatu
kamari mah, Ambu
langit ogē rambisak
ungsrak-ingsreuk dibarung batuk
katara pasiksak
kunaon nya ?
boa pēdah urang pasaliya paham
masēakeun teuing.
Karēta
Karēta urang geus ngadago
Luhur erēlna nu pireu
Kari sababaraha welahan wanci
Ukur bakal nyēsakeun lambaran kekebul
Panineungan kulawu
Jeung haseup hideung di langit biru
Luhur erēlna nu pireu
Kari sababaraha welahan wanci
Ukur bakal nyēsakeun lambaran kekebul
Panineungan kulawu
Jeung haseup hideung di langit biru
Seuneu
Seuneu iman nu ngagebur jero kalbu
Lain jang ngaduruk jeung meruhkeun belis
Tapi jang nyaangan jalan sorangeun
nyingkahan pitapakna nyinglar wisayana
Mangsa seuneu iman geus kakalicesan
Wungkul Nu Hiji nu weruh ngageburkeun
Prak tumamprak
Mēnta bari meta
Lain jang ngaduruk jeung meruhkeun belis
Tapi jang nyaangan jalan sorangeun
nyingkahan pitapakna nyinglar wisayana
Mangsa seuneu iman geus kakalicesan
Wungkul Nu Hiji nu weruh ngageburkeun
Prak tumamprak
Mēnta bari meta
Padungdung Padung
Padungdengan padung jeung padung
Pahereng-hereng masēakeun bēja teu sarua
Pajar Pasir Pogor rēk minda rupa jadi gor
Pedah Kērkop geus salin jinis jadi pasar
Pasir Pogor tēh cenah rēk dijieun mall
Pēdah Pēngkolan rēk distērilkeun trotoarna
Pan rēk dijieun kota adipura kencana
"Puguh Pasir Pogor mah badē didamel pangbērokan
Pan nu di Banyuresmi tos heurin ku pajabat korup
Patilasan panjara nu di alun-alun saurna badē didamel butik
Paranti istri-istri pangagung garentos raksukan.
Palih lebetna bakal sakantenan aya panti pijet kitu ?"
Padung-padung humarurung
Paungku-ungku ngarungkup bangkarak bēja
Tatalēpa ti paēsan ka paēsan tangka tepi ka ceuli kuncēn.
*) Dimuat dina Galura Minggu III April 2010
Pahereng-hereng masēakeun bēja teu sarua
Pajar Pasir Pogor rēk minda rupa jadi gor
Pedah Kērkop geus salin jinis jadi pasar
Pasir Pogor tēh cenah rēk dijieun mall
Pēdah Pēngkolan rēk distērilkeun trotoarna
Pan rēk dijieun kota adipura kencana
"Puguh Pasir Pogor mah badē didamel pangbērokan
Pan nu di Banyuresmi tos heurin ku pajabat korup
Patilasan panjara nu di alun-alun saurna badē didamel butik
Paranti istri-istri pangagung garentos raksukan.
Palih lebetna bakal sakantenan aya panti pijet kitu ?"
Padung-padung humarurung
Paungku-ungku ngarungkup bangkarak bēja
Tatalēpa ti paēsan ka paēsan tangka tepi ka ceuli kuncēn.
*) Dimuat dina Galura Minggu III April 2010
Lebaran
Dipentrang di mentrang mentring
Di Pasir Pogor geus heurin ku padung
Handapeun pelengkung payung
Nu nadran pating kecewis
Ngaharēwoskeun Yasin kana tetengger batu
Patēmbalan jeung sora tukang ēs
Nu ceuceuleuweungan ngadagangkeun nasibna
Ti paēsan ka paēsan ngabarak rampē
Paselang jeung bangkarak jampē
Nu leumpeuh balas karērab matapoē
Pabuburit, handapeun sariak layung
Paēsan jeung paēsan silih pencrong
Pating solongkrong laju ngawangkong
Silih agulkeun jampē jeung rampē nu katarima
Taun hareup biheung meunang kiriman
*) Dimuat dina Galura Edisi Minggu III April 2010
Di Pasir Pogor geus heurin ku padung
Handapeun pelengkung payung
Nu nadran pating kecewis
Ngaharēwoskeun Yasin kana tetengger batu
Patēmbalan jeung sora tukang ēs
Nu ceuceuleuweungan ngadagangkeun nasibna
Ti paēsan ka paēsan ngabarak rampē
Paselang jeung bangkarak jampē
Nu leumpeuh balas karērab matapoē
Pabuburit, handapeun sariak layung
Paēsan jeung paēsan silih pencrong
Pating solongkrong laju ngawangkong
Silih agulkeun jampē jeung rampē nu katarima
Taun hareup biheung meunang kiriman
*) Dimuat dina Galura Edisi Minggu III April 2010
Surat Pondok keur ĒSBEYĒ
Naon rugina atuh pegat mimitran jeung manēhna ?
Nu puguh mah untung keur urang.
Da geuning salila ieu gē teu karasa mangpaatna
raket jeung manēhna tēh.
Nu aya, sawatara dulur urang dipeureut kēsang jeung getihna.
Katalangsara. Ditandasa. Dikakaya. Digadabah.
Dijieun tatapakan.
Malah teu saeutik nu tepi ka leungiteun nyawa.
Nu aya, sawatara banda urang dirangsadan.
Ti mimiti naskah-naskah Kuno,
Lagu Rasa Sayang Sayangē, Solēram, Injit-injit Semut,
Kakak Tua, Anak Kambing Saya, Jali-Jali, Angklung, Gamelan,
Musik Indang Sungai Garinggiang, Tari Piring, Pendēt,
Rēog Ponorogo, Kuda Lumping, Motif Batik Parang, Kaēn Ulos, Badik Tumbuk Lada, tepi ka resēp Rendang,
diaku, pajar boga manēhna.
Licik cilimit. Aku-aku angga.
Teu gableg kaisin, ngakuan banda batur.
Nu aya, lembur urang diranjah unggal wayah
lar bus teu makē tatakrama kawas ka kandang hayam.
Geus ! Teu kudu mikir perkara untung jeung rugi.
Bawa balik dulur urang nu guyang kēsang di ditu.
Mending sina guyang leutak di lembur sorangan.
Angguran mah bērē lahan keur ngahirupan kulawargana.
Atuh sabalikna,
dulur-dulur manēhna nu keur icikibung di lembur urang,
ngadon nyeuseup madu kasuburan lembur urang,
ngadon nguyup kēsang jeung getih dulur urang,
ngadon malingan pakaya urang ku cara apik licik,
sina baralik. !
Geus !
Tepi kadieu we tumungkul kana curuk batur teh !
Geura dangah !
Tangtang sagala nu datang ngabar-ngabar hoak !
Teu kudu "MAIN KASAR", tapi urang kudu "HEURAS" !
Urang kudu “TEUAS“ ! Urang Kudu “BEDAS“
Nu puguh mah untung keur urang.
Da geuning salila ieu gē teu karasa mangpaatna
raket jeung manēhna tēh.
Nu aya, sawatara dulur urang dipeureut kēsang jeung getihna.
Katalangsara. Ditandasa. Dikakaya. Digadabah.
Dijieun tatapakan.
Malah teu saeutik nu tepi ka leungiteun nyawa.
Nu aya, sawatara banda urang dirangsadan.
Ti mimiti naskah-naskah Kuno,
Lagu Rasa Sayang Sayangē, Solēram, Injit-injit Semut,
Kakak Tua, Anak Kambing Saya, Jali-Jali, Angklung, Gamelan,
Musik Indang Sungai Garinggiang, Tari Piring, Pendēt,
Rēog Ponorogo, Kuda Lumping, Motif Batik Parang, Kaēn Ulos, Badik Tumbuk Lada, tepi ka resēp Rendang,
diaku, pajar boga manēhna.
Licik cilimit. Aku-aku angga.
Teu gableg kaisin, ngakuan banda batur.
Nu aya, lembur urang diranjah unggal wayah
lar bus teu makē tatakrama kawas ka kandang hayam.
Geus ! Teu kudu mikir perkara untung jeung rugi.
Bawa balik dulur urang nu guyang kēsang di ditu.
Mending sina guyang leutak di lembur sorangan.
Angguran mah bērē lahan keur ngahirupan kulawargana.
Atuh sabalikna,
dulur-dulur manēhna nu keur icikibung di lembur urang,
ngadon nyeuseup madu kasuburan lembur urang,
ngadon nguyup kēsang jeung getih dulur urang,
ngadon malingan pakaya urang ku cara apik licik,
sina baralik. !
Geus !
Tepi kadieu we tumungkul kana curuk batur teh !
Geura dangah !
Tangtang sagala nu datang ngabar-ngabar hoak !
Teu kudu "MAIN KASAR", tapi urang kudu "HEURAS" !
Urang kudu “TEUAS“ ! Urang Kudu “BEDAS“
Lalangit Langit
Sajatining langit.
teu kungsi katorēkan najan gelap pating jelegēr
tara ngarasa sērab najan tatit pating jorēlat
mun peuting ngalinjing,
langit angger nyaring
maturan bulan ngasuh rēwuan bēntang
bari teu kendat ngecewis
ngaharēwoskeun saniskara dongēng
ka unggal puseur impian
teu kungsi katorēkan najan gelap pating jelegēr
tara ngarasa sērab najan tatit pating jorēlat
mun peuting ngalinjing,
langit angger nyaring
maturan bulan ngasuh rēwuan bēntang
bari teu kendat ngecewis
ngaharēwoskeun saniskara dongēng
ka unggal puseur impian
Amanda
Dan senja datang. Matahari menabur jingga di ufuk, mempertontonkan keindahan sinarnya yang hangat. Cikuray yang perkasa, tegak angkuh menantangnya. Matahari pergi sekaki demi sekaki. Sembunyi ia di punggung gunung, membiaskan larik-larik kuning keemasan. Tenggelam. Benam. Hilang.
Dan malam datang. Hitam. Gelap perlahan merayapi bumi. Mengerangkeng kehidupan. Cikuray membisu dalam pekat. Tanpa matahari, langit tak mati. Tetap berseri bersama gemintang dan bulan perahu. Jauh di lembah, lampu-lampu mulai berpendaran. Nyala. Berkilau. Sekerlip kunang di kegelapan.
Kumandang adzan magrib menendang-nendang daun telinga, mengetuk-ngetuk pintu hati. Iblis-iblis menari di mata. Berteriak mengusir sejuta malaekat yang bertasbih di telinga. Macam petani mengusir burung dari sawahnya.
“Shalat dulu, Bang ?!”
“Eh...oh, ya... ya... Ayo !”, aku tergeragap. Anton dan tiga kawannya telah berdiri di sampingku. Di salah satu kaki Cikuray, tempat yang kami janjikan sebagai lokasi start untuk pendakian malam ini.
18.43
“Ton, coba periksa ulang perlengkapan kita !”
“Oke, Bang !” Anton segera membongkar ransel oranye-nya, diikuti ketiga kawannya, Bima, Dhipa, dan Bara yang membawa ransel dengan model dan warna sama. Oranye. Satu persatu isi ransel dikeluarkan. Tenda dum, sleeping bag, matras, kompor, gas, mesting, senter, caramantel, carabiner, kotak P3K, dan perlengkapan lainnya. Dari ransel Dhipa dikeluarkan berbagai bahan makanan. Beras, pop mie, telur asin, roti, coklat, biskuit, jeruk, apel, daging asap, sosis, dan makanan-makanan mewah lainnya.spontan aku berkomentar, “Kalian mau piknik ?”.
“Kita mendaki bukan untuk menyiksa diri atau menyengsara hidup. Itu kan yang Abang bilang dulu.”, Anton menanggapi sambil memeriksa isi ranselnya. Aku tersenyum dibuatnya. Aku ingat bahwa aku pernah menyampaikan doktrin itu dulu kala aku masih seperti Anton. Mahasiswa Pecinta Alam. Ya, kalau memang ada dananya, kenapa mesti menyengsara diri. Kita butuh energi banyak di sini.
“Alat komunikasi ?”, tanyaku ketika tak menemukan satu pun Handy Talky.
“Kami pakai ini”, serentak keempatnya menunjukkan R3100, yang kesemuanya berwarna Oranye.
“Di atas enggak ada listrik, Bung !”
“Jangan khawatir, kami membawa ini !”, mereka menunjukkan masing-masing 3 baterai cadangan. “cukup untuk sepuluh hari”
Segera kukeluarkan 7250 hitam legamku. Saling tukar nomor dan mencocokkan waktu.
“Oke ! Semua lengkap. Rapihkan lagi ! Kita berangkat jam delapan.”, dengan cekatan keempat yuniorku itu merapihkan kembali bawaannya ke dalam ransel masing-masing.
“Ini untuk Abang.” Bima menyerahkan kantung hitam padaku. Segera aku buka. Kaos, topi, bandana, senter dan pelples. Persis seperti yang mereka pakai. Lagi-lagi semua berwarna sama. Oranye.
“Thanks”. Kataku sambil memakainya satu persatu. Tempat air minum aku gantung di pinggangku.
Rrr....rrr....rrr...
Si hitam legam bergertar di saku jeansku. Aku memang terbiasa menyetelnya hanya dalam nada getar. Tanpa ringtone yang macam-macam. Ada SMS masuk. Nomor tak dikenal.
Sebuah sajak. Lumayan menyentuh. Maka aku balas dengan sajak juga.
“Lima menit lagi kita berangkat. Ayo bersiap !”
Keempat yuniorku dengan sigap menyiapkan dirinya masing-masing. Carrier 120 literan telah berada di punggung, dan lampu senter di dahi. R3100 mereka simpan di saku jaket, dengan kabel handsfree menyambung ke telinga.
Kami membikin lingkaran kecil dengan tangan saling menggenggam. Ritual kecil yang menjadi kebiasaan setiap kami akan melaksanakan pendakian. Sekedar mengheningkan cipta, menyiapkan mental, keyakinan dan keteguhan hati, sambil tak lupa berdoa kepada pemilik teguh untuk keselamatan kami semua.
20.00
Tit…tit…tit…tit…tit…tit…….
Alarm HP kami semua berbunyi bersamaan. Tanda bahwa saatnya telah tiba bagi kami untuk memulai pendakian. Maka kami menutup ritual kami dengan ucapan amin. Lalu menarik nafas panjang dan membuangnya dengan teriakan keras untuk membuang segala ganjalan di hati. Dan kami pun memulai pendakian ini dengan melangkahkan kaki kanan dan ucapan basmallah. Sebuah kebiasaan yang sudah mendarah. Berlaku dengan sendirinya.
Kami berjalan menyusuri jalan kampung yang kecil. Di depan sana, dalam kepekatan malam, tampak kerlip kecil dari sebuah pemukiman. Perkampungan terakhir yang akan kami lalui. Senter di dahi belum menjalankan fungsinya. Sinar temaram bulan perahu, masih cukup terang untuk membimbing langkah kami. Beruntung kabut tidak turun malam ini. Kami berjalan dalam diam. Dengan pikiran masing-masing. Dengan lamunan sendiri-sendiri.
Aku teringat ketika pertama kali melangkahkan kaki menuju ketinggian Cikuray. Dulu, waktu aku masih rutin mengenakan celana abu-abu, dan bergabung dengan klub pecinta alam sekolahku. Aku terkenang seorang perempuan cantik yang menemani pendakian kami malam itu. Linda. Linda Ekawati, SPd. Guru muda di sekolahku. Pembina klub pecinta alam kami. Guru sekaligus kakak dan sahabat kami, yang menanamkan semangat petualang dan pecinta alam di jiwa kami. ”Alam akan menerima kita dengan ramah jika kita memperlakukannya sebagai sahabat”, katanya malam itu. Dan aku selalu mengingatnya sampai sekarang. Maka ketika aku menjadi mahasiswa, yang pertama aku cari adalah basecamp pecinta alam di kampusku. Lalu aku bergabung di dalamnya, tentu saja setelah melewati serangkaian pendidikan dasar yang tidak mudah dan sungguh tak terlupakan.
20.28
Rrr…rrr…rrr…rr…
Si hitam legam bergetar di saku jeansku. Satu pesan diterima. Nomor yang tadi. Nomor yang tak kukenal.
Lho, kok Van ? Siapa Van ?
Dan seterusnya. Jadinya selama perjalanan aku ditemani Amanda melalui SMS-SMSnya. Kami saling kirim sajak-sajak pendek dan humor-humor kecil. Juga membuka diri untuk saling mengenal. Sekarang ini, Amanda tercatat sebagai mahasiswi sebuah Universitas Pendidikan di Bandung.
Aku pernah belajar komputer di Bandung. Dan sekarang hanya menjadi seorang penganggur yang banyak acara. Kupikir tak ada salahnya menjadi penganggur. Aku masih punya seabgreg kegiatan untuk mengisi hariku. Mengisi waktu-waktu luangku. Menyalurkan hobi. Daripada menjadi pegawai negeri rendahan yang suka membuang waktu percuma dengan nongkrong dan bergosip di kantor. Atau menjadi pejabat keparat yang sukanya mencuri uang rakyat dari kas negara. Atau menjadi garong yang selalu diuber-uber aparat.
Dengan mengantongi ijazah pendidikan komputer dari sebuah universitas ternama, tentu tidak sulit bagiku untuk mendapat pekerjaan. Apalagi tulisan Cumlaude terpampang jelas di dalamnya. Tapi, entahlah, sejauh ini aku belum tertarik untuk terikat dengan rutinitas kerja kantoran. Aku masih ingin bebas. Menghirup udara sesuka hati. Merasakan belaian hangat hari, menikmati dekapan dingin malam hitam. Menyaksikan bintang-bintang dan bulan perahu atau purnama.
***
Ruang tengah sebuah rumah di pinggiran kota Bandung. Perempuan setengah baya, di samping jendela kaca, menancapkan matanya ke tayangan sebuah sinema elektronik dari satu statsiun televisi swasta. Di luar rumah, malam hanya menjadi sebuah nama, karena benderang nyala lampu mengusir gelapnya. Lampu-lampu teras rumah, lampu-lampu jalan dan lampu kendaraan saling berlomba mengadu nyala.
Perempuan setengah baya masih terpaku di depan pesawat televisinya. Sesekali matanya melirik ke pintu depan yang terkunci. Ketukan halus yang ditunggunya tak kunjung terdengar. Pesawat telepon merah jambu di sudut ruangan, sudah terlelap sejak sore tadi. Di jendela, ada bulan perahu berkaca, mematut diri. Seberkas cahaya merah, berpendar di sisi kanannya. Milik sebuah bintang kecil.
Perempuan setengah baya di kursi goyang. Lamunnya mengembara, ke dahan-dahan kenangan, ranting-ranting nostalgi yang berserak di pelataran jiwanya. Anaknya tersayang belum pulang dari Cikuray.
“Biasana mah wayah kieu hidep ngetrokan panto lalaunan, Anaking. Atawa nelepon ngabejakeun hidep geus mulang.”(Biasanya gini hari kamu membuat ketukan halus di pintu, Anakku. Atau menelpon memberi kabar kepulanganmu)
Perempuan setengah baya di kursi goyang. Mata bundarnya mulai lelah. Di sela wajahnya yang gelisah, seulas senyum tersungging di bibir. Perempuan setengah baya semakin lemah, terkulai di kursi goyangnya.
Trit…tit…tiiit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit…trit…tit…tit…
Perempuan setengah baya terlonjak kaget dari kursi goyang.
Trit…tit…tiiit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit
Gontai ia berjalan ke kamarnya. Mencari sumber suara. Suara pesan masuk telepon selular. Lampu XL menerangi kamarnya. Perempuan setengah baya langsung menuju lemari kayu besar di seberang tempat tidurnya. Membuka pintu lemari dan mendapati Nokia-nya dalam keadaan mati. Dahinya berkerut.
Trit…tit…tit…tiiit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit…Trit…tit
Nokia-nya masih juga dalam keadaan mati. Tapi bunyi itu jelas sekali keluar dari ponselnya. Hati-hati, perempuan setengah baya menyalakan ponselnya. Dan bunyi itu tiba-tiba hilang. Sunyi meliputi seisi kamarnya. Dibukanya folder pesan di ponsel itu. Kosong. Lalu dichecknya isi pulsa.
Perempuan setengah baya tertegun di depan lemari kayu. Telepon selular ia genggam di tangan kanan. Perempuan setengah baya ……
***
01.27
“Alhamdulillah…! Thanks Allah …!”
Sebuah ritual kembali mewarnai pendakian kami. Kali ini sebagai tanda syukur atas keberhasilan kami menyentuh puncak Cikuray dengan selamat. Setelah mendirikan tenda, dan membereskan perlengkapan, kami segera berkumpul membuat api ungun dan duduk mengelilinginya. Dhipa mengeluarkan beberapa bungkus cemilan dari ranselnya. Juga mesting dan kompor gasnya. Kita saling berbagi cerita. Berbagi pengalaman.
Rrr…rrr…rrr…rr…
Reflek kepalaku mendongak, mencari bintang merah yang Amanda bilang. Oh, God. Dia benar, di sisi kanan bulan perahu ada bintang dengan sinar temaram kemerahan. Cantik sekali. Seperti … Linda Ekawati, Spd.
02.05
“Saatnya tidur. Anton giliran jaga pertama”
Kami segera masuk ke kantung tidur masing-masing. Tidur di samping api ungun. Telentang di bawah langit biru berbintang. Ada bulan perahu berlayar di sana, dan bintang merah temaram di sisi kanannya. Anton memainkan My Hearth Will Go On dengan harmonikanya. Menyentuh sekali. Sepertinya dia sedang patah hati. Dia selalu begitu setiap kali patah hati. Aku ingat ketika Hesti meninggalkannya. Selama seminggu, setiap malam dia selalu memainkan lagu itu. Yang membuatku kagum, Anton tidak pernah terganggu aktifitasnya hanya karena patah hati. Dia selalu menikmati kesedihannya sendirian. Seperti sekarang ini.
Rrr…rrr…rrr..rr..
Anton masih tenggelam dalam harmonikanya. Menghikmati malam dalam kesendirian. Berkawan bulan perahu dengan bintang merah di sisi kanan. Sementara Bima, Dhipa, dan Bara telah berangkat ke mimpinya masing-masing. Aku pun segera lena dalam belaian lembut harmonika Anton, yang kini memainkan I Will Spent My Life Time Loving You-nya Tina Arena dan Mark Antony.
05.32
“Bang, subuh dulu !”
Bara, yang kebagian piket terakhir malam ini, menghentikan mimpiku. Dhipa sedang menjerang air sambil membakar daging asap, untuk sarapan pagi ini. Bima dan Anton masih sembunyi di balik kantung tidurnya.
“Bangunkan yang lain, Bar !”
Aku beranjak dari kantung tidurku. Di ketinggian Cikuray, sulit mendapat air. Maka aku berwudhu dengan titik-titik embun yang bergelayutan di ujung daun. Selesai shalat, aku segera bergabung bersama Dhipa dan Bara. Secangkir nescafe krim panas menyambutku. Anton dan Bima masih shalat.
Rrr…rrr…rrr..rr..
06.38
“Bang, saya mau survei ke Cihanyawar. Jam 3 saya kembali.”
“Oke. Jangan lupa bawa air yang cukup dari sana, Ton !”
“Siap, Bang.”
“Bara, temani Anton. Dhipa ikut saya survei lokasi untuk navigasi dan survival. Bima tunggu di sini. Masak yang enak, ya !”
“Siap, Bang !”, ketiganya menjawab serentak.
“Kita berangkat setelah sarapan”
Dhipa mengeluarkan sebungkus roti tawar dari ranselnya. Kami sarapan roti dengan daging asap sebagai lauknya. Cangkirku telah berganti isi dengan susu hangat.
07.00
Anton dan Bara meninggalkan perkemahan. Mereka berjalan ke barat, menuju sebuah air terjun. Orang-orang menyebutnya Curug Cihanyawar. Sebuah tempat yang lumayan asyik untuk sekedar refreshing. Air terjunnya kecil dan tidak terlalu tinggi. Hawanya sejuk. Di sekelilingnya banyak ditumbuhi pepohonan, dan perdu-perdu. Rencananya tempat itu akan kami jadikan lokasi ikat syal . Aku dan Dhipa menyiapkan perlengkapan navigasi, lalu berangkat ke arah timur.
***
Curug Cihanyawar, menjelang siang. Sepi. Mungkin karena bukan hari libur, jadi tidak ada orang yang berkunjung ke sana. Hanya ada seorang Bapak Tua dan isterinya yang sedang mencangkul ladangnya di sebelah bawah air terjun, dan seorang perempuan muda duduk di saung tidak jauh dari air terjun. Anton dan Bara langsung menuju kubangan tempat curahan air terjun. Titik-titik air memerciki tubuh mereka, memberi segar pada yang kelelahan sehabis melakukan perjalanan jauh. Mereka menanggalkan pakaiannya, lalu berendam.
Puas berendam, mereka segera mengenakan kembali pakaiannya, dan melaksakan tugasnya. Mencari lokasi untuk acara ikat syal. Akhirnya mereka sepakat bahwa acara akan dilaksanakan di bawah curahan air terjun. Bara mengisi jerigen dengan air langsung dari curahan air terjun.
“Lagi kemping di mana, Mas ?”, suara lembut seorang perempuan, cukup membuat Anton dan Bara terkejut.
“Eh, hai…anu eu… di atas. Di Cikuray.”, Anton menjawab sedikit terbata. Dia terkesima melihat kecantikan perempuan yang tiba-tiba sudah berdiri di sampingnya. Tubuhnya semampai. Lebih tinggi dari dirinya. Perempuan itu memakai jaket bertuliskan sebuah Universitas Pendidikan di Bandung.
“Oh… kenalkan, saya …… Amanda”
“Anton”
“Saya Bara”, segera naik setelah mengisi penuh jerigennya.”Lagi ngapain sendirian di tempat sepi kayak gini ?”
“Tidak. Saya tidak sendiri. Teman-teman saya sedang jalan-jalan di kebun teh di atas sana. Saya kecapean dan disuruh istirahat dulu di sini. Tapi sampai sekarang mereka belum kembali.”
“Sudah berapa lama mereka pergi ?”
“Lima hari”
“Apa ?”, Anton dan Bara berteriak serentak.
***
15.24
Anton dan Bara belum kembali ke perkemahan. Bima sudah menyiapkan nasi liwet, goreng sosis, sambal, dan lagi-lagi daging asap bakar. Dhipa tampaknya sudah sangat lapar.
“Sudah, kita makan duluan saja. Buat mereka kita pisahkan saja.”
17.30
Anton dan Bara masih belum kembali. Cemas mulai membayang di wajah kedua yuniorku. Aku sendiri sebenarnya sangat khawatir, namun aku tak mau membuat mereka panik. “Coba kau hubungi lagi mereka, Bim !”.
Bima dan Dhipa segera mengambil R3100 masing-masing. Bima mencoba memanggil Anton, dan Dhipa memanggil Bara. Tulalit. Keduanya masih tidak bisa dihubungi. Sedang tidak aktif atau luar jangkauan.
“Tadi pagi mereka baru ganti baterai, jadi tidak mungkin kalau habis. Jaringan di sini cukup kuat, tidak mungkin di luar jangkauan. Ke mana mereka ?”, bathinku cemas. Aku mulai membayangkan hal-hal buruk yang mungkin menimpa mereka. Mungkin jatuh saat menuruni lereng, atau kesasar, atau dimangsa binatang buas atau …… . Aku tak berani membayangkan hal yang buruk lagi yang menimpa mereka. Aku hanya bisa berharap dan tak henti berdoa agar mereka selamat. Semoga Tuhan tak tuli dan mendengar doaku.
“Dengan atau tanpa mereka, jam delapan kita turun. Sekarang, kita pack perlengkapan.”
Rrr…rrr…rrr..rr..
01.13
Kota mati. Sepi. Tak berpenghuni. Lampu-lampu jalan menyambut hadirku. Satu dua lelawar melebarkan sayapnya. Menghikmati kesunyian kota. Kaki-kaki lesu kami seret ke arah barat. Sebuah taman kota. Alun-alun. Lapangan lega di depan sebuah masjid megah. Lampu-lampu taman berkerlap-kerlip. Indah. Pelita di hitam pekat. Tubuh-tubuh lunglai hempas di bangku taman. Bangku-bangku yang terbuat dari campuran pasir dan semen. Melempar lelah ke alam mimpi. Ke negeri antah berantah yang entah di mana.
Tak jauh dari tempat kami, bergelimpangan tubuh-tubuh kurus dan lusuh. Tanpa selimut. Beralaskan koran dan sobekan kardus. Tunawisma. Mereka menitipkan mimpinya pada bulan perahu dan bintang merah di sisi kanannya. Di seberang sana, rumah Tuhan berdiri megah dengan lampu-lampu benderang. Teras keramiknya terlarang bagi tubuh-tubuh dekil.
Anton dan Bara belum juga mengabarkan keberadaannya.
05.47
Rrr…rrr…rrr..rr..
Si Hitam Legamku bergetar. Sebuah panggilan. Bara. Bara memanggil.
“Hallo !”
“Bang, kami di rumahsakit. Anton pingsan. Belum sadar sampai sekarang”
Oh, God……Segera kuhentikan mimpi kedua yuniorku. Kami meluncur ke rumah sakit. Dan kudapati Anton terbaring tak berdaya di ranjang putih. Bara tertduduk lesu di sampingnya.
“Kami bertemu seorang perempuan cantik. Dia ditinggal kawan-kawannya. Kami bermaksud mengantarnya sampai ke jalan raya, tapi dalam perjalanan tiba-tiba dia berubah menjadi asap dan menghilang tanpa bekas. Anton kaget dan terpeleset. Dia jatuh dan pingsan”
“Kenapa kalian tak menghubungi kami ?”
“HP kami tiba-tiba mati. Baru nyala lagi tadi”
***
Kediamanku. Seminggu kemudian. Heran. Dalam seminggu ini, Amanda tak bisa kuhubungi. SMS-SMSku tak ada yang sampai. Semua pending. Setiap kupanggil selalu dijawab Veronica. Kemana gerangan kawan baruku itu.
Rrr…rrr…rrr..rr..
Rrr…rrr…rrr..rr..
Lho, kok pending lagi. Padahal jelas-jelas barusan dia yang nge-SMS. Oke, Manda. aku ikuti maumu. Aku telpon kamu di rumah sekarang juga.
Tuut…tuuut…tuuut… Tersambung.
“Hallo !”, suara seorang perempuan setengah baya. Mungkin ibunya.
“Assalaamu’alaikum. Amandanya ada, Bu ?”
“Amanda ?”, tampak ada nada kaget di suaranya.”Oh, Amanda tidak di sini lagi. Adik ini siapa, ya ?”
“Saya Gardia. Temannya. Barusan Amanda nge-SMS saya dan menyuruh saya nelpon ke sini.”
“Jangan bercanda kamu, Dik. Berapa nomor HP-nya”
“0856256xxxx. Memang sekarang Manda tinggal di mana, Bu ?”
“Betul, itu nomor Amanda. Sekarang dia di Cikutra.”
“Apa di sana ada telpon ? HP-nya tak bisa dihubungi.”
“Sudah berapa lama Adik kenal Amanda ?”
“Seminggu yang lalu ketika saya sedang mendaki Cikuray. Amanda salah kirim SMS ke nomor saya.”
“Oh … tidak mungkin……”, suaranya kembali menunjukkan rasa kaget. “Amanda sudah meninggal, Dik. Dua minggu yang lalu …… di … Cikuray.”
“Apa ?”, kagetku bukan alang kepalang. Aku terdiam beberapa jenak. Tidak mungkin. Tidak mungkin, pikirku. Mencoba menenangkan gebalau di hati. aku tidak percaya. Sama sekali tidak percaya. “Jangan bercanda, Bu. Lantas siapa yang selama ini nge-SMS saya ?”
“Ibu tidak bercanda. Amanda sudah meninggal dua minggu lalu. Jasadnya dimakamkan di Cikutra. Dan sejak itu HP-nya ada tersimpan di lemari ibu dengan sisa pulsa hanya Rp. 175,-“
Oh, God ……
*) Petikan sajak Ziarah karya Soebagyo Sastro Wardoyo
Dan malam datang. Hitam. Gelap perlahan merayapi bumi. Mengerangkeng kehidupan. Cikuray membisu dalam pekat. Tanpa matahari, langit tak mati. Tetap berseri bersama gemintang dan bulan perahu. Jauh di lembah, lampu-lampu mulai berpendaran. Nyala. Berkilau. Sekerlip kunang di kegelapan.
Kumandang adzan magrib menendang-nendang daun telinga, mengetuk-ngetuk pintu hati. Iblis-iblis menari di mata. Berteriak mengusir sejuta malaekat yang bertasbih di telinga. Macam petani mengusir burung dari sawahnya.
“Shalat dulu, Bang ?!”
“Eh...oh, ya... ya... Ayo !”, aku tergeragap. Anton dan tiga kawannya telah berdiri di sampingku. Di salah satu kaki Cikuray, tempat yang kami janjikan sebagai lokasi start untuk pendakian malam ini.
18.43
“Ton, coba periksa ulang perlengkapan kita !”
“Oke, Bang !” Anton segera membongkar ransel oranye-nya, diikuti ketiga kawannya, Bima, Dhipa, dan Bara yang membawa ransel dengan model dan warna sama. Oranye. Satu persatu isi ransel dikeluarkan. Tenda dum, sleeping bag, matras, kompor, gas, mesting, senter, caramantel, carabiner, kotak P3K, dan perlengkapan lainnya. Dari ransel Dhipa dikeluarkan berbagai bahan makanan. Beras, pop mie, telur asin, roti, coklat, biskuit, jeruk, apel, daging asap, sosis, dan makanan-makanan mewah lainnya.spontan aku berkomentar, “Kalian mau piknik ?”.
“Kita mendaki bukan untuk menyiksa diri atau menyengsara hidup. Itu kan yang Abang bilang dulu.”, Anton menanggapi sambil memeriksa isi ranselnya. Aku tersenyum dibuatnya. Aku ingat bahwa aku pernah menyampaikan doktrin itu dulu kala aku masih seperti Anton. Mahasiswa Pecinta Alam. Ya, kalau memang ada dananya, kenapa mesti menyengsara diri. Kita butuh energi banyak di sini.
“Alat komunikasi ?”, tanyaku ketika tak menemukan satu pun Handy Talky.
“Kami pakai ini”, serentak keempatnya menunjukkan R3100, yang kesemuanya berwarna Oranye.
“Di atas enggak ada listrik, Bung !”
“Jangan khawatir, kami membawa ini !”, mereka menunjukkan masing-masing 3 baterai cadangan. “cukup untuk sepuluh hari”
Segera kukeluarkan 7250 hitam legamku. Saling tukar nomor dan mencocokkan waktu.
“Oke ! Semua lengkap. Rapihkan lagi ! Kita berangkat jam delapan.”, dengan cekatan keempat yuniorku itu merapihkan kembali bawaannya ke dalam ransel masing-masing.
“Ini untuk Abang.” Bima menyerahkan kantung hitam padaku. Segera aku buka. Kaos, topi, bandana, senter dan pelples. Persis seperti yang mereka pakai. Lagi-lagi semua berwarna sama. Oranye.
“Thanks”. Kataku sambil memakainya satu persatu. Tempat air minum aku gantung di pinggangku.
Rrr....rrr....rrr...
Si hitam legam bergertar di saku jeansku. Aku memang terbiasa menyetelnya hanya dalam nada getar. Tanpa ringtone yang macam-macam. Ada SMS masuk. Nomor tak dikenal.
Ingin Kuungkap Rasa.. Tapi Kata Lain Bicara.. Ada Jeda Antara Kita.. Terlalu Jauh Tuk Saling Menemu.. Kuserah Pada Yang Kuasa.. Berbahagialah Engkau Kekasih..!
Sebuah sajak. Lumayan menyentuh. Maka aku balas dengan sajak juga.
Berserah, Langkah Yang Benar.. Tapi Mencoba Bukanlah Dosa.. Jeda Yang Jauh Bukan Kiamat.. Bahagia Bukan Tuk Sendiri.. Bersama Kita.. Mari..!
Send
“Lima menit lagi kita berangkat. Ayo bersiap !”
Keempat yuniorku dengan sigap menyiapkan dirinya masing-masing. Carrier 120 literan telah berada di punggung, dan lampu senter di dahi. R3100 mereka simpan di saku jaket, dengan kabel handsfree menyambung ke telinga.
Kami membikin lingkaran kecil dengan tangan saling menggenggam. Ritual kecil yang menjadi kebiasaan setiap kami akan melaksanakan pendakian. Sekedar mengheningkan cipta, menyiapkan mental, keyakinan dan keteguhan hati, sambil tak lupa berdoa kepada pemilik teguh untuk keselamatan kami semua.
20.00
Tit…tit…tit…tit…tit…tit…….
Alarm HP kami semua berbunyi bersamaan. Tanda bahwa saatnya telah tiba bagi kami untuk memulai pendakian. Maka kami menutup ritual kami dengan ucapan amin. Lalu menarik nafas panjang dan membuangnya dengan teriakan keras untuk membuang segala ganjalan di hati. Dan kami pun memulai pendakian ini dengan melangkahkan kaki kanan dan ucapan basmallah. Sebuah kebiasaan yang sudah mendarah. Berlaku dengan sendirinya.
Kami berjalan menyusuri jalan kampung yang kecil. Di depan sana, dalam kepekatan malam, tampak kerlip kecil dari sebuah pemukiman. Perkampungan terakhir yang akan kami lalui. Senter di dahi belum menjalankan fungsinya. Sinar temaram bulan perahu, masih cukup terang untuk membimbing langkah kami. Beruntung kabut tidak turun malam ini. Kami berjalan dalam diam. Dengan pikiran masing-masing. Dengan lamunan sendiri-sendiri.
Aku teringat ketika pertama kali melangkahkan kaki menuju ketinggian Cikuray. Dulu, waktu aku masih rutin mengenakan celana abu-abu, dan bergabung dengan klub pecinta alam sekolahku. Aku terkenang seorang perempuan cantik yang menemani pendakian kami malam itu. Linda. Linda Ekawati, SPd. Guru muda di sekolahku. Pembina klub pecinta alam kami. Guru sekaligus kakak dan sahabat kami, yang menanamkan semangat petualang dan pecinta alam di jiwa kami. ”Alam akan menerima kita dengan ramah jika kita memperlakukannya sebagai sahabat”, katanya malam itu. Dan aku selalu mengingatnya sampai sekarang. Maka ketika aku menjadi mahasiswa, yang pertama aku cari adalah basecamp pecinta alam di kampusku. Lalu aku bergabung di dalamnya, tentu saja setelah melewati serangkaian pendidikan dasar yang tidak mudah dan sungguh tak terlupakan.
20.28
Rrr…rrr…rrr…rr…
Si hitam legam bergetar di saku jeansku. Satu pesan diterima. Nomor yang tadi. Nomor yang tak kukenal.
Kamu Yakin, Van?.. Padamu Aku Yakin.. Tapi Tak Pada Diri Sendiri.. Sungguh Aku Ragu.. Aku Takut, Van.. Aku Hilang Arah, Van.. Di Aku Hanya Ada Gelap..
Lho, kok Van ? Siapa Van ?
Van?.. Siapa Yang Kau Maksud? Dan Siapa Engkau? Aku GARDIA.. Dari Mana Dapet NomorKu?
Send
Oh, ya?.. Kamu Bukan Ivan?.. Aduh, Maaf.. Aku AMANDA.. No Kmu Kudapat Dri DESSY.. Katanya No Baru Ivan.. Kamu Di Mana?.. Aku Di Bandung.. Sekali Lagi Maaf, Yach!
Reply
Its Okay.. Ga Papa, Kok.. Aku Malah Seneng Dapet Temen Baru.. Aku Di Garut.. Skrg Lgi Mendaki Cikuray.. Btw, Siapa DESSY?
Send
Oh, ya?.. Wah, Asyik.. Boleh Donk Minta Edlweisnya.. Selamat Mendaki..
Reply
Thanks.. Edelweisnya Aku Gak Janji..
Send
Dan seterusnya. Jadinya selama perjalanan aku ditemani Amanda melalui SMS-SMSnya. Kami saling kirim sajak-sajak pendek dan humor-humor kecil. Juga membuka diri untuk saling mengenal. Sekarang ini, Amanda tercatat sebagai mahasiswi sebuah Universitas Pendidikan di Bandung.
AkuNgambilFisika..SekarangDahSemesterLima..Gardia?
Aku pernah belajar komputer di Bandung. Dan sekarang hanya menjadi seorang penganggur yang banyak acara. Kupikir tak ada salahnya menjadi penganggur. Aku masih punya seabgreg kegiatan untuk mengisi hariku. Mengisi waktu-waktu luangku. Menyalurkan hobi. Daripada menjadi pegawai negeri rendahan yang suka membuang waktu percuma dengan nongkrong dan bergosip di kantor. Atau menjadi pejabat keparat yang sukanya mencuri uang rakyat dari kas negara. Atau menjadi garong yang selalu diuber-uber aparat.
Dengan mengantongi ijazah pendidikan komputer dari sebuah universitas ternama, tentu tidak sulit bagiku untuk mendapat pekerjaan. Apalagi tulisan Cumlaude terpampang jelas di dalamnya. Tapi, entahlah, sejauh ini aku belum tertarik untuk terikat dengan rutinitas kerja kantoran. Aku masih ingin bebas. Menghirup udara sesuka hati. Merasakan belaian hangat hari, menikmati dekapan dingin malam hitam. Menyaksikan bintang-bintang dan bulan perahu atau purnama.
***
Ruang tengah sebuah rumah di pinggiran kota Bandung. Perempuan setengah baya, di samping jendela kaca, menancapkan matanya ke tayangan sebuah sinema elektronik dari satu statsiun televisi swasta. Di luar rumah, malam hanya menjadi sebuah nama, karena benderang nyala lampu mengusir gelapnya. Lampu-lampu teras rumah, lampu-lampu jalan dan lampu kendaraan saling berlomba mengadu nyala.
Perempuan setengah baya masih terpaku di depan pesawat televisinya. Sesekali matanya melirik ke pintu depan yang terkunci. Ketukan halus yang ditunggunya tak kunjung terdengar. Pesawat telepon merah jambu di sudut ruangan, sudah terlelap sejak sore tadi. Di jendela, ada bulan perahu berkaca, mematut diri. Seberkas cahaya merah, berpendar di sisi kanannya. Milik sebuah bintang kecil.
Perempuan setengah baya di kursi goyang. Lamunnya mengembara, ke dahan-dahan kenangan, ranting-ranting nostalgi yang berserak di pelataran jiwanya. Anaknya tersayang belum pulang dari Cikuray.
“Biasana mah wayah kieu hidep ngetrokan panto lalaunan, Anaking. Atawa nelepon ngabejakeun hidep geus mulang.”(Biasanya gini hari kamu membuat ketukan halus di pintu, Anakku. Atau menelpon memberi kabar kepulanganmu)
Perempuan setengah baya di kursi goyang. Mata bundarnya mulai lelah. Di sela wajahnya yang gelisah, seulas senyum tersungging di bibir. Perempuan setengah baya semakin lemah, terkulai di kursi goyangnya.
Trit…tit…tiiit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit…trit…tit…tit…
Perempuan setengah baya terlonjak kaget dari kursi goyang.
Trit…tit…tiiit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit
Gontai ia berjalan ke kamarnya. Mencari sumber suara. Suara pesan masuk telepon selular. Lampu XL menerangi kamarnya. Perempuan setengah baya langsung menuju lemari kayu besar di seberang tempat tidurnya. Membuka pintu lemari dan mendapati Nokia-nya dalam keadaan mati. Dahinya berkerut.
Trit…tit…tit…tiiit…Trit…tit…tit…Trit…tit…tit…Trit…tit
Nokia-nya masih juga dalam keadaan mati. Tapi bunyi itu jelas sekali keluar dari ponselnya. Hati-hati, perempuan setengah baya menyalakan ponselnya. Dan bunyi itu tiba-tiba hilang. Sunyi meliputi seisi kamarnya. Dibukanya folder pesan di ponsel itu. Kosong. Lalu dichecknya isi pulsa.
Sisa pulsa Rp.175. Aktif s/d 31/08/04..@
Perempuan setengah baya tertegun di depan lemari kayu. Telepon selular ia genggam di tangan kanan. Perempuan setengah baya ……
***
01.27
“Alhamdulillah…! Thanks Allah …!”
Sebuah ritual kembali mewarnai pendakian kami. Kali ini sebagai tanda syukur atas keberhasilan kami menyentuh puncak Cikuray dengan selamat. Setelah mendirikan tenda, dan membereskan perlengkapan, kami segera berkumpul membuat api ungun dan duduk mengelilinginya. Dhipa mengeluarkan beberapa bungkus cemilan dari ranselnya. Juga mesting dan kompor gasnya. Kita saling berbagi cerita. Berbagi pengalaman.
Rrr…rrr…rrr…rr…
Allow Gardia.. Dah Nyampe Puncak Blon?.. Kalian Baik2 Aja Kan?
Reply
Baru Aja.. Qta Lagi Nikmatin Kopi Panas Sambil Mandang Bintang Di Langit.. Ada Bulan Perahu Berlayar Di Sana..
Btw, Malam Telah Larut, Anak Perawan Kok Belum Berselimut?
Send
Sama Seperti Kamu.. Aku Sedang Mandang Langit Hitam.. Eh, Kamu Lihat Bintang Merah Di Sisi Bulan Perahu ? Itu Punyaku ! Jangan Dicuri, Ya!
Reflek kepalaku mendongak, mencari bintang merah yang Amanda bilang. Oh, God. Dia benar, di sisi kanan bulan perahu ada bintang dengan sinar temaram kemerahan. Cantik sekali. Seperti … Linda Ekawati, Spd.
02.05
“Saatnya tidur. Anton giliran jaga pertama”
Kami segera masuk ke kantung tidur masing-masing. Tidur di samping api ungun. Telentang di bawah langit biru berbintang. Ada bulan perahu berlayar di sana, dan bintang merah temaram di sisi kanannya. Anton memainkan My Hearth Will Go On dengan harmonikanya. Menyentuh sekali. Sepertinya dia sedang patah hati. Dia selalu begitu setiap kali patah hati. Aku ingat ketika Hesti meninggalkannya. Selama seminggu, setiap malam dia selalu memainkan lagu itu. Yang membuatku kagum, Anton tidak pernah terganggu aktifitasnya hanya karena patah hati. Dia selalu menikmati kesedihannya sendirian. Seperti sekarang ini.
Rrr…rrr…rrr..rr..
Hai.. Aku Ga Bisa Tidur.. Aku Kok Jadi Kepikiran Kamu Terus.. Kmu Tu Orangnya Kayak Gimana Sich?.. Jadi Penasaran..
Reply
Tuhan Akan Mempertemukan Kita.. Suatu Saat.. Di Suatu Tempat.. Di Senyum Bahagia.. Semoga..!
Send
Kapan2 Kalo Gardia Ke Bdg, Kabari Manda, Yach!.. Manda Tunggu Hadirmu.. Pagi.. Siang.. Senja.. Atau Malam Sekalipun.
Reply
Bulan Perahu Mendengar Mimpi Kita.. Dan Angin Kan Meniupnya Ke Pendengaran Tuhan.. Semoga!
Send
Anton masih tenggelam dalam harmonikanya. Menghikmati malam dalam kesendirian. Berkawan bulan perahu dengan bintang merah di sisi kanan. Sementara Bima, Dhipa, dan Bara telah berangkat ke mimpinya masing-masing. Aku pun segera lena dalam belaian lembut harmonika Anton, yang kini memainkan I Will Spent My Life Time Loving You-nya Tina Arena dan Mark Antony.
05.32
“Bang, subuh dulu !”
Bara, yang kebagian piket terakhir malam ini, menghentikan mimpiku. Dhipa sedang menjerang air sambil membakar daging asap, untuk sarapan pagi ini. Bima dan Anton masih sembunyi di balik kantung tidurnya.
“Bangunkan yang lain, Bar !”
Aku beranjak dari kantung tidurku. Di ketinggian Cikuray, sulit mendapat air. Maka aku berwudhu dengan titik-titik embun yang bergelayutan di ujung daun. Selesai shalat, aku segera bergabung bersama Dhipa dan Bara. Secangkir nescafe krim panas menyambutku. Anton dan Bima masih shalat.
Rrr…rrr…rrr..rr..
Di Muka Pintu Masih Bergantung Tanda Kabung... Seakan Ia Tak Akan Kembali... Memang Ia Tak Kembali... Tapi Ada Yang Mereka Tak Mengerti... Mengapa Ia Tinggal Diam Waktu Berpisah.. Bahkan Tak Ada Kesan Kesedihan Pada Muka Dan Mata Itu Yang Terus Memandang Seakan Mau Bilang Dengan Bangga : Matiku Muda *)
06.38
“Bang, saya mau survei ke Cihanyawar. Jam 3 saya kembali.”
“Oke. Jangan lupa bawa air yang cukup dari sana, Ton !”
“Siap, Bang.”
“Bara, temani Anton. Dhipa ikut saya survei lokasi untuk navigasi dan survival. Bima tunggu di sini. Masak yang enak, ya !”
“Siap, Bang !”, ketiganya menjawab serentak.
“Kita berangkat setelah sarapan”
Dhipa mengeluarkan sebungkus roti tawar dari ranselnya. Kami sarapan roti dengan daging asap sebagai lauknya. Cangkirku telah berganti isi dengan susu hangat.
07.00
Anton dan Bara meninggalkan perkemahan. Mereka berjalan ke barat, menuju sebuah air terjun. Orang-orang menyebutnya Curug Cihanyawar. Sebuah tempat yang lumayan asyik untuk sekedar refreshing. Air terjunnya kecil dan tidak terlalu tinggi. Hawanya sejuk. Di sekelilingnya banyak ditumbuhi pepohonan, dan perdu-perdu. Rencananya tempat itu akan kami jadikan lokasi ikat syal . Aku dan Dhipa menyiapkan perlengkapan navigasi, lalu berangkat ke arah timur.
***
Curug Cihanyawar, menjelang siang. Sepi. Mungkin karena bukan hari libur, jadi tidak ada orang yang berkunjung ke sana. Hanya ada seorang Bapak Tua dan isterinya yang sedang mencangkul ladangnya di sebelah bawah air terjun, dan seorang perempuan muda duduk di saung tidak jauh dari air terjun. Anton dan Bara langsung menuju kubangan tempat curahan air terjun. Titik-titik air memerciki tubuh mereka, memberi segar pada yang kelelahan sehabis melakukan perjalanan jauh. Mereka menanggalkan pakaiannya, lalu berendam.
Puas berendam, mereka segera mengenakan kembali pakaiannya, dan melaksakan tugasnya. Mencari lokasi untuk acara ikat syal. Akhirnya mereka sepakat bahwa acara akan dilaksanakan di bawah curahan air terjun. Bara mengisi jerigen dengan air langsung dari curahan air terjun.
“Lagi kemping di mana, Mas ?”, suara lembut seorang perempuan, cukup membuat Anton dan Bara terkejut.
“Eh, hai…anu eu… di atas. Di Cikuray.”, Anton menjawab sedikit terbata. Dia terkesima melihat kecantikan perempuan yang tiba-tiba sudah berdiri di sampingnya. Tubuhnya semampai. Lebih tinggi dari dirinya. Perempuan itu memakai jaket bertuliskan sebuah Universitas Pendidikan di Bandung.
“Oh… kenalkan, saya …… Amanda”
“Anton”
“Saya Bara”, segera naik setelah mengisi penuh jerigennya.”Lagi ngapain sendirian di tempat sepi kayak gini ?”
“Tidak. Saya tidak sendiri. Teman-teman saya sedang jalan-jalan di kebun teh di atas sana. Saya kecapean dan disuruh istirahat dulu di sini. Tapi sampai sekarang mereka belum kembali.”
“Sudah berapa lama mereka pergi ?”
“Lima hari”
“Apa ?”, Anton dan Bara berteriak serentak.
***
15.24
Anton dan Bara belum kembali ke perkemahan. Bima sudah menyiapkan nasi liwet, goreng sosis, sambal, dan lagi-lagi daging asap bakar. Dhipa tampaknya sudah sangat lapar.
“Sudah, kita makan duluan saja. Buat mereka kita pisahkan saja.”
17.30
Anton dan Bara masih belum kembali. Cemas mulai membayang di wajah kedua yuniorku. Aku sendiri sebenarnya sangat khawatir, namun aku tak mau membuat mereka panik. “Coba kau hubungi lagi mereka, Bim !”.
Bima dan Dhipa segera mengambil R3100 masing-masing. Bima mencoba memanggil Anton, dan Dhipa memanggil Bara. Tulalit. Keduanya masih tidak bisa dihubungi. Sedang tidak aktif atau luar jangkauan.
“Tadi pagi mereka baru ganti baterai, jadi tidak mungkin kalau habis. Jaringan di sini cukup kuat, tidak mungkin di luar jangkauan. Ke mana mereka ?”, bathinku cemas. Aku mulai membayangkan hal-hal buruk yang mungkin menimpa mereka. Mungkin jatuh saat menuruni lereng, atau kesasar, atau dimangsa binatang buas atau …… . Aku tak berani membayangkan hal yang buruk lagi yang menimpa mereka. Aku hanya bisa berharap dan tak henti berdoa agar mereka selamat. Semoga Tuhan tak tuli dan mendengar doaku.
“Dengan atau tanpa mereka, jam delapan kita turun. Sekarang, kita pack perlengkapan.”
Rrr…rrr…rrr..rr..
Masih Di Atas?... Kapan Turun?... Keep In Touch, ya! I will Be Here And Waiting For You... Take Care, Boy!
Reply
Masih... Baru Bersiap Turun.. Dua Kawanku Belum Kembali..
Send
01.13
Kota mati. Sepi. Tak berpenghuni. Lampu-lampu jalan menyambut hadirku. Satu dua lelawar melebarkan sayapnya. Menghikmati kesunyian kota. Kaki-kaki lesu kami seret ke arah barat. Sebuah taman kota. Alun-alun. Lapangan lega di depan sebuah masjid megah. Lampu-lampu taman berkerlap-kerlip. Indah. Pelita di hitam pekat. Tubuh-tubuh lunglai hempas di bangku taman. Bangku-bangku yang terbuat dari campuran pasir dan semen. Melempar lelah ke alam mimpi. Ke negeri antah berantah yang entah di mana.
Tak jauh dari tempat kami, bergelimpangan tubuh-tubuh kurus dan lusuh. Tanpa selimut. Beralaskan koran dan sobekan kardus. Tunawisma. Mereka menitipkan mimpinya pada bulan perahu dan bintang merah di sisi kanannya. Di seberang sana, rumah Tuhan berdiri megah dengan lampu-lampu benderang. Teras keramiknya terlarang bagi tubuh-tubuh dekil.
Anton dan Bara belum juga mengabarkan keberadaannya.
05.47
Rrr…rrr…rrr..rr..
Si Hitam Legamku bergetar. Sebuah panggilan. Bara. Bara memanggil.
“Hallo !”
“Bang, kami di rumahsakit. Anton pingsan. Belum sadar sampai sekarang”
Oh, God……Segera kuhentikan mimpi kedua yuniorku. Kami meluncur ke rumah sakit. Dan kudapati Anton terbaring tak berdaya di ranjang putih. Bara tertduduk lesu di sampingnya.
“Kami bertemu seorang perempuan cantik. Dia ditinggal kawan-kawannya. Kami bermaksud mengantarnya sampai ke jalan raya, tapi dalam perjalanan tiba-tiba dia berubah menjadi asap dan menghilang tanpa bekas. Anton kaget dan terpeleset. Dia jatuh dan pingsan”
“Kenapa kalian tak menghubungi kami ?”
“HP kami tiba-tiba mati. Baru nyala lagi tadi”
***
Kediamanku. Seminggu kemudian. Heran. Dalam seminggu ini, Amanda tak bisa kuhubungi. SMS-SMSku tak ada yang sampai. Semua pending. Setiap kupanggil selalu dijawab Veronica. Kemana gerangan kawan baruku itu.
Rrr…rrr…rrr..rr..
Hai.. Pa Kabar?.. Kangen Ya?.. Kamu Nelpn Aja Deh Ke Rumah.. Ni Nomornya.. (022)2009xxx
Reply
Iya Nih.. Kemana Aja Sich?.. Susah Bgt Dihubungi.. Aku Ada Rencana Ke Bandung Minggu Ini.
Send
Rrr…rrr…rrr..rr..
Pending
Lho, kok pending lagi. Padahal jelas-jelas barusan dia yang nge-SMS. Oke, Manda. aku ikuti maumu. Aku telpon kamu di rumah sekarang juga.
Tuut…tuuut…tuuut… Tersambung.
“Hallo !”, suara seorang perempuan setengah baya. Mungkin ibunya.
“Assalaamu’alaikum. Amandanya ada, Bu ?”
“Amanda ?”, tampak ada nada kaget di suaranya.”Oh, Amanda tidak di sini lagi. Adik ini siapa, ya ?”
“Saya Gardia. Temannya. Barusan Amanda nge-SMS saya dan menyuruh saya nelpon ke sini.”
“Jangan bercanda kamu, Dik. Berapa nomor HP-nya”
“0856256xxxx. Memang sekarang Manda tinggal di mana, Bu ?”
“Betul, itu nomor Amanda. Sekarang dia di Cikutra.”
“Apa di sana ada telpon ? HP-nya tak bisa dihubungi.”
“Sudah berapa lama Adik kenal Amanda ?”
“Seminggu yang lalu ketika saya sedang mendaki Cikuray. Amanda salah kirim SMS ke nomor saya.”
“Oh … tidak mungkin……”, suaranya kembali menunjukkan rasa kaget. “Amanda sudah meninggal, Dik. Dua minggu yang lalu …… di … Cikuray.”
“Apa ?”, kagetku bukan alang kepalang. Aku terdiam beberapa jenak. Tidak mungkin. Tidak mungkin, pikirku. Mencoba menenangkan gebalau di hati. aku tidak percaya. Sama sekali tidak percaya. “Jangan bercanda, Bu. Lantas siapa yang selama ini nge-SMS saya ?”
“Ibu tidak bercanda. Amanda sudah meninggal dua minggu lalu. Jasadnya dimakamkan di Cikutra. Dan sejak itu HP-nya ada tersimpan di lemari ibu dengan sisa pulsa hanya Rp. 175,-“
Oh, God ……
*) Petikan sajak Ziarah karya Soebagyo Sastro Wardoyo
Langganan:
Postingan (Atom)
Tulisan Petingan
-
sajak-sajak balatak hirup angger balangsak tunggara teu bēak-bēak beurang peuting rambisak lambaran harepan rangsak impian bēak disasaa...
-
“Lawas teu tepang, ieu kasono meni moho. Ka mana baē atuh Jungjunan tēh ?”, ceuk hiji SMS. Duka ti saha, da teu wawuh nomerna gē. Teu hayang...
-
Samangkok cipanon hiji indung ngamandian anakna nu perlaya na tungtung kabingung basa ngadagangkeun botol-botol nasib di peuntaseun kara...
-
"Kaharti ayeuna mah. Paingan atuh harita loba nu datang ka dēwēk. Pasubuh-subuh. Parēbo-rēbo. Padeuheus-deuheus. Miharep sih piwelas dē...
-
Kepada perempuan tua di tengah samudera : “Engkau lahirkanku, untuk menjadi suamimu” Senja menjelang Engkau masih telanjang Di ranjang T...